Thời gian qua, ngành y tế tỉnh Yên Bái thực hiện từ cơ chế bao cấp sang cơ chế tự chủ đối với các đơn vị khám, chữa bệnh (KCB) công lập. Đến nay, đối với tuyến tỉnh, có 4 đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm chi thường xuyên: Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa khu vực Nghĩa Lộ, Bệnh viện Y học cổ truyền và Bệnh viện Nội tiết; đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi thường xuyên có Bệnh viện Sản Nhi, Bệnh viện Tâm thần, Bệnh viện Phổi.
Với tuyến huyện, đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm chi thường xuyên gồm các trung tâm y tế thành phố Yên Bái, huyện Lục Yên, Văn Yên và Trấn Yên. Đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi thường xuyên như các trung tâm y tế huyện Yên Bình, Văn Chấn, Mù Cang Chải và Trạm Tấu.
Các đơn vị y tế được giao quyền tự chủ đã xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ. Trong quy chế đã quy định các nội dung và mức chi hoạt động thường xuyên, chi phí, lệ phí; thực hiện giao khoán vật tư, công tác phí cho các khoa, phòng, bộ phận.
Các cán bộ trong đơn vị có tinh thần trách nhiệm hơn trong việc xây dựng ý thức tiết kiệm như tiết kiệm văn phòng phẩm, điện, xăng xe, nước sinh hoạt..., đề ra được các biện pháp quản lý để sử dụng kinh phí tiết kiệm, hiệu quả. Các đơn vị xây dựng định mức khoán đối với từng dịch vụ và đến tận khoa, phòng như: chi phí hành chính văn phòng phẩm, điện, nước, hóa chất, vật tư tiêu hao…
Quá trình sử dụng kinh phí, đơn vị đã bám sát quy chế chi tiêu nội bộ để thực hiện, các nội dung chi cơ bản được thực hiện theo chế độ, tiêu chuẩn Nhà nước quy định và quy chế chi tiêu nội bộ; đơn vị đã bảo đảm chi trả đầy đủ chế độ tiền lương, phụ cấp ưu đãi nghề, phụ cấp độc hại cho cán bộ, viên chức trong đơn vị bảo đảm đủ chi phí phục vụ hoạt động thường xuyên theo chức năng nhiệm vụ được giao của đơn vị.
Xây dựng và thực hiện quy chế chi tiêu nội bộ hợp lý, quản lý tài sản công theo đúng quy định, xây dựng cơ chế tính thu nhập tăng thêm cho cán bộ đảm bảo nguyên tắc gắn với số lượng, chất lượng và hiệu quả công tác, công khai, minh bạch để phát huy tối đa năng lực của cán bộ.
6 tháng đầu năm, với các đơn vị tuyến tỉnh, có Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa khu vực Nghĩa Lộ đạt tỷ lệ tự chủ tài chính Nhà nước giao; Bệnh viện Y học cổ truyền, Bệnh viện Nội tiết đạt 100% tự chủ chi thường xuyên; Bệnh viện Sản Nhi tỷ lệ tự chủ đạt 82,3%/82%; Bệnh viện Tâm thần đạt 65,3%/62,1% và Bệnh viện Phổi không đạt tỷ lệ tự chủ được giao: 38,1%/44%.
Đối với các đơn vị tuyến huyện, có 3 đơn vị đạt tỷ lệ tự chủ tài chính nhà nước giao: Trung tâm Y tế thành phố Yên Bái; Trung tâm Y tế huyện Lục Yên; Trung tâm Y tế huyện Văn Yên đạt 100% tự chủ chi thường xuyên; có 3 đơn vị đạt kế hoạch giao: Trung tâm Y tế huyện Yên Bình 90%/89%; Trung tâm Y tế huyện Mù Cang Chải 30,5%/25%; Trung tâm Y tế huyện Trạm Tấu 20,9%/18,6%.
Trong quá trình thực hiện tự chủ, một số đơn vị KCB công lập gặp khó khăn. Trong đó, việc giao tự chủ về tài chính hiện nay căn cứ vào nhân lực hiện có mặt chứ không căn cứ vào nhân lực theo định mức cần phải có là khó khăn rất lớn, bởi nhân lực hiện có mặt so với nhân lực theo định mức hầu hết là thấp hơn.
Hiện nay, giá dịch vụ y tế chậm điều chỉnh, chưa tính đúng, đủ chi phí thực tế như: chi phí khấu hao tài sản, quản lý, chi phí sửa chữa lớn tài sản cố định, chi phí ứng dụng công nghệ thông tin, đào tạo, gây ảnh hưởng đến hạch toán thu chi của các cơ sở KCB. Trang thiết bị y tế còn thiếu, xuống cấp. Bảo hiểm y tế quyết toán chậm, chưa kịp thời; công tác đấu thầu thuốc, hóa chất, sinh phẩm, vật tư y tế còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc, chủ yếu không mua sắm được vì giá kế hoạch thấp hơn so với giá thị trường.
Việc chuyển đổi các đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có các bệnh viện, trung tâm y tế từ cơ chế bao cấp sang cơ chế tự chủ tài chính nhằm giảm áp lực tài chính cho ngân sách Nhà nước, tạo động lực phát huy sự sáng tạo trong hoạt động là xu thế tất yếu.
Tuy vậy, để giải quyết những khó khăn trong việc thực hiện tự chủ tài chính tại các đơn vị KCB công lập trên địa bàn tỉnh, các cơ quan chức năng cần căn cứ vào chi phí cho số nhân lực theo định mức cần phải có được các cấp có thẩm quyền phê duyệt chứ không dựa trên chi phí cho số nhân lực có mặt để giao tỷ lệ tự chủ về tài chính.
Giá dịch vụ y tế phải điều chỉnh theo hướng tính đúng, đủ chi phí; sớm tháo gỡ khó khăn trong mua sắm thuốc, thuốc hiếm, vị thuốc y học cổ truyền, hóa chất, sinh phẩm, vật tư y tế. Các cấp thẩm quyền cấp phần kinh phí chưa kết cấu đủ trong giá dịch vụ y tế và đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các đơn vị y tế công lập trên địa bàn…
Thu Hiền
