Là vùng tiểu khí hậu á nhiệt đới gió mùa và phải chờ nước mưa đổ xuống, nên vùng cao Lào Cai dịp tháng 3, tháng 4 hằng năm mới vào vụ gieo cấy lúa trên chân ruộng chỉ canh tác được một vụ. Ðây là thời gian xuất hiện phong cảnh đẹp nhất đầu mùa hè trên những cánh đồng ruộng bậc thang mùa nước đổ ở Trung Chải, Sa Pả, Tả Phìn, Lao Chải, Tả Van, Hầu Thào, Bản Hồ, Tả Giàng Phình... (Sa Pa), Lầu Thí Ngài, Lùng Phình... (Bắc Hà), Mường Hum, Mường Vi, Sảng Ma Sáo, Dền Sáng, Ý Tý, Ngải Thầu, A Lù... (Bát Xát), Sín Chéng, Cán Cấu... (Si Ma Cai), Tung Chung Phố, Tả Ngải Chồ, Pha Long, Lùng Khấu Nhin... (Mường Khương). Những cánh đồng ruộng bậc thang Lào Cai có từ hàng trăm năm nay và đều do những đôi bàn tay tài hoa, cần mẫn của nông dân các dân tộc thiểu số đời này nối tiếp đời kia kiến tạo nên. Làm ruộng bậc thang giỏi nhất phải kể tới người Hà Nhì, rồi tới người Mông, người Dao... sống trên những triền núi cao. Họ có kinh nghiệm chọn đất và chọn thế núi thuận lợi tưới tiêu nước để san gạt, tạo ra ruộng bậc thang gieo cấy lúa nước. Những thửa ruộng bậc thang dù to hay nhỏ đều được "thiết kế" trông thuận mắt, trong đó có những cánh đồng bậc thang rộng hàng trăm héc-ta ở thung lũng Mường Hoa, Tả Phìn, Tả Giàng Phình... (Sa Pa), Mường Hum, Sàng Ma Sáo, Ý Tý, Ngải Thầu, A Lù... (Bát Xát), Tung Chung Phố, Lùng Khấu Nhin... (Mường Khương) trông như bức tranh điêu khắc khổng lồ với những đường nét uốn lượn trữ tình.

Có thể tự hào mà nói rằng vẻ đẹp của ruộng bậc thang là những tuyệt tác do người dân vùng cao Lào Cai tạo ra. Ruộng bậc thang xứng đáng là danh thắng của vùng núi cao Lào Cai.

Những cánh đồng bậc thang không chỉ đẹp mà còn là những địa chỉ vàng, luôn thu hút khách du lịch tới chiêm ngưỡng, khám phá theo đề án phát triển du lịch "biến di sản thành tài sản" do UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo thực hiện. Ruộng bậc thang không chỉ là danh thắng để du khách ngắm khi tới thăm, từ lâu nó còn là những "bồ thóc lớn" không bao giờ vơi của đồng bào các dân tộc quê hương ta. Ðó cũng là kết quả của phương thức canh tác nông nghiệp bền vững, nhất là khi thực hiện những chiến dịch ra quân thi đua làm ruộng bậc thang để định canh, định cư theo lời dạy của Bác Hồ khi Người lên thăm Lào Cai cách đây hơn 50 năm. Ở vùng cao trong tỉnh có những cánh đồng ruộng bậc thang gieo cấy thành công các giống lúa đặc sản có giá trị kinh tế rất cao như lúa Séng Cù (Mường Khương), lúa Khẩu Nậm Xít (Bắc Hà)... Gạo đặc sản của những giống lúa trên hiện nay đang bán lẻ trên chục nghìn đồng/kg, đây cũng là một trong số ít những loại gạo đặc sản ngon nhất ở Tây Bắc luôn được khách du lịch chọn mua làm qua khi lên thăm Lào Cai. Ở vùng du lịch Sa Pa đang xuất hiện những khu ruộng bậc thang trồng hoa cao cấp, trồng rau sạch xuất khẩu đạt giá trị kinh tế hàng trăm triệu đồng/héc-ta/năm. Bà con các dân tộc ở một số địa bàn Lào Cai ngày nay không chỉ làm ruộng bậc thang giỏi mà còn biết tính toán trồng cây gì, nuôi con gì trên đồng đất của mình có hiệu quả kinh tế cao nhất. Ðó là tín hiệu vui của nông dân vùng cao trong thời kinh tế mở.

Nhiều khu ruộng bậc thang ngày nay đang góp phần tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo cho vùng cao Lào Cai. Bởi vì đây là những điểm đến khá hấp dẫn và không thể thiếu của rất nhiều du khách nước ngoài khi chọn tua tới thăm Sa Pa đang là trung tâm du lịch Tây Bắc.

Vẻ đẹp kỳ thú của phong cảnh ruộng bậc thang và mây núi Lào Cai cũng đã tạo ra nguồn cảm xúc cho không ít văn nghệ sĩ tài danh sáng tác nên những tác phẩm nghệ thuật làm say đắm biết bao người.

(Theo NDĐT)