Trung đoàn 165 đã được thành lập và cũng từ nơi này các cán bộ, chiến sỹ của Trung đoàn đã xuất quân ra đi tiêu diệt quân thù ở khắp các chiến trường. Cuộc hội ngộ giữa những người lính Trung đoàn năm xưa với Đảng bộ, nhân dân Lục Yên, Khánh Thiện diễn ra trong nồng ấm tình người, tay nắm tay, xúc động, bùi ngùi, vui đấy, cười đấy mà nước mắt cứ trào ra. Đứng bên tấm bia di tích lịch sử nơi thành lập Trung đoàn, các tướng lĩnh đã ôn lại những năm tháng gian khổ, ác liệt của những ngày đầu mới thành lập tại quê hương Khánh Thiện.

Những năm tháng ấy, Khánh Thiện là một xã vùng sâu hẻo lánh, lại có đường biên giới tiếp giáp với hai tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang. Xã có địa hình hiểm trở, núi cao, rừng rậm, đường sá đi lại khó khăn nên trong cuộc kháng chiến chống Pháp, bộ đội ta đã chọn Khánh Thiện làm nơi đóng quân và xây dựng căn cứ địa cách mạng.

Ngày 16/5/1948, tại đồi cọ thôn Tông Áng, xã Khánh Thiện, huyện Lục Yên, Trung đoàn 165 đã ra đời. Đồng chí Lê Thùy, Trung đoàn trưởng (sau này là Trung tướng) đọc quyết định của Bộ tổng tư lệnh thành lập Trung đoàn 165. Đêm hôm đó tại nơi núi rừng đại ngàn của xã Khánh Thiện, bộ đội và nhân dân các dân tộc trong xã đã tổ chức đêm lửa trại liên hoan chào mừng sự kiện lịch sử trọng đại này.

Biết bao kỷ niệm sâu sắc gắn bó giữa bộ đội Trung đoàn 165 với nhân dân các dân tộc trong xã mãi mãi ghi đậm trong ký ức của các cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn và nhân dân xã Khánh Thiện. Hũ gạo nuôi quân, nắm cơm sẻ nửa, chia nhau từng củ sắn lùi, từng quả trám thơm, quả dâu rừng... Và các cô thôn nữ năm nào ngồi vá áo cho các anh vệ quốc quân nay đã lên cụ nội, cụ ngoại.

 Trong bức thư gửi cho Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện Lục Yên, Đảng ủy, Ủy ban nhân dân xã Khánh Thiện, đồng chí Trung tướng Lê Thùy lúc đó là Trưởng ban liên lạc những cựu chiến binh Trung đoàn 165 viết: “Để nhớ về cội nguồn nơi Trung đoàn được thành lập tại xã Khánh Thiện, cũng như huyện Lục Yên là hậu phương đầy tình nghĩa, là căn cứ tin yêu mà Trung đoàn 165 từ đó xuất phát đi diệt thù, lập nên những chiến công to lớn, trong đó có công lao không nhỏ của huyện Lục Yên...”. Do lập được những chiến công xuất sắc, Trung đoàn 165 được Bác Hồ tặng danh hiệu: “Trung đoàn Thành đồng biên giới” và hai lần được Đảng và Nhà nước ta phong tặng danh hiệu cao quí: “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.

Đường vào xã Khánh Thiện giờ đây đã được rải đá phẳng phiu, thay cho con đường gập ghềnh đầy ổ trâu, ổ gà năm xưa. Khánh Thiện mấy năm gần đây luôn hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch của Nhà nước giao.

Năm 2008, thu ngân sách đạt 163% kế hoạch giao, khánh thành và đưa vào sử dụng đường điện 0,4 KV thôn Co và đường bê tông liên thôn Nà Tha - Tông Mộ, cả hai công trình chi phí hết hơn 1 tỷ 387 triệu đồng. Toàn xã còn 57 hộ ở khu Khe Phay và khu Hua Tông chưa có điện lưới quốc gia vì ở hẻo lánh, hàng năm xã cấp cho mỗi hộ 86.000 đồng để mua dầu thắp sáng (tất cả đều bằng vốn 135 của Nhà nước cấp).

Đảng bộ xã Khánh Thiện nhiều năm liền đạt danh hiệu: “Đảng bộ trong sạch, vững mạnh”. Khi màn đêm mung lung buông xuống thì cũng là lúc ánh điện bừng sáng lên rực rỡ, tiếng loa phóng thanh vang lên bài hát “Trở về Khánh Thiện” của nhạc sỹ đại tá Thanh Phúc. Dự đêm giao lưu văn nghệ cùng với địa phương, các cựu chiến binh Trung đoàn 165 không giấu nổi xúc động, tôi nhận thấy những giọt nước mắt chảy dài trên má một vị đại tá khi nghe bài hát: “Gửi mế Khánh Thiện”.

Nắng sớm làm ửng hồng thêm đôi má của mọi người. Những tiếng cười và cả những dòng nước mắt chảy dài trên làn da nhăn nheo của các cựu chiến binh trong đoàn và cả những người ở lại. Đâu đó bài hát “Người ơi người ở đừng về” vang lên, lưu luyến, da diết, làm thổn thức lòng người.

 Nguyễn Xuân Đoán