Đỗ Như Yến ở phường Nguyễn Thái Học, thành phố Yên Bái đang chuẩn bị kết hôn. Tuy bộn bề lo toan nhưng Yến đã chủ động cùng bạn trai tham gia tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Yến chia sẻ: "Tôi cho rằng, việc làm này rất cần thiết. Ngoài chuẩn bị kiến thức, tâm lý cho cuộc sống mới, chúng tôi còn được khám sức khỏe tổng thể và khám sức khỏe sinh sản, khai thác tiền sử gia đình, tiền sử bệnh lý của bản thân, để đánh giá khả năng mang gen di truyền bệnh lý và có thể ảnh hưởng tới con cái sau này hay không. Trước đó, khi còn đi học, tôi cũng đã tiêm vắc-xin HPV và sàng lọc ung thư cổ tử cung để tự bảo vệ mình”.
Không chỉ ở thành phố, nhiều bạn trẻ ở các huyện vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng đã quan tâm đến vấn đề này. Bạn trẻ Sùng A Chinh ở xã Khao Mang, huyện Mù Cang Chải chia sẻ: "Trước đây, em cho rằng, việc tham gia tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân là không cần thiết vì bản thân mình khỏe mạnh, chẳng đau ốm gì mà phải thăm khám. Song khi được cán bộ dân số tuyên truyền, em hiểu được những lợi ích thiết thực mang lại cho bản thân, cho cuộc sống hôn nhân gia đình nên đã quyết định đưa bạn gái đến trung tâm y tế huyện để được tư vấn và thăm khám. Rất may mà sức khỏe 2 đứa em đều tốt. Chúng em cũng được cung cấp thêm kiến thức, sẵn sàng tâm lý để bước vào cuộc sống hôn nhân lành mạnh, an toàn”.
Hiện nay, khám sức khỏe tiền hôn nhân thường bao gồm khám lâm sàng tổng quát; các xét nghiệm về nhóm máu, bệnh lý về máu, chức năng gan thận, viêm gan vi-rút, các bệnh lây qua đường tình dục; siêu âm ổ bụng...; phát hiện bệnh tiền sử, xét nghiệm tìm bệnh di truyền, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp hoặc tư vấn phương án tiêm ngừa cần thiết nhằm hạn chế tình trạng vô sinh, hiếm muộn.
Bà Hà Thị Mộng Hoài - Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh cho biết: "Việc tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân là một trong những nội dung thuộc Dự án 7 - Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi năm 2023. Theo đó, đồng bào dân tộc thiểu số hoặc người Kinh là hộ nghèo, cận nghèo sinh sống ở 24 xã ở khu vực III (gồm 4 xã ở huyện Lục Yên, 7 xã ở huyện Mù Cang Chải, 5 xã huyện Trạm Tấu, 5 xã huyện Văn Chấn, 3 xã huyện Văn Yên) sẽ được cung cấp miễn phí dịch vụ này. Các bạn trẻ có thể đến các trung tâm y tế tuyến huyện trở lên để thực hiện và nên thực hiện trước khi kết hôn 6 tháng”.
Có thể thấy, tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân đang được nhiều bạn trẻ quan tâm thực hiện. Để có được kết quả này, từ nhiều năm nay, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh đã thành lập và nhân rộng 72 câu lạc bộ tư vấn và kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân tại 9/9 huyện, thị xã, thành phố với 2.473 thành viên. Hoạt động của các câu lạc bộ đã giúp thành viên có những kiến thức cơ bản, có suy nghĩ đúng, nhận thức rõ hơn về lợi ích của việc chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS), lựa chọn cách tốt nhất để bảo vệ bản thân. Đây cũng là nơi cho trẻ vị thành niên trao đổi, cùng chia sẻ những vấn đề liên quan đến tâm sinh lý bản thân.
Đặc biệt, các bạn trẻ tham gia câu lạc bộ còn được đào tạo trở thành tuyên truyền viên trong lĩnh vực CSSKSS vị thành niên và kỹ năng sống cho thanh, thiếu niên trong cộng đồng.
Ngoài ra, Chi cục còn tổ chức 54 buổi hội thảo nói chuyện chuyên đề, 721 buổi tuyên truyền lồng ghép, nói chuyện chuyên đề về CSSKSS, kiến thức cơ bản về luật pháp liên quan đến hôn nhân, gia đình, kỹ năng sống; tổ chức 50 buổi sinh hoạt ngoại khóa tại các điểm trường THPT, THCS; cung cấp tờ rơi, tuyên truyền gần 1.000 lượt trên các phương tiện loa truyền thanh của huyện, xã…
Nhờ đó, năm 2023, tỷ lệ cặp nam, nữ kết hôn được tư vấn, khám sức khỏe chiếm 64,7% tổng số cặp kết hôn (bằng 2.973 cặp), tăng 5,7% so với năm 2022 và đạt 101,1% so với kế hoạch.
Hoài Anh