Là xã vùng cao, kinh tế, xã hội vẫn còn nhiều khó khăn nhưng năm 2011, Tân Đồng đã được chọn làm điểm xây dựng nông thôn mới (NTM) của huyện Trấn Yên. Đây là một thách thức lớn đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân nhưng cũng là cơ hội và động lực thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương phát triển.

Do đó, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Tân Đồng đã quyết tâm chung sức, chung lòng phấn đấu vượt khó. Ngay sau khi mô hình điểm xây dựng NTM được triển khai tại địa phương, Đảng bộ, chính quyền xã đã tổ chức họp thôn để phổ biến cho nhân dân hiểu về ý nghĩa và quyền lợi khi xây dựng NTM.

Việc làm trước tiên là phải giải tỏa mặt bằng có liên quan đến đất đai, cây cối, hoa màu để tạo điều kiện nâng cấp và mở mới các tuyến đường giao thông liên thôn, rồi làm kênh mương dẫn nước về đồng tưới tiêu cho cây trồng, làm nhà văn hóa cộng đồng, trường học, trạm y tế, kéo điện quốc gia về thôn, bản… Tất cả cần sự đóng góp tích cực về sức người, sức của để trở thành cuộc cách mạng xây dựng nếp sống mới.

Cùng với đó là sự chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi cho phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu tại địa phương để đảm bảo sản xuất, chăn nuôi đạt hiệu quả và có thu nhập ổn định. Với những cuộc họp hữu ích của chính quyền và các đoàn thể nhằm  tuyên truyền, vận động và bằng sự phân tích tường tận, cụ thể, người dân đã đồng tình ủng hộ. 

Sau những cuộc họp thôn, nhiều gia đình đã nhất trí hiến đất, hiến cây cối, hoa màu để mở mới, nâng cấp mở rộng mặt đường nông thôn. Trước tiên là 10 hộ ở thôn 4, rồi dần dần việc hiến đất đã lan trên diện rộng, thôn nào cũng có người tham gia hiến đất nếu tại đó có công trình xây dựng được thực hiện. Đến nay, số hiến đất trên địa bàn xã đã lên đến gần 200 hộ.

Nhờ vậy mà trục đường chính đi qua địa bàn xã nối liền với hai tuyến giao thông lớn là quốc lộ 70 và tỉnh lộ Yên Bái - Khe Sang đã được nâng cấp, mở rộng, đặc biệt là khoảng 3km nằm ở trung tâm xã đã được nâng cấp, kiên cố hóa bê tông và mở rộng từ 7m đến 8m. Các tuyến đường nhánh đi vào trong thôn trước đây mặt đường mới chỉ rộng khoảng từ 1,5m đến 2m thì nay đã thêm tới 4m - 5m.

Chứng kiến những buổi bà con ở thôn 7 và thôn 8 cùng nhau góp sức bê tông hóa tuyến đường liên thôn mới thấy “không khí NTM” thật sôi động. Chị Lục Thị Lan, dân tộc Dao ở thôn 7 phấn khởi cho biết: “Gia đình tôi cũng tích cực tham gia đóng góp công sức làm đường. Nhờ có chương trình xây dựng NTM của Đảng, Nhà nước nên hiện nay tôi đã có đường đẹp về đến tận nhà. Việc đi lại của người dân đã dễ dàng hơn trước nhiều…”.

Riêng năm 2013, Tân Đồng đã hoàn thành được 8km đường giao thông. Trong năm 2014, xã sẽ tiếp tục chỉ đạo nhân dân phấn đấu mở mới thêm 4km đường giao thông liên thôn nữa.

Đường, điện lưới quốc gia đã vào đến trung tâm xã. 

Ngoài việc tập trung phát triển giao thông nông thôn, xã cũng chú trọng củng cố hệ thống thủy lợi để đáp ứng nhu cầu tưới tiêu cho cây trồng, trong đó nhiều tuyến kênh mương đã được kiên cố hóa. Nhờ vậy, việc sản xuất nông nghiệp của xã đã trở nên thuận lợi, tạo điều kiện giúp người dân gieo trồng đạt 100% diện tích. Hiện toàn xã có 194ha diện tích gieo cấy lúa, 29ha gieo trồng mầu.

Với sự chăm sóc chu đáo, cây lúa thu đạt 59,6 tạ/ha, cây ngô thu đạt 18 tạ/ha và tổng sản lượng lương thực của toàn xã đạt trên, dưới 1.068 tấn, trong đó sản lượng thóc đạt gần 1.008 tấn, ngô gần 70 tấn.

Việc chuyển đổi cây trồng cũng là mục tiêu hướng tới tăng thu nhập cho người dân của Đảng bộ, chính quyền xã. Những năm gần đây, cây dâu tằm đã được đưa vào trồng thay thế cây lúa trên diện tích đất thiếu nước sản xuất ở các thôn 1, 2, 3, 4 và 5. Năm 2012, diện tích cây dâu tằm mới là 56ha thì đến hết năm 2013 đã tăng lên 64 ha, đưa sản lượng kén từ 58 tấn năm 2012 lên 66 tấn năm 2013.

Gặp chúng tôi trong lúc đang nhanh tay chăm sóc những cây dâu mới trồng được vài tháng tuổi, vợ chồng ông Nghiêm Văn Trung ở thôn 4 đều phấn khởi cho hay: “Trồng dâu nuôi tằm cho thu nhập cao gấp 5 lần so với cây lúa, 6 lần so với cây ngô”.

Trong khi đó, ông Nguyễn Duy Ứng ở thôn 3 cũng khẳng định tương tự: “Nhà tôi có 1,4 mẫu đất ruộng, trước đây cấy lúa, hàng năm thu nhập thấp lắm nhưng nay gia đình chuyển sang trồng dâu nuôi tằm, thấy hiệu quả hơn, ít nhất gia đình cũng thu nhập đạt gần 100 triệu đồng/năm”.

Lãnh đạo xã Tân Đồng kiểm tra sự phát triển của cây dâu tằm ở thôn 3.

Sau cây dâu tằm là cây tre măng Bát Độ và cây quế được trồng ở những thôn cao hơn như thôn 2, 5, 6, 7… Hai loại cây này đã trở thành cây phát triển kinh tế hộ gia đình, phù hợp với nông thôn ở vùng sâu, nơi có nhiều diện tích đất đồi.

Hiện nay, diện tích tre măng Bát Độ của toàn xã trên 180ha, trung bình 1ha đã cho thu nhập khoảng trên 50 triệu đồng/năm. Tiếp đến là cây quế với diện tích khoảng trên 800ha, sản lượng đạt 50 tấn vỏ quế khô/năm, bán ra thị trường đã cho thu về trên, dưới 600 triệu đồng. Cùng đó còn có rừng trồng như bồ đề, keo… Tổng sản lượng đã khai thác từ rừng là 23.300 tấn vỏ quế, lá quế và 109.000m³ gỗ các loại. Nguồn thu từ nông, lâm nghiệp chiếm trên 50% tổng nguồn thu trên địa bàn.

Bên cạnh đó, việc phát triển chăn nuôi cũng được xã chú trọng. Công tác phun thuốc tiêu độc khử trùng, tiêm phòng, ngăn chặn các dịch bệnh được làm tốt nên đàn gia súc, gia cầm luôn phát triển ổn định. 27 cơ sở chăn nuôi tập trung đã được mở rộng, nay tổng đàn gia súc của toàn xã là 6.243 con, trong đó có 494 con trâu, 120 con bò, 5.631 con lợn và đàn gia cầm cũng phát triển ổn định với số lượng 25.000 con. Nhờ đó, sản lượng thịt hơi được bán ra thị trường đạt tới 280 tấn.

Nỗ lực phát triển kinh tế, đến nay, tổng thu nhập bình quân đầu người của toàn xã đạt 17,6 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 37,46% xuống còn 25,03% năm 2013. Thu nhập ổn định, cuộc sống được nâng lên, nhiều gia đình người Dao, người Tày, người Mường đã xây được nhà sàn kiên cố, có các công trình phụ hợp vệ sinh.

Trong quá trình thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Đảng bộ, chính quyền xã Tân Đồng đã tích cực tuyên truyền, vận động và chỉ đạo nhân dân thực hiện tốt các đề án, kế hoạch đã phê duyệt; sáng tạo, lồng ghép các chương trình giảm nghèo bền vững, Chương trình 30b, đề án theo Nghị quyết 20 của HĐND tỉnh, trong đó tập trung xây dựng giao thông nông thôn, hỗ trợ sản xuất, hướng dẫn, tập huấn kỹ thuật phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa mới cho người dân, đồng thời, chỉ đạo ngành công an phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể, các thôn làm tốt công tác bảo vệ an ninh thôn xóm, giữ gìn trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Ông Phạm Ngọc Khảm - Trưởng Công an xã Tân Đồng chia sẻ: “Công tác bảo vệ an ninh trật tự và giữ gìn an toàn xã hội là một trong những tiêu chí xã đạt đầu tiên trong bộ 19 tiêu chí thực hiện chương trình xây dựng NTM”.

Với sự vào cuộc của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn, phong trào xây dựng NTM ở Tân Đồng đã ngày càng khởi sắc, nhiều công trình đã hoàn thành đảm bảo đúng tiến độ, khối lượng công trình năm sau đạt cao hơn năm trước. Sau hơn 3 năm triển khai, nay xã Tân Đồng đã đạt 12/19 tiêu chí NTM.

Ông Nguyễn Văn Thanh - Bí thư Đảng bộ xã cho biết: “Phát huy thế mạnh của địa phương, Đảng bộ, chính quyền xã tiếp tục chỉ đạo các cấp, các ngành, đoàn thể và nhân dân đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tranh thủ các nguồn lực đầu tư, địa phương  tiếp tục thực hiện tốt các mục tiêu phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân một cách bền vững”.

Năm 2014, Tân Đồng tiếp tục phấn đấu thực hiện tốt các chỉ tiêu đề ra để đạt thêm 4 tiêu chí mới nữa, là các tiêu chí về hoàn thành việc xây dựng giao thông, trường học, chợ và làng văn hóa… đồng thời, xã cũng định hướng phấn đấu đến hết năm 2015, sẽ hoàn thành 19/19 tiêu chí.

Sùng Đức Hồng