Cùng với lực lượng cảnh sát hình sự (CSHS) cả nước, CSHS Công an Yên Bái trong hơn 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành đã không ngừng lớn mạnh về tổ chức, trình độ nghiệp vụ. Chỉ tính 10 năm trở lại đây, (1996 -2006) lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (TTXH) Công an Yên Bái đã điều tra khám phá gần 3.000 vụ án về TTXH; bắt, đề nghị truy tố trên 3.000 lượt đối tượng hình sự các loại; đặc biệt đã tập trung triệt phá nhiều tụ điểm hoạt động phức tạp về hình sự, tệ nạn xã hội, không để tội phạm hoạt động theo kiểu “xã hội đen”.

Thượng tá Vũ Viết Thoại - Trưởng Phòng Cảnh sát điều tra (CSĐT) tội phạm về TTXH cho biết: “Làm lính hình sự là phải biết chấp nhận gian khổ, hy sinh, bởi tính chất của công việc nhiều khi phải độc lập chiến đấu; đòi hỏi lính hình sự phải có tính tự giác cao, ý chí tấn công trấn áp tội phạm…”. Chỉ với hơn 30 cán bộ chiến sỹ đảm nhiệm một khối lượng lớn công việc thì lính hình sự phải hội tụ đủ những tố chất trên là điều dễ hiểu.

Những người lính hình sự tôi biết và viết về họ có nhiều. Người đầu tiên đó là Thượng tá Vũ Viết Thoại. Năm 1996, anh được biết đến là người đội trưởng tài ba, bởi khi ấy Vũ Viết Thoại là Đại uý, Đội trưởng Đội “án mờ” của Phòng Cảnh sát điều tra – đơn vị được phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” thời kỳ đổi mới 1996. Sau này, theo sắp xếp của tổ chức của Bộ Công an, bộ phận điều tra lại được chuyển về CSHS.

Đã trải qua nhiều cương vị công tác, từ Đội trưởng của Phòng Cảnh sát điều tra, Phó trưởng Công an huyện Lục Yên, Phó Văn phòng Cảnh sát điều tra và bây giờ là Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về TTXH, Vũ Viết Thoại vẫn luôn được đồng nghiệp tin yêu, nể phục.

Người thứ hai mà tôi biết là Đại uý Hoàng Minh Lợi, cán bộ Đội Truy nã, Phòng CSĐT tội phạm về TTXH, với biệt danh là người có duyên bắt đối tượng truy nã. Trung bình mỗi năm anh cùng đồng đội bắt giữ trên 10 đối tượng truy nã. Điển hình như vụ bắt tên Nguyễn Văn Cảnh, trú tại xã Đồng Khê, huyện Văn Chấn, phạm tội giết người từ năm 1985. Sau 20 năm “mất tích” đã bị Đội Truy nã tìm lại tên tuổi đưa về Yên Bái từ huyện Cư Jút, tỉnh Đắc Nông.

Hay vụ lừa đảo của vợ chồng Hoàng Minh Thơi - Ngô Thị Mai trú tại phường Hồng Hà (TP Yên Bái). Năm 1995, vợ chồng Thơi - Mai chiếm đoạt tài sản của hàng chục người với số tiền tỷ rồi lẩn trốn. Liên tục thay đổi chỗ ở, họ tên, nghề nghiệp, sau 13 năm chui lủi, vợ chồng Thơi – Mai đã bị Đội Truy nã bắt giữ tại huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai…

“Hà 119” là một điều tra viên còn rất trẻ. Đây là cách gọi thân mật của đồng nghiệp với Thượng uý Ninh Ngọc Hà, Đội phó Đội điều tra án xâm phạm về nhân thân thuộc Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội Công an tỉnh Yên Bái. Lý do đơn giản vì Thượng uý Ninh Ngọc Hà là một trong những điều tra viên chủ công chuyên điều tra án “buôn bán phụ nữ” - tội phạm được quy định tại Điều 119 - Bộ luật Hình sự. Với tố chất và năng lực sẵn có của  một điều tra viên, đảng viên trẻ, Ninh Ngọc Hà nhanh chóng được lãnh đạo đơn vị đề bạt cương vị Đội phó Đội điều tra án xâm phạm về nhân thân – một trong những loại án “xương” của lính điều tra hình sự. Trung bình mỗi năm, Ninh Ngọc Hà cùng cán bộ chiến sỹ trong đội điều tra trên dưới 10 vụ buôn bán phụ nữ. Kiên quyết tấn công tội phạm, không để lọt người, lọt tội, tận tụy với công việc là những phẩm chất dễ nhận thấy ở điều tra viên trẻ Ninh Ngọc Hà.

Với những thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em, Hà “119” vinh dự được Bộ Công an tặng bằng khen năm 2006. Trước đó năm 2003, khi còn đang công tác tại Công huyện Mù Cang Chải, Hà “119” cũng được Bộ Công an tặng bằng khen trong phong trào “Thi đua học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy CAND”. Dù các vụ án buôn bán phụ nữ, trẻ em được lãnh đạo giao điều tra, Ninh Ngọc Hà đều hoàn thành xuất sắc, thậm chí còn đấu tranh mở rộng lôi những kẻ buôn người ra ánh sáng pháp luật, nhưng Hà “119” vẫn rất băn khoăn: “Qua điều tra cho thấy, tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án còn thấp so với thực tế xảy ra; công tác phát hiện còn mang tính thụ động, dựa vào đơn thư tố giác của người bị hại hoặc gia đình nạn nhân, nhiều người bị hại không dám tố giác vì sợ ảnh hưởng danh dự nhân phẩm, sợ bị trả thù. Do vậy, chúng ta phải tiếp tục tuyên truyền mạnh mẽ hơn nữa để nhân dân chủ động đấu tranh, phòng chống với loại tội phạm nguy hiểm này”. Không muốn nói về mình, Hà “119” khiêm tốn cho rằng: “Tất cả những việc mình làm được đều có sự giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo và cán bộ chiến sỹ trong đơn vị”. Nhưng tôi biết, không phải ngẫu nhiên một điều tra viên còn rất trẻ, vừa đến tuổi 30 lại được tin tưởng giao điều tra những vụ án liên quan đến tính mạng, danh dự và nhân phẩm con người…

Còn rất nhiều những tấm gương tiêu biểu của cán bộ, chiến sỹ Phòng CSĐT tội phạm về TTXH Công an tỉnh Yên Bái Mỗi người một công việc cụ thể, một nhiệm vụ điều tra riêng nhưng họ luôn là một tập thể đoàn kết, đồng lòng phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao để chi bộ nhiều năm liền đạt danh hiệu trong sạch vững mạnh; đơn vị đạt danh hiệu quyết thắng, xứng đáng là đơn vị mũi nhọn trong công tác giữ gỡn trật tự an toàn xã hội của Công an Yên Bái.

Nguyễn Chí Dân