Ngày ấy…

Cuối năm 1964, máy bay Mỹ đã nhiều lần xâm phạm vùng trời Yên Bình để tiến hành do thám và rải truyền đơn gây chiến tranh tâm lý. Ngày 9/7/1965, máy bay địch ném bom một số nơi của huyện, mở đầu thời kỳ chúng đánh phá ác liệt. Đặc biệt, chúng tập trung tấn công vào nơi đang xây dựng Nhà máy Thủy điện Thác Bà - một trong những công trình lớn nhất của miền Bắc bấy giờ. Không những đánh phá Thủy điện Thác Bà, việc vận chuyển trang thiết bị cho công trình, các đơn vị phòng không của quân ta, chúng còn đánh phá các vùng thượng huyện hẻo lánh. Cuối năm 1965, phạm vi đánh phá của địch ngày càng mở rộng, ác liệt nhất là trong hai năm 1966 - 1967. Thời gian này, máy bay Mỹ đã 77 lần bắn tên lửa không đối đất, pháo 20 ly và bom các loại cỡ nhỏ như bom bi đến hàng nghìn kg các loại bom phá xuống 18 xã của huyện Yên Bình…

Ngay từ khi Mỹ tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại với địa phương, theo chủ trương của Trung ương và của Tỉnh ủy Yên Bái, Yên Bình đã mở đợt nghiên cứu, học tập trong toàn Đảng bộ các nghị quyết của Trung ương và lời kêu gọi chống Mỹ cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bên cạnh đó, Yên Bình thực hiện Nghị quyết Đại hội VII  Đảng bộ huyện với nhiệm vụ trọng tâm tiếp tục đẩy mạnh 3 cuộc cách mạng: cách mạng về quan hệ sản xuất; cách mạng khoa học kỹ thuật; đẩy mạnh chuyển dân, khai hoang xây dựng quê hương mới; chăm lo công tác phòng không sơ tán, xây dựng trận địa đánh trả máy bay địch; xây dựng củng cố chính quyền, lực lượng vũ trang, dân quân tự vệ, phòng chống gián điệp, biệt kích của Mỹ - Ngụy.

Cùng với công tác tổ chức sẵn sàng chiến đấu, Yên Bình tập trung phát triển kinh tế - xã hội và chăm lo đời sống của nhân dân. Nông nghiệp của huyện hướng tới năng suất trên 5 tấn thóc/ha; công nghiệp và thủ công nghiệp tập trung vào khai thác chế biến nông, lâm, thổ sản, sản xuất công cụ phục vụ nông nghiệp và đời sống. Giao thông của huyện được mở mang thuận lợi cho  chuyển dân xây dựng quê hương mới; giáo dục phát triển đồng bộ cả về giáo dục phổ thông, bổ túc văn hóa và vỡ lòng; y tế, chăm sóc sức khỏe của nhân dân đã vươn tới tận bản làng xa xôi. Ngoài Bệnh viện huyện có 50 - 60 giường, tất cả các xã đều có trạm xá.

Tranh thủ hòa bình, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 1968 - 1971, sản xuất nông nghiệp và thủ công nghiệp của Yên Bình tăng gấp 2 lần. Hơn 3 năm, huyện đã huy động được 8 trăm nghìn công, sửa chữa được 130 km đường nông thôn và làm mới 21 km đường ven hồ từ Xuân Lai đi Ngọc Chấn. Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân có nhiều tiến bộ. Huyện đã xây dựng thêm được Bệnh viện Cảm Nhân. Chống chiến tranh phá hoại lần hai của đế quốc Mỹ, giai đoạn 1972 - 1975, đây là khoảng thời gian Mỹ tiếp tục đánh phá ác liệt Nhà máy Thủy điện Thác Bà, coi đây là trọng điểm. Mặc dù vậy, Yên Bình vẫn lãnh đạo nhân dân thực hiện tốt phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra nhiều đột phá trong giáo dục, y tế…, góp phần đánh bại chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

...Bây giờ

Trải qua những tháng ngày gian khổ, nhân dân Yên Bình đánh đuổi quân xâm lược, giành độc lập, tự do. Hoà bình lập lại, Yên Bình phải khắc phục nhiều khó khăn do hậu quả chiến tranh để lại. Với một đội ngũ cán bộ năng động, sáng tạo, có năng lực, Yên Bình đã từng đạt được những thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Đảng bộ đã đổi mới tư duy kinh tế, tập trung lãnh đạo và tổ chức thực hiện triệt để chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ sản xuất độc canh, thuần nông sang phát triển kinh tế nông - lâm nghiệp toàn diện ở tất cả các xã trong huyện. Đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, năng suất lúa bình quân của huyện đã đạt tăng từ 50 tạ/ha lên  98,5 tạ/ha/năm; tổng sản lượng đạt trên 21 nghìn tấn. Lâm nghiệp được chú trọng, đến nay toàn huyện đã trồng được trên 3 nghìn ha rừng, tỷ lệ độ che phủ đạt 64%.

Sau những đợt thí điểm đạt hiệu quả, huyện đã hình thành các vùng kinh tế và sản xuất hành hóa rõ rệt như: vùng chè, vùng cây ăn quả. Bên cạnh đó, huyện không ngừng đẩy mạnh phát triển chăn nuôi. Thu nhập bình quân đầu người được cải thiện, đạt gần 15,5 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 5,5%. Song song với tốc độ tăng trưởng của các thành phần kinh tế, tốc độ xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển nhanh chóng; Yên Bình đã hoàn thành nhiều công trình quan trọng trong các lĩnh vực giao thông, thủy lợi, y tế, trường học… Văn hoá, xã hội của huyện có những bước phát triển quan trọng, an ninh - quốc phòng được giữ vững.

Phát huy truyền thống anh dũng, kiên cường trong những ngày đánh Mỹ, chi viện sức người sức của cho tiền tuyến lớn miền Nam, thống nhất đất nước, Yên Bình hôm nay đang đoàn kết một lòng khắc phục khó khăn, phát huy nội lực, xây dựng quê hương ngày thêm giàu đẹp.

Minh Tuấn