Theo thống kê của Bộ VH-TT-DL, hằng năm cả nước có 8.902 lễ hội (gồm các loại hình: lễ hội dân gian, lễ hội lịch sử cách mạng, lễ hội tôn giáo, lễ hội du nhập từ nước ngoài, lễ hội văn hóa du lịch). Với số lượng và mật độ lễ hội dày đặc như vậy, việc cho tư nhân tham gia một phần trong khâu tổ chức sẽ giảm bớt gánh nặng cho Nhà nước, tạo điều kiện phục vụ du khách tốt hơn.

Xung quanh vấn đề ngăn chặn việc đấu thầu tổ chức lễ hội, PV báo Thanh Niên đã có cuộc trao đổi với ông Vương Duy Bảo - Phó Cục trưởng Cục Văn hóa - Thông tin cơ sở, Bộ VH-TT-DL:

* Vì sao cơ quan quản lý không cho phép đấu thầu tổ chức lễ hội, thưa ông?

- Lễ hội là hoạt động văn hóa mang tính tâm linh. Nếu cho tư nhân đấu thầu tổ chức thì lễ hội sẽ trở thành hàng hóa thương mại, sẽ không còn tính chất tâm linh cao quý.

* Nhưng thực tế, những năm gần đây, tư nhân cũng đã tham gia đấu thầu tổ chức lễ hội?

- Chúng ta đang lẫn lộn giữa việc cho phép tư nhân tham gia tổ chức các dịch vụ phục vụ lễ hội với việc tổ chức lễ hội, tức là tổ chức phần "lễ" và phần "hội". Nhà nước không cho phép tư nhân đứng ra tổ chức lễ hội hoặc núp bóng tổ chức mà chỉ cho phép tham gia đấu thầu các dịch vụ "hậu cần" như: ăn, uống, nghỉ ngơi, xe cộ... Nhưng đúng là hiện nay, trong các lễ hội đã tiến hành các hình thức khoán thu khiến cho lễ hội chỉ là nơi để thu tiền, còn hội thì nhạt nhòa.

* Cơ quan quản lý sẽ có biện pháp gì để kiểm soát việc đấu thầu tổ chức dịch vụ phục vụ lễ hội? Và việc ban quản lý liên kết với tư nhân để thương mại hóa lễ hội thì phải xử thế nào?

- Bộ VH-TT-DL đã phân cấp quản lý. Chúng tôi đã có ý kiến, công văn nhắc nhở địa phương. Nhưng lực lượng thanh tra hiện nay rất mỏng. Chức năng của Cục lại chỉ là đôn đốc nhắc nhở, chứ không phải là xử phạt. Mặt khác, chế tài xử phạt vi phạm hành chính hiện nay cũng rất nhẹ, chỉ mấy trăm nghìn, không đáng kể so với lợi nhuận mà tư nhân thu được, vì vậy chưa đủ sức răn đe. Mà thực tế khảo sát tại nhiều địa phương thì phần lớn tư nhân tham gia tổ chức dịch vụ phục vụ lễ hội là người nhà của ban quản lý, chính quyền sở tại.

Theo tôi, về mặt tổ chức dịch vụ "hậu cần" thì nên đấu thầu, nhưng đấu thầu phải trong sáng. Ban quản lý di tích phải kiểm soát được giá dịch vụ chứ không được thả nổi như hiện nay dẫn tới tình trạng "chặt chém". Đây là trách nhiệm của ban quản lý di tích và chính quyền sở tại. Bên cạnh đó, mỗi người dân cũng cần nâng cao ý thức tuân thủ quy định. Nếu anh không nghiêm chỉnh xếp hàng chờ mua vé, mà lại "xé rào" thì anh đã vô tình tiếp tay cho nạn nâng giá vé.

 * Nhưng nếu chỉ tuyên truyền giáo dục thì rất khó chấm dứt tình trạng thương mại hóa lễ hội, bởi vì khó ai có thể từ bỏ lợi nhuận?

- Đúng vậy, xét cho cùng vẫn bài toán về lợi nhuận. Vì vậy, theo tôi, chế tài xử phạt phải thật mạnh, tức là đánh mạnh về kinh tế thì mới đủ sức răn đe. Về chuyện quản lý thu chi, và các hòm công đức thì đây là việc nội bộ của ban quản lý di tích nhưng chúng tôi cũng nhắc nhở dẹp bỏ các hòm công đức.

(Theo TNO)