Cây quế thích nghi ở độ cao từ 100 - 800m. Hiện nay đang vào thời vụ thu hoạch hạt giống và gieo ươm cây quế, để chủ động cây giống cho trồng rừng vụ thu năm 2013 và vụ xuân năm 2014, nông dân và các chủ vườn ươm cần chú ý một số yêu cầu sau:

1- Thu hái và bảo quản hạt:

* Thu hái hạt:

- Thu hái quả chín ở cây mẹ từ 15 - 20 tuổi, không sâu bệnh, tán cân đối.

- Thời vụ thu hái: Từ tháng 1 đến tháng 2 Dương lịch. Quan sát khi vỏ ngoài của quả quế chuyển sang màu tím than, tiến hành thu hái là tốt nhất.
* Bảo quản hạt giống:

- Sau khi thu hoạch về cho ủ vào hôm trước, hôm sau xát vỏ đãi trong nước lã, loại bỏ hết vỏ ngoài và tạp chất, hong hạt trong bóng râm cho se bớt nước.

- Hạt sau khi se nước đem trộn đều với cát ẩm. Cát phải mịn, ẩm được chuẩn bị từ trước (Trước khi trộn hạt phải tưới nước vào cát và đảo đều cho cát đủ độ ẩm, dùng bàn tay nắm chặt một nắm cát, khi thả bàn tay ra nắm cát không bị tơi ra, không chảy nước theo tay và có in hằn vết tay nắm là đảm bảo đủ độ ẩm cho phép).

- Tỷ lệ trộn hạt với cát: Cứ 1 phần hạt trộn đều với hai phần cát. Sau khi trộn đều phải vun thành từng luống, luống vun cao 15 - 20cm, chiều rộng và chiều dài của luống hạt tùy theo lượng hạt cần bảo quản để bố trí cho phù hợp, phủ cát kín hạt. Giữa các luống để lại khoảng cách 40 - 50cm để đi lại đảo hạt được dễ dàng.

Mỗi ngày phải đảo đều hạt với cát 1 lần, nếu thấy cát khô phải sàng hạt riêng ra sau đó bổ sung thêm nước và cát trộn đều cho đủ ẩm và tiếp tục cho hạt vào đảo đều và ủ tiếp. Thời gian bảo quản hạt tính từ ngày thu hoạch khoảng 30 ngày, trong quá trình bảo quản nếu thấy hiện tượng hạt chớm nứt nanh phải đem gieo ươm ngay.

2 - Gieo ươm tạo cây giống: Chọn vị trí làm vườn ươm phải là nơi đất tốt, thoát nước, không bị úng ngập, gần nguồn nước sạch và đường giao thông để thuận lợi cho việc bốc xếp, vận chuyển cây giống.

* Vườn ươm tạo cây con trồng rễ trần:

- Luống gieo ươm cao 20cm, bề mặt luống rộng 1m, giữa các luống để lại khoảng cách rộng 40cm để đi lại chăm sóc và là rãnh thoát nước.
- Hạt giống trước khi gieo phải đem ra sàng sạch cát, cho hạt vào rổ đãi trong nước lã, vớt bỏ hạt nổi, hạt thối, sau đó hong hạt trong bóng râm cho se nước trước khi gieo.

- Gieo theo rạch trên mặt luống, rạch cách rạch 20cm, gieo hạt cách hạt 3 - 5cm, gieo xong lấp đất mịn phủ kín hạt ở độ sâu 1 - 1,5cm.

* Vườn ươm tạo cây con có bầu:

- Thành phần ruột bầu: Chọn đất mùn tơi xốp trộn với 2 % phân lân hoặc phân NPK.

- Gieo hạt giống vào bầu, trước khi gieo (xử lý hạt như gieo ươm tạo cây rễ trần), gieo 1 hạt/1 bầu (theo kinh nghiệm, rìa ngoài luống gieo 2 hạt để chủ động có cây dặm vào những bầu hạt bị thối hoặc chết), gieo ở độ sâu 1 - 1,5cm và phủ kín hạt bằng đất tơi mịn.

* Chăm sóc cây con trong vườn ươm:

- Phải có giàn che cho cây ở giai đoạn còn nhỏ, làm bằng tre, nứa, lá hoặc lưới Pôlyetylen màu đen, chiều cao giàn che khoảng 1,8 - 2,0m để tiện đi lại và chăm sóc. Hàng ngày tưới nước đủ ẩm cho cây; thường xuyên nhổ cỏ phá váng phòng trừ sâu bệnh kịp thời... Phòng bệnh khi trời mưa ẩm kéo dài bằng Boóc đô 1% phun 1 lít /4 m².

Phạm Thị Thủy (Trung tâm Khuyến nông Yên Bái)