Đại tá Đặng Hồng Đức - Giám đốc Công an tỉnh nhận xét: "Thượng tá Cứ A Tám luôn có tinh thần vượt khó vươn lên, sẵn sàng gác lại gia đình và những nỗi niềm riêng để hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, mang lại sự bình yên cho nhân dân. Đồng chí để lại nhiều dấu ấn trong công tác dân vận, cũng như những thành tích xuất sắc trong các chuyên án ma túy lớn. Anh là người truyền cảm hứng cho các cán bộ, chiến sĩ trẻ”.
Vượt khó để thực hiện ước mơ
Sinh ra trong gia đình người Mông có 13 anh chị em tại Mù Cang Chải, anh Tám thấu hiểu những khó khăn của người dân quê mình. Do đó, ngay từ thuở nhỏ, anh quyết tâm sẽ học để lấy được cái chữ, giúp đồng bào Mông bài trừ hủ tục. Năm 1991, khi Công an Yên Bái tuyển dụng cán bộ để bổ sung lực lượng cho Công an huyện Mù Cang Chải, anh Tám viết đơn tình nguyện.
Qua 4 năm được đào tạo tại Học viện Cảnh sát nhân dân tại Hà Nội, anh xung phong về quê hương công tác. Anh đã tích cực tham mưu cho các cấp, chính quyền địa phương trong công tác đảm bảo an ninh trật tự và đưa ra nhiều giải pháp để vận động, tuyên truyền người dân xóa bỏ diện tích tái trồng cây có chứa chất ma túy, bài trừ hủ tục với rất nhiều kết quả khả quan.
Nghiêm túc, cần mẫn trong công tác, cùng với những nỗ lực không ngừng, năm 2004, anh Tám được bổ nhiệm làm Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an huyện Mù Cang Chải. Năm 2007, anh tiếp tục được Công an tỉnh Yên Bái tin tưởng điều động, bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy. Anh đã cùng tập thể đơn vị triệt phá nhiều tụ điểm ma túy phức tạp, phá nhiều chuyên án lớn, bắt hàng trăm đối tượng phạm tội về ma túy, bắt chúng phải chịu hình phạt thích đáng trước pháp luật.
Những chuyên án đáng nhớ
Đại úy Sùng A Chinh - cán bộ Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Yên Bái cho biết: "Có lần, cả hai vợ chồng tôi đều tham gia vào việc theo dõi, bắt giữ đối tượng buôn bán ma túy. Khi biết gia đình nội ngoại đều ở xa, chúng tôi phải gửi con nhỏ cho người quen tại xóm trọ ở thành phố Yên Bái, anh Tám đã trực tiếp đến nơi vợ chồng tôi ở để động viên. Đồng thời, nhờ hàng xóm chăm sóc cháu, nhất là khi con ốm đau. Điều đó khiến tôi rất cảm động và trân trọng”.
Đại úy Chinh nhớ lại, tháng 12, thời tiết rét đậm, rét hại, gây nhiều khó khăn cho lực lượng tham gia phá án. Tuy nhiên, với quyết tâm cao, sau nhiều ngày đêm mật phục, đến 21 giờ ngày 3/12/2017, tổ công tác đã bắt giữ thành công đối tượng Giàng A Tộng cùng với 6 kg thuốc phiện tại khu rừng thuộc bản Nậm Khắt, xã Nậm Khắt, huyện Mù Cang Chải. Đây cũng là vụ mua bán chất ma túy lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn tỉnh.
Đến giờ, Thượng tá Cứ A Tám vẫn nhớ như in hành trình truy bắt hai đối tượng Mùa Thị Sao (tên thật là Mùa Y Chu, sinh năm 1989, tên khác là Khà Thị Sai) và Giàng A Đua, sinh năm 1979, cùng trú tại xóm Thum Mặn, xã Hang Kia, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình cùng với 20 bánh hêrôin và 400 viên ma túy tổng hợp trong Chuyên án 218S- một chuyên án phần nào thấy được những khó khăn, gian khổ của mỗi cán bộ, chiến sĩ trên mặt trận đấu tranh với tội phạm này.
Khoảng tháng 11/2017, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Tổ công tác thuộc Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy phát hiện có một số đối tượng thường xuyên vận chuyển ma túy từ tỉnh Sơn La và Hòa Bình về Yên Bái để tiêu thụ.
Ngay lập tức, Công an tỉnh đã xác lập Chuyên án và cử một Tổ công tác gồm 4 người, do Thượng tá Cứ A Tám chỉ huy, trực tiếp đến tiếp xúc đối tượng tại xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La (nhà bố đẻ của đối tượng Mùa Y Chu).
Qua công tác nắm tình hình, các chiến sĩ xác định đây là một địa bàn nóng với hoạt động mua bán, vận chuyển ma túy cực kỳ phức tạp, có nhiều ổ nhóm hoạt động theo kiểu cấu kết gia đình, dòng họ để buôn bán ma túy với số lượng lớn, được trang bị nhiều vũ khí nóng sẵn sàng chống trả.
Do đó, việc đảm bảo an toàn cho cán bộ tổ công tác phải được đặt lên hàng đầu. "Trong quá trình tiếp xúc, đối tượng đã đề nghị thăm nhà để tạo lập niềm tin. Sự việc ngoài dự kiến khi đối tượng yêu cầu người của ta cùng đối tượng xuống hầm nhà để xem và thử hàng.
Trước tình huống bất ngờ trên, tôi đã chỉ đạo anh em phải bám sát đối tượng. Đồng thời, đưa ra các phương án, sẵn sàng phản ứng khi có bất ngờ xảy ra. Tôi rất lo lắng, mồ hôi toát ra dù lúc trời lạnh căm căm vì 30 phút trôi qua mà không có thông tin từ đồng đội. Lo cho cán bộ của mình có thể bị lộ, sẽ nguy hiểm đến tính mạng nên tôi quyết định tiếp cận nhà đối tượng, đúng lúc đó cán bộ ta bước ra. Thật may, tổ công tác vẫn an toàn” - Thượng tá Cứ A Tám nhớ lại.
Sau gần một tháng xâm nhập vào đường dây, khoảng 20 giờ, ngày 20/12/2017, có nguồn tin đối tượng sẽ giao hàng với số lượng lớn tại khu vực ngã ba huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ, giáp ranh với tỉnh Yên Bái, Sơn La. Nhận thấy thời điểm đã chín muồi, Công an tỉnh đã cho họp Ban Chuyên án và triển khai lực lượng bắt giữ ngay trong đêm. Tuy nhiên, đối tượng liên tục thay đổi địa điểm giao hàng nhằm tránh lực lượng chức năng.
Sau nhiều ngày liên tục theo dõi di biến động của đối tượng tại các tỉnh Phú Thọ và Yên Bái, đến 17 giờ ngày 23/12/2017 tại Bản Bến, xã Việt Hồng, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái, tổ công tác đã phát hiện bắt giữ đối tượng Giàng A Đua cùng với số tang vật là 20 bánh hêrôin và 400 viên ma túy tổng hợp.
Qua đấu tranh, Đua khai nhận vận chuyển thuê cho Mùa Thị Sao hiện đang ở trong một nhà nghỉ thuộc khu vực Ba Khe, huyện Văn Chấn. Đến 20 giờ cùng ngày, Mùa Thị Sao đã bị bắt giữ tại thị trấn Nông trường Trần Phú, huyện Văn Chấn khi đang trên đường lẩn trốn.
Từ năm 2015 đến 2020, Thượng tá Cứ A Tám đã cùng đồng đội điều tra, khám phá thành công 206 vụ, bắt 402 đối tượng; thu giữ 35.601 gam hêrôin, 2.135 gam ma túy tổng hợp, 18.651 gam thuốc phiện cùng nhiều tang vật, tài liệu có liên quan đến hoạt động tội phạm.
Trong đó, có 59 chuyên án lớn. Cùng tập thể đơn vị tham gia, chỉ đạo, triệt phá 19.734 m2 diện tích trồng cây thuốc phiện, 40 m2 cây cần sa và xử lý nghiêm nhiều trường hợp vi phạm, góp phần giảm thiểu tình trạng trồng cây thuốc phiện, cây chứa chất ma túy tại những địa bàn trọng điểm.
Đấu tranh với tội phạm ma túy là cuộc chiến trường kỳ, gian nan và khắc nghiệt. Nguy hiểm luôn rình rập không chỉ với các trinh sát mà còn với cả sự an toàn của những người thân bởi các đối tượng rất manh động, liều lĩnh. Thượng tá Cứ A Tám cũng đã từng bị thương ở chân với thương tật 31% và phải điều trị mất 6 tháng để phục hồi khi tham gia truy bắt đối tượng phạm tội về ma túy chạy vào rừng sâu lẩn trốn.
Gần dân, dựa vào dân
Thời gian công tác tại huyện vùng cao Mù Cang Chải giúp anh có bước trưởng thành nhanh chóng, hiểu rõ sức mạnh của việc dựa vào dân, vận động người có uy tín trong giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp, phức tạp về an ninh trật tự trong nhân dân, chính vì vậy, có dịp anh lại xuống cơ sở, về với bà con. Từ năm 2011 đến 2020, Công an tỉnh liên tục phát động kế hoạch tăng cường cơ sở đảm bảo an ninh trật tự, xây dựng Phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.
Địa bàn được chọn là những xã trọng điểm phức tạp về an ninh trật tự, ma túy, tảo hôn... Trong đó, mỗi tổ công tác gồm 3 cán bộ của các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh và cán bộ Công an huyện do một đồng chí lãnh đạo cấp phòng làm tổ trưởng với thời gian từ 4 đến 6 tháng/đợt. Thượng tá Cứ A Tám là một trong những người xung phong đi tăng cường nhiều nhất với 6 lần.
"Lần tăng cường ở xã Túc Đán, huyện Trạm Tấu năm 2011, tôi đã hô hào anh em giúp dân làm đường liên bản, giải quyết được nguyện vọng của người dân bấy lâu, nên bà con họ quý lắm, thỉnh thoảng vẫn gọi điện hỏi thăm sức khỏe. Năm 2017, tôi có dịp trở lại xã. Tuy nhiều năm trôi qua nhưng người dân ở đây vẫn nhớ đến tôi, khiến tôi cảm động lắm" - Thượng tá Cứ A Tám tâm sự.
Gần 15 năm được điều động ra Công an tỉnh cũng là ngần ấy thời gian anh biền biệt xa nhà, có khi mấy tháng mới về một lần. Những khó khăn không thể kể hết thành lời nhưng anh luôn có một hậu phương vững chắc là người vợ hiền luôn hết lòng ủng hộ chồng.
Tận tụy trong công tác, Thượng tá Cứ A Tám được các cấp, các ngành khen thưởng. Song, phần thưởng cao quý nhất mà Thượng tá Cứ A Tám đang có được chính là sự tin yêu của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân dành cho anh. Đó là động lực để bước chân anh thêm rắn rỏi trên hành trình lúc cùng đồng đội phá án; lúc dẻo dai, nhiệt huyết trên con đường lên bản, cùng đồng bào xây dựng cuộc sống bình yên.
Văn Cường
(Tác phẩm Dự thi cuộc thi viết "Vì bình yên cuộc sống, vì hạnh phúc của nhân dân”)