Trước khi bước vào vụ thu hoạch, đồng bào Mông thường gặt trước một mảnh nhỏ trên thửa ruộng nhà mình để lấy gạo nấu trong lễ mừng cơm mới để thể hiện sự thành kính và hiếu lễ với tổ tiên và cầu mong tổ tiên phù hộ để vụ mùa tiếp theo được no đủ.. Tùy vào điều kiện của từng gia đình mà có thể tổ chức to hay nhỏ. Và chỉ sau lễ cúng cơm mới người Mông mới có thể sử dụng thóc vào công việc khác. Đây là một trong những nét sinh hoạt văn hóa độc đáo của đồng bào Mông được tái hiện trong Tuần văn hóa, thể thao và du lịch Ruộng bậc thang Mù Cang Chải diễn ra từ 26 – đến 30 tháng chín vừa qua.

Tham gia Tuần văn hóa, thể thao và du lịch lần này, du khách đến với Mù Cang Chải được tận mắt chứng kiến quy trình làm ruộng bậc thang của đồng bào Mông. Từ lựa chọn vùng đất xác lập quyền khai khẩn, dọn sạch mặt đất, đắp bờ ruộng và làm đường đi lại. Ruộng bậc thang không chỉ là một hình thức canh tác đặc trưng của người vùng cao, mà chính nhờ sự sáng tạo này đã tạo nên một cảnh quan kỳ vĩ hấp dẫn và trở thành di sản quý của nhân loại.

Bằng bàn tay khối óc, mồ hôi và sự cần cù, qua thời gian bà con người Mông đã làm nên một di sản văn hóa. Ruộng bậc thang bày ra tầng tầng lớp lớp, trở thành một tác phẩm nghệ thuật khổng lồ tuyệt đẹp được tạo ra bởi chính bàn tay của con người. Di tích lịch sử Ruộng bậc thang Mù Cang Chải là một trong những điểm nhấn trong tuyến du lịch vòng quanh Tây Bắc, di tích là một sản phẩm du lịch đặc sắc, hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư và du khách đến tham quan.

Cùng với danh thắng Ruộng bậc thang, trong những ngày diễn ra Tuần lễ văn hóa các dân tộc huyện Mù Cang Chải du khách được đắm mình trong không gian văn hóa của đồng bào Mông. Tham gia vào phiên chợ vùng cao, mỗi người đều muốn mua cho mình một sản phẩm để mang về làm quà cho người thân như: mật ong rừng, các sản phẩm từ dệt thổ cẩm, con dao, cái cuốc. Đặc biệt có thể tham gia trực tiếp cùng với đồng bào làm những nghề truyền thống của người Mông như: làm bánh dày; rèn công cụ sản xuất, nấu rượu, đan lát, dệt thổ cẩm. Cùng với các hoạt động văn hóa khác, hội thi thể thao các dân tộc huyện Mù Cang Chải năm 2010 đã thu hút 15 đoàn với trên 200 vận động viên đến từ 14 xã, thị trấn và trường THPT huyện tham gia. Các vận động viên thi đấu ở các môn: bắn nỏ, đẩy gậy, kéo co, đua ngựa và kéo co.  Đặc biệt, phần thi đua ngựa đã để lại ấn tượng sâu sắc không chỉ đối với du khách gần xa mà ngay cả với vận động viên tham gia thi đấu.  Đây cũng là một dịp tốt để đồng bào Mông được tiếp cận với các sản phẩm du lịch và làm du lịch

Đây là lần đầu tiên Yên Bái tổ chức một hoạt động về du lịch có quy mô lớn tại huyện Mù Cang Chải giới thiệu về danh thắng ruộng bậc thang và nét văn hóa độc đáo của người Mông. Ngay trong ngày khai mạc đã có hàng nghìn du khách và nhân dân địa phương đến tham quan và tham gia vào các trò chơi dân gian.

Ruộng bậc thang cùng những nét văn hóa riêng của người Mông Mù Cang Chải sẽ là một sản phẩm du lịch hấp dẫn thu hút du khách phương xa đến tham quan và muốn khám phá thêm về vùng đất này. Việc tổ chức thành công tuần lễ “Văn hóa thể thao và du lịch Ruộng bậc thang – Mù Cang Chải” năm 2010 là cơ hội để Mù Cang Chải quảng bá tiềm năng thế mạnh kinh tế cũng như du lịch của huyện. Thành công của tuần lễ này góp phần vào thành công chung của chương trình hợp tác du lịch giữa 3 tỉnh Yên Bái - Phú Thọ - Lào Cai.

*Một số hoạt động tại Tuần văn hóa, thể thao và du lịch Ruộng bậc thang năm 2010.

                                                             Thanh Tân – Mạnh Cường