Việc tiết kiệm điện (TKĐ) nếu được làm triệt để không chỉ giúp mỗi gia đình, cơ quan, đơn vị bớt đi những khoản chi đáng kể mà còn giúp bảo đảm nguồn cung điện và giảm thiểu nguy cơ phải cắt điện trên diện rộng những tháng cao điểm. Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị 19 yêu cầu các cơ quan, đơn vị và mỗi gia đình phải tiết kiệm điện. Nhưng thực tế, tại nhiều đơn vị, nhiều nơi, tình trạng lãng phí điện vẫn xảy ra.

Dù tình trạng thiếu điện luôn được cảnh báo nhưng cùng với sự tăng trưởng về kinh tế của đất nước, nhu cầu sử dụng điện trong nhân dân cũng tăng lên. Trong khi đó, giá bán điện bình quân cho các hộ dân chưa bị cuốn theo cơn lốc tăng giá như nhiều mặt hàng khác, nên đây cũng là một trong những yếu tố khiến nhu cầu người tiêu dùng sử dụng điện tăng.

Năm 2008, EVN giao tỉnh Yên Bái tiết kiệm hơn 3 triệu KWh điện, trong đó, điện chiếu sáng công cộng 0,123 triệu KWh, điện công nghiệp xây dựng là 0,370 triệu KWh, khối hành chính sự nghiệp phải tiết kiệm 0,850 triệu KWh và điện sinh hoạt chiếm tỉ lệ lớn nhất với 1,675 triệu KWh. Vì vậy, nếu không có biện pháp kiên quyết thực hiện tiết kiệm điện một cách triệt để sẽ dẫn đến tình trạng thiếu điện nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung và trên địa bàn tỉnh nói riêng.

Đáng chú ý trong số đó là những khách hàng sử dụng điện chiếu sáng phục vụ cho quảng cáo, cho các khu vui chơi giải trí, tại các nhà hàng, dịch vụ. Bên cạnh đó, việc sử dụng điện lãng phí trong các cơ quan sự nghiệp hành chính vẫn diễn ra phổ biến càng làm cho vấn đề thiếu điện trong giờ cao điểm trở nên trầm trọng.

Theo thông báo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), năm 2008 sẽ là một năm cực kỳ khó khăn về điện. Hiện nay, mực nước các hồ thủy điện đang có xu thế giảm mạnh do lượng nước về giảm so với cùng kỳ năm 2007. Các dự án xây dựng nhà máy điện đều chậm tiến độ, trong khi nhu cầu sử dụng điện tăng, trung bình 19% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù ngành điện đã huy động tối đa các nguồn điện hiện có và tăng cường mua điện của Trung Quốc và các nhà máy phát điện ngoài Tập đoàn nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu sử dụng điện trong các giờ cao điểm.

Tình hình cung cấp điện cho tỉnh Yên Bái nói riêng cũng như các tỉnh miền núi phía Bắc gặp rất nhiều khó khăn khi tổng sản lượng điện năm 2008 do ngành điện lực Việt Nam ký hợp đồng mua điện từ Trung Quốc qua cửa khẩu Hà Giang và Lào Cai chỉ bằng sản lượng mua được trong năm 2007, trong khi nhu cầu sử dụng điện của tỉnh Yên Bái tăng đến 58% so với năm 2007 do Nhà máy Xi măng Yên Bình và phần mở rộng Nhà máy Xi măng Yên Bái chính thức đi vào hoạt động từ tháng 4 năm 2008, đúng vào thời điểm mùa khô.

Có thể thấy, trở ngại chính trong thực hiện TKĐ, nhất là tại khối cơ quan hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước chính là do chưa có chế tài xử lý những trường hợp sử dụng điện lãng phí. Ngược lại, tại các nhà máy, doanh nghiệp cổ phần hoặc tư nhân, việc tiết kiệm điện đã trở thành một giải pháp để giảm bớt chi phí sản xuất.

Điển hình như Công ty cổ phần Xi măng và Khoáng sản Yên Bái, với những dây chuyền máy móc hiện đại, mỗi ngày sản xuất ra 1000 tấn sản phẩm, mức tiêu thụ điện khoảng 8.000 KWh. Là đơn vị sử dụng nhiều điện năng cho sản xuất nhất nên vấn đề tiết kiệm điện luôn được quan tâm nhằm giảm thiểu tối đa chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm. Trước đây, với dây chuyền sản xuất xi măng lò đứng, sản lượng tiêu thụ điện của Công ty rất lớn. Từ tháng 1/3/2008 khi chuyển sang vận hành dây chuyền sản xuất xi măng lò quay, sản lượng đã tăng gấp 3 lần, song đồng thời cũng giảm thiểu 30% lượng điện năng tiêu thụ. Bên cạnh đó, Công ty đã tiến hành thay hàng trăm bóng điện bằng đèn compac. Chỉ thị tiết kiệm điện đã trở thành một trong những nội quy cơ bản của Công ty.

Để hạn chế sử dụng điện vào giờ cao điểm, Công ty TNHH Yên Phú (Yên Bình), đơn vị chuyên sản xuất bao bì, ống nhựa đã tăng cường công nhân làm việc ca 3 với mức lương gấp đôi so với ca 1. Vì giá điện sản xuất trong giờ cao điểm cao gấp hơn 4 lần so với giờ thấp điểm nên theo tính toán của Công ty, dù mức lương có tăng gấp đôi thì lợi ích kinh tế đem lại từ việc tiết kiệm điện vẫn cao hơn so với sản xuất ở ca 1, ca 2. Bên cạnh đó, Công ty đã thay một loạt thiết bị tiết kiệm điện, từ hệ thống chiếu sáng nhà xưởng đến những động cơ máy móc trong dây chuyền sản xuất. Nhờ đó, mức tiêu thụ điện năng hàng tháng đã giảm hơn 30%. Trước đây, trung bình mỗi tháng, chi phí mất hơn 60 triệu đồng tiền điện thì đến nay, nhờ những cải tiến trong các thiết bị sản xuất mỗi tháng Công ty đã giảm xuống còn 40 triệu đồng.

Để góp phần giảm thiểu sự tổn hao năng lượng, Điện lực Yên Bái đã tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ. Bên cạnh việc bán đèn compac trợ giá và các thiết bị tiết kiệm điện cho nhân dân, ngành điện đã tập trung sửa chữa đường dây lưới điện trung thế và hạ thế để giảm tổn thất chuyên tải, bố trí phương thức vận hành hợp lý và tích cực lắp đặt các tụ bù nhằm giảm tổn thất đường dây. Theo tính toán, mỗi tụ bù có thể giảm trên 1% tổn thất điện năng. Ngành điện cũng luôn chú trọng công tác tư vấn cho khách hàng nhằm áp dụng hiệu quả những phương thức tiết kiệm điện.

Nhu cầu điện phục vụ sản xuất, sinh hoạt ngày càng tăng cao. Trong khi đó, việc cung cấp điện năng dù đã rất cố gắng nhưng vẫn còn nhiều bất cập, cung chưa đủ cầu, chưa kể đến tình trạng tổn thất điện năng, các sự cố xảy ra do các vi phạm trong quá trình sử dụng điện cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến lượng điện cung cấp. Trước tình hình giá cả leo thang cũng đòi hỏi mỗi người, mỗi nhà phải có sự tiết kiệm trong cuộc sống nói chung, tiết kiệm điện nói riêng. Ích nước, lợi nhà, đó là hiệu quả mà chương trình tiết kiệm điện đem lại cho mỗi gia đình, mỗi doanh nghiệp và đơn vị.

Vì vậy, mỗi người cần nêu cao tinh thần tiết kiệm từ những việc đơn giản nhất là tắt các thiết bị điện không cần thiết vào giờ cao điểm. Vấn đề tiết kiệm điện đang là việc cần làm ngay, vừa có tính cấp bách, vừa mang tính lâu dài với đòi hỏi ngày càng cao, đòi hỏi sự chung tay góp sức của toàn xã hội.

Phương Lan