Nghị định số 63/2005/NĐ-CP của Chính phủ về việc ban hành Điều lệ Bảo hiểm y tế (BHYT) quy định quản lý Nhà nước về BHYT; trong đó, UBND các tỉnh, thành phố có trách nhiệm quản lý nhà nước về BHYT trên địa bàn, chỉ đạo, tổ chức triển khai chính sách về BHYT bao gồm cả BHYT bắt buộc và BHYT tự nguyện, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về BHYT và giải quyết các vướng mắc liên quan đến việc khám chữa bệnh (KCB) cho người có thẻ BHYT trên địa bàn.

UBND tỉnh đã tổ chức các hội nghị liên ngành, có văn bản chỉ đạo và giao cho các ngành liên quan thực hiện. Ban đầu, triển khai việc cấp thẻ BHYT cho các đối tượng theo Quyết định 139 của Chính phủ (thuộc diện nghèo, vùng 135) bị trùng, sót, sai tên, tuổi, nơi đăng ký ban đầu… UBND tỉnh đã chỉ đạo tập trung giao cho một đầu mối là ngành lao động - thương binh & xã hội đảm nhiệm, nên việc lập danh sách, chuyển danh sách, in và cấp thẻ cho đối tượng này đã không còn sai sót và đi vào nền nếp.

Ngành Bảo hiểm xã hội phối hợp với ngành y tế và các huyện, thị xã, thành phố tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế xã về KCB cho bệnh nhân có thẻ BHYT, các quy định của nhà nước, các quyền lợi, trách nhiệm của cơ sở KCB, của bệnh nhân. BHXH tỉnh đã ký hợp đồng với 6 bệnh viện và phòng khám tuyến tỉnh, 10 bệnh viện tuyến huyện và bệnh viện tương đương, 6 bệnh viện và phòng khám của ngành; thực hiện phân cấp quản lý quỹ KCB cho 4 đơn vị BHXH tuyến huyện; các bệnh viện tuyến huyện đã tổ chức đăng ký KCB ban đầu cho người có thẻ tại các trạm y tế xã; ngành Tài chính đảm bảo đủ kinh phí để chuyển theo quy định.

Qua kiểm tra đánh giá của trên, công tác BHYT được UBND tỉnh, các ngành liên quan triển khai thực hiện tốt so với nhiều tỉnh khác trong khu vực; các đối tượng thuộc diện BHYT bắt buộc trên địa bàn, về cơ bản đều tham gia BHYT, các chủ sử dụng lao động, các đơn vị hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp đều nghiêm túc thực hiện. Nhìn chung, các cơ sở KCB thực hiện KCB đúng người có thẻ, kê đơn thuốc, chỉ định dịch vụ kỹ thuật phù hợp, an toàn, thuốc có trong danh mục, giá thuốc, viện phí theo quy định của UBND tỉnh, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người bệnh.

Nhờ có BHYT, nhiều người có điều kiện được KCB, nhiều bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo được điều trị kịp thời, được chi trả tiền thuốc, viện phí tương đối lớn sau mỗi lần điều trị (6 tháng năm 2007, đã chi KCB tới 26/28 tỷ đồng quỹ KCB). Đa số người tham gia đã ý thức được việc thực hiện BHYT là quyền lợi, nghĩa vụ của mỗi người dân, thể hiện tính cộng đồng mình vì mọi người trong xã hội hiện nay.

Tuy nhiên, một số đơn vị cơ sở, một bộ phận người tham gia BHYT chưa ý thức được đầy đủ trách nhiệm của mình. Trong quá trình thực hiện, do tình hình hoạt động của các doanh nghiệp còn khó khăn nên việc đóng BHXH, BHYT còn chậm (tính hết tháng 7/2007, kinh phí thu toàn tỉnh mới đạt 51% kế hoạch năm); một số doanh nghiệp tư nhân còn né tránh tham gia đóng BHYT cho người lao động; hiện tượng lạm dụng BHYT đã xảy ra tại một số đơn vị thực hiện KCB. Ví dụ, một trạm y tế ở thành phố Yên Bái, một tháng thực hiện KCB tới gần 100 lượt bệnh nhân BHYT. Tính ra, trạm y tế này phải “hoạt động” cả ngày thứ bảy, chủ nhật mới khám hết được lượt bệnh nhân đông như vậy!?...

Cơ quan BHYT đã kiểm tra và xuất toán hàng triệu đồng chi phí khám bệnh không đúng quy định ở trạm y tế này. Tình trạng bệnh nhân định kỳ đi KCB hoặc gửi sổ để lấy thuốc không phải là ít, trong khi còn có cán bộ y tế lạm dụng kê đơn thuốc, chỉ định dịch vụ y tế không hợp lý, gây khó khăn cho công tác quản lý, thu chi quỹ KCB của BHYT…

Để hạn chế tới mức thấp nhất những sai sót, bất hợp lý trong KCB BHYT, các cấp, ngành cần có biện pháp kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện KCB tại các cơ sở y tế, nhất là tuyến xã để kịp thời phát hiện xử lý, uốn nắn những sai sót trong KCB. Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền tới các cơ sở KCB và đối tượng tham gia ý thức được đầy đủ ý nghĩa của việc tham gia BHYT không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân khi tham gia.

H.V