Những nội dung mà cá nhân, cộng đồng dân cư cần tích cực thực hiện là: Tích cực thâm canh, tăng vụ, khai hoang mở rộng diện tích sản xuất ra nhiều lương thực; tích cực phát triển chăn nuôi theo hình thức nuôi nhốt kết hợp với trồng cỏ và tận dụng rơm, rạ dự trữ thức ăn cho gia súc; tích cực trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng; tích cực vận động con em đi học đều đặn; tích cực thực hiện cuộc vận động dân số - kế hoạch hóa gia đình, mỗi cặp vợ chồng nên có 1 hoặc 2 con; tích cực xây dựng bản làng, gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa; tích cực tham gia giữ gìn an ninh, trật tự tại cơ sở.

Và 7 nội dung cá nhân, cộng đồng dân cư kiên quyết không được làm là: Không lười lao động, trông chờ ỷ lại vào cộng đồng và cấp trên; không chặt phá, đốt rừng bừa bãi, không khai thác, vận chuyển gỗ trái phép; không sinh con thứ 3 trở lên; không tảo hôn, kết hôn cận huyết thống; không để chuồng trại gia súc, gia cầm gần nhà và không thả rông gia súc; không trồng cây thuốc phiện, không tham gia vận chuyển, buôn bán, tàng trữ, sử dụng trái phép các chất ma túy; không di dịch cư tự do, không theo tà đạo, không nghe theo kẻ xấu xúi giục và dụ dỗ.

Ngoài ra, trong bản quy ước đã ký cam kết của các thôn, bản còn có những quy định cụ thể về hình thức khen thưởng và xử phạt trong quá trình thực hiện. Cá nhân, dòng họ, cộng đồng, thôn, bản nào tích cực, gương mẫu chấp hành tốt, không ngừng nâng cao đời sống, giáo dục con cháu học tập, không tệ nạn xã hội... sẽ được tuyên dương, khen thưởng và được công nhận là gia đình, cộng đồng, thôn bản văn hóa. Nếu như hộ gia đình nào lười lao động, sinh nhiều con, nghiện hút thuốc phiện, tiêm chích ma túy, vi phạm các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước dẫn đến đói nghèo sẽ không được đề nghị cấp trên hỗ trợ. Nếu tảo hôn, vi phạm quy định 1 vợ, 1 chồng bị phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng; chặt phá, khai thác rừng bừa bãi, vận chuyển gỗ trái phép, gây cháy rừng, tái trồng cây thuốc phiện, nghiện hút, tiêm chích ma túy bị phạt đến 500.000 đồng; người chết để quá 3 ngày trở lên làm ô nhiễm, lây truyền dịch bệnh bị phạt 200.000 đồng cho mỗi ngày…

Ông Vàng A Rùa - Trưởng ban Dân vận huyện Mù Cang Chải cho hay: “Hiện nay, hương ước này đã được tất cả nhân dân ở 122 thôn, bản và tổ dân phố của 14 xã, thị trấn toàn huyện cam kết thực hiện”. Nói về việc thực hiện hương ước tại cơ sở, ông Đoàn Mạnh Hà ở tổ 6, thị trấn Mù Cang Chải bày tỏ quan điểm: “Tôi thấy đây là những nội dung rất hay và phù hợp với giai đoạn phát triển kinh tế, xã hội hiện nay ở vùng cao. Qua đó sẽ giúp đồng bào các dân tộc xóa bỏ dần những hủ tục lạc hậu”.

Ông Vàng A Chơ ở bản Sáng Nhù, xã Mồ Dề cũng đồng tình với việc xây dựng hương ước, quy ước ở thôn, bản: “Bản của mình đã triển khai thực hiện hương ước, quy ước và hy vọng sẽ giúp bản hạn chế tình trạng tăng dân số”. Còn ông Vàng A Thênh ở bản Tú San, xã Nậm Có mong muốn: “Khi đưa hương ước vào thực hiện chắc chắn sẽ nâng cao nhận thức cho nhân dân về đấu tranh, ngăn chặn các tệ nạn xã hội và giảm bớt tình trạng mua, bán, sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn”.

Khi nhân dân huyện Mù Cang Chải đang tích cực triển khai thực hiện hương ước, quy ước thì chắc chắn một ngày gần đây, cuộc sống trên vùng cao này sẽ thêm những đổi thay.

Sùng Đức Hồng