Múa xoè là một hoạt động không thể thiếu trong mỗi dịp lễ, Tết của đồng bào Thái. Người Thái coi múa xoè như một phần cuộc sống. Đồng bào Thái vẫn truyền miệng nhau câu hát: “không xoè, lúa không trổ bông, không xoè, trai gái không thành đôi”.

Cơm no, rượu say, chúng tôi cùng kéo nhau xuống sân nhà sàn múa xoè. Mấy anh phụ trách âm thanh cố bê cái loa ra sát tận sân để tiếng nhạc cho thật to, thật rõ. Khi ánh lửa bùng lên cũng là lúc tất cả chúng tôi cùng nắm tay nhau xoay tròn theo điệu nhạc: “Đêm Mường Lò, trăng đang lên dần. Vào đây anh múa xoè cùng em. Đêm Mường Lò, chiêng trống rộn rang, rừng núi âm vang, vào đây anh múa xoè cùng em, xoè cùng em…”.

Ban đầu là một vòng xoè to với tất cả mọi người cùng tham gia. Rồi sau đó, hình như có ai đó ở góc bên này, bên kia thích nhau. Họ bắt đầu tách ra, tạo thành những vòng xoè nhỏ để được mắt gần hơn với mắt, tay nắm chặt bàn tay. Sau một hồi, vòng tròn to lại được nối lại. Và cứ thế, chúng tôi xoè, chúng tôi hát, chúng tôi nói cười trong điệu nhạc cho đến khi mệt lả, khản tiếng, cho đến khi lửa tàn mới thôi.

Đêm múa xoè ở Nghĩa Lộ đã thực sự gắn kết chúng tôi trong chuyến đi lần ấy

Sau này, trong cái đêm cuối cùng trước khi trở về Hà Nội, đoàn chúng tôi cũng có một kỷ niệm đẹp khác ở Yên Bái. Đó là đêm nghỉ tại nhà đồng bào Tày ở bình nguyên xanh Khai Trung (xã Khai Trung, huyện Lục Yên). Tại đây, chúng tôi được cùng ăn, cùng ở với gia đình đồng bào Tày, được sống trong vẻ đẹp nguyên sơ, khí hậu trong lành, mát mẻ của vùng đất mà “gió trời không thể thông thốc thổi”. Nhưng như tôi vẫn nói, ấn tượng lớn nhất của tôi trong những ngày ở Yên Bái vẫn là sự chân tình, chất phác, tấm lòng nồng hậu, hiếu khách của người dân Yên Bái, dù họ là bất cứ ai, ở vùng đất nào, thuộc dân tộc nào.

Thiếu nữ người Mông ở Yên Bái

Trở lại với cuộc hành trình, sáng sớm hôm sau, từ thị xã Nghĩa Lộ chúng tôi lên Mù Cang Chải. Trên cuộc hành trình dài khoảng 100km ấy, chúng tôi phải qua đèo Khau Phạ - một trong những con đèo lớn nhất ở Tây Bắc.

Đường lên đèo Khau Phạ sáng hôm ấy sương mù dày đặc, tầm nhìn chỉ có thể khoảng 10m. Xe đi như bò trên mặt đường, dò dẫm từng vòng quay bánh. Ngồi ở ghế phía trên gần chỗ bác tài xế, nhìn một bên là sườn núi, một bên là vực trắng sương mù, tôi có cảm giác đây như thể con đường đi lên trời. Thỉnh thoảng lắm mới thấy bóng dáng một cô gái Mông gùi củi đi ngang qua, một vài con dê núi, con lợn đen trùi trũi chạy qua. Không gian im vắng và hoang sơ đến rùng mình. Chỉ có tiếng máy xe là vẫn độc tấu thứ nhạc ình ình đơn điệu.

Tuy nhiên, có vẻ như chính sự khó khăn, mạo hiểm trên đường đi như thế mới làm nên nét duyên riêng, sự quyến rũ bí ẩn của vùng đất miền tây Tổ quốc, đòi hỏi người ta phải khám phá. Và lần đầu tiên tôi cảm nhận được vẻ đẹp của mảnh đất vùng cao từ khi còn ngủ đến khi thức giấc.

Xe đi xuống chân đèo cũng là lúc trời bắt đầu hửng nắng. Con đường phía trước mặt lại hiện ra với đường cong quen thuộc, tựa như nét cong trên cơ thể người phụ nữ. Rồi nắng bắt đầu rực rỡ như rót mật ong xuống những ruộng lúa bậc thang đang vào độ chín. Sắc vàng như được nhân lên trên nền xanh của núi rừng tạo nên một bức tranh thiên nhiên thơ mộng mà kỳ vĩ. Quê hương thật đẹp!

Khoảng giữa trưa thì chúng tôi đến Mù Cang Chải. Trước đây, khi nói đến Mù Cang Chải tôi hay liên tưởng đến một vùng đất xa xôi, hẻo lánh không có bóng người. Nhưng khi lên đến Mù Cang Chải mới thấy khác xa so với những gì tôi tưởng tượng. Mù Cang Chải hôm nay đã trở thành phố huyện, cư dân đông đúc. Đây đó, một vài ngôi nhà cao tầng mới mọc lên. Và trên đường phố đã xuất hiện nhiều xe đạp, xe máy. Ngay trung tâm thị trấn Mù Cang Chải người ta treo một tấm pano to với dòng chữ: “Quyết tâm xây dựng Mù Cang Chải trở thành huyện phát triển toàn diện”. Chúng tôi không có nhiều thời gian tìm hiểu, song qua những gì mắt thấy có vẻ như lãnh đạo và nhân dân nơi đây đang thực hiện đúng như những gì họ phát động.

Một góc thị trấn Mù Cang Chải

Tuy nhiên, quá trình đô thị hoá vẫn chưa làm Mù Cang Chải mất đi nét tự nhiên vốn có. Hình ảnh của ngựa và xe kéo vẫn là những gì đặc trưng khi nói đến thị trấn vùng cao này. Ở Mù Cang Chải, tại bất kỳ đâu bạn cũng có thể bắt gặp hình ảnh những cô gái Mông chăm chỉ thêu khăn, thêu áo. Hay đi trên đường cũng đừng quá ngạc nhiên khi thấy rất nhiều vạt ngô được phơi khô, bởi mèn mén luôn là món ăn được người dân nơi đây ưa thích.

(Theo VOV)