Học xong cấp hai ở quê nhà, không theo nghiệp sư phạm như bao bạn bè, ông quyết định về tỉnh để được học cấp ba. Trong 3 năm học, năm nào ông cũng là học sinh giỏi, với đức tính khiêm tốn, chăm học hỏi, ông được bạn bè và thầy cô quý mến. Thi tốt nghiệp ông là 1 trong 6 người đạt điểm cao nhất và được cử đi học đại học tại Liên Xô với chuyên ngành quản lý kinh tế. Sau sáu năm học tại Liên Xô, về Việt Nam ông được phân công giảng dạy tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân. Thế nhưng thủ đô ồn ào và rộn rã đã không níu được chân chàng trai hiếu thảo, ông đã xin chuyển công tác về gần nhà vì ông nghĩ đến trách nhiệm của người con trai duy nhất trong gia đình với cha mẹ. Vậy là ông về công tác ở ủy ban nông nghiệp tỉnh Yên Bái.

Đến năm 1981, ông được giao nhiệm vụ làm Phó giám đốc Nông trường quốc doanh thanh niên Bảo Ái. Năm 1991, ông trở về quê hương Lục Yên và được giao đảm nhiệm vị trí Trưởng phòng NN&PTNT huyện kiêm Bí thư Chi bộ khối nông nghiệp. Ở Phòng Nông nghiệp, khó khăn vất vả còn nhiều, ông luôn xác“Đại đoàn kết, đại thành công” làm kim chỉ nam cho hành động của mình. Bởi vậy mà anh em trong cơ quan lúc nào cũng đoàn kết, gắn bó, đồng sức đồng lòng. Nhờ khối đại đoàn kết mà ông cùng khối nông nghiệp đã đưa kinh tế nông nghiệp huyện từng bước tiến lên vững chắc. Ban đầu là mô hình đưa giống lúa lai vào đồng ruộng, nông dân xưa nay đã quen cấy các giống lúa thuần, khi đưa giống mới vào thì bà con không muốn thay đổi vì họ chưa nhận thức được đặc điểm nổi trội của giống mới.

Nhớ lời Bác dạy: “Đảng viên phải đi trước, làng nước theo sau”, giống lúa mới ông chỉ đạo phát cho các bí thư Đảng ủy, chủ nhiệm hợp tác xã thử nghiệm trước. Qua một vụ, thấy năng suất và nhiều ưu điểm khác hơn hẳn, chẳng cần ai bảo, nông dân cũng tự giác làm theo. Thế là huyện Lục Yên đã thay đổi được cơ cấu giống lúa. Cả huyện chỉ có 3.600 ha ruộng mà đã có tới gần 1000 ha ruộng một vụ, vụ xuân ruộng hầu như để trống. Ông mạnh dạn đề xuất đưa chương trình xóa ruộng một vụ vào Nghị quyết HĐND huyện khóa 17.

Cùng với việc phát triển hệ thống thủy lợi, đến năm 2003 hai xã vùng cao Khai Trung và Tân Phượng là đơn vị cuối cùng xóa xong ruộng một vụ. Những thành công đó chính là tiền đề để đi tới những thắng lợi hôm nay với 5000ha cây vụ 3, trong đó có hơn 1000 ha trên đất 2 lúa. Trung bình một ha cho thu nhập từ 8 đến 10 triệu đồng, bằng 50% thu nhập từ cây lúa chính vụ. Từ tháng 11/2003, ông đảm nhiệm trọng trách mới là Ủy viên BTV Huyện ủy, Phó chủ tịch thường trực HĐND huyện, là đại biểu HĐND huyện khóa 16, 17, Ủy viên BCH huyện Đảng bộ huyện Lục Yên các khóa 17, 18. Bằng phong thái sâu sát, tỷ mỷ và thận trọng trong từng lời nói và từng việc làm, ông luôn biết giải quyết công việc hài hoà. Với trọng trách được giao, ông tổng hợp các ý kiến, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân rồi cùng các ngành chức năng trả lời hoặc cùng tìm biện pháp giải quyết kịp thời.

Trải qua 34 năm lao động và cống hiến với gần 30 năm tuổi Đảng, trong đó, phần lớn thời gian ông giữ những trọng trách lớn nhưng chưa bao giờ ông có biểu hiện lãng phí của công hay tư lợi cá nhân. Đã gần hết một đời lao động và cống hiến, đến giờ ông vẫn sống trong một ngôi nhà gỗ hai gian cũ kỹ, đồ dùng trong nhà cũng chỉ vừa đủ. Tuy nhiên ông không thấy đó là điều phải bận tâm, mỗi khi rời công việc, trở về nhà ông lại vào vai người cha, người ông mẫu mực, một người công dân gương mẫu. Lối sống giản dị, gần gũi của ông khiến bà con lối xóm nể trọng.

Ông Nguyễn Xuân Quản – tổ trưởng tổ dân phố 8 – thị trấn Yên Thế bộc bạch: “Ông Cấp sống rất chan hoà, tình cảm với anh em, bạn bè lối xóm, biết giúp đỡ, chia sẻ với mọi người, gia đình ông luôn là gia đình gương mẫu đi đầu trong mọi phong trào”.

Liên tưởng đến cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” mà Đảng ta đang phát động, ông thực sự là một công dân, một cán bộ, một đảng viên gương mẫu không chỉ học tập mà còn làm theo tấm gương đạo đức của Bác.

 Trò chuyện cùng ông chúng tôi cảm nhận được sự tiếc nuối bởi ông cho rằng mình chưa làm được gì cho quê hương. Trăn trở cho bước tiến tiếp theo của huyện nhà, ông tâm sự: “Để Lục yên Giàu mạnh, trước hết, phải tập trung đầu tư cho nông nghiệp. Nông nghiệp Lục Yên còn nhiều tiềm năng, nhất là lúa nước, phải tạo thành các vùng sản xuất giống lúa chất lượng cao, năng suất cao để xuất khẩu, đưa vụ 3 trở thành vụ chính, tăng diện tích cây đỗ tương và lạc. Trong chăn nuôi, phải giữ được đàn gà, đàn vịt, hình thành được quy mô trang trại; phục tráng lại đàn trâu, trồng cỏ nuôi trâu theo hướng bán công nghiệp, tận dụng diện tích mặt nước chăn nuôi thủy sản theo quy trình KHKT. Trong lâm nghiệp, phải phát triển rừng kinh tế, quy hoạch thành khu vực, đưa giống mới vào sản xuất, đồng thời phải chú trọng trồng cây bản địa...”.

Mùa xuân này ông đã bước vào tuổi 60, bao nhiêu trí tuệ và sức trẻ, đã dành trọn cho quê hương, đất nước nhưng trong ông chưa bao giờ nguôi ngoai ước mơ cháy bỏng là làm sao để người nông dân bớt khổ, để quê hương Lục Yên ngày càng tươi sáng.

Mai Huyên