Đưa chúng tôi đi trên con đường bê tông, hai bên là hệ thống mương máng kiên cố, anh Hà Đức Thuy - Trưởng phòng Kinh tế thị xã Nghĩa Lộ nói một câu chắc nịch: "Nông dân Nghĩa Lộ không chỉ lo làm hai vụ chiêm, mùa như trước nữa". Rồi anh giải thích, Nghĩa Lộ có 708,3 ha ruộng cấy hai vụ lúa, năng suất ổn định 12 tấn/ha và một vụ màu trên 80% diện tích được gieo trồng ngô, khoai lang và các loại rau màu khác.

Trong sản xuất lúa, nông dân Mường Lò cũng đang chuyển dịch sang gieo cấy những giống chất lượng cao như: Chiêm Hương, Bắc Hương. Bên cạnh đó, nhiều gia đình người Thái ở xã Nghĩa An đã ký hợp đồng sản xuất lúa lai F1 với năng suất 3 tấn/ha/vụ và giá trị cao gấp 3 lần làm thóc thịt.

Bác Lò Văn Tom ở bản Sa, xã Nghĩa Lợi là một trong những người mạnh dạn chuyển diện tích lúa cấy sang thả cá và thu được kết quả khá. Thửa ruộng 1.100 m2 đã được gia đình bác nạo vét, be bờ thành ao thả cá; giờ mỗi năm thả hai vụ, mỗi vụ thu 3 tạ cá thịt, vừa cải thiện bữa ăn gia đình lại cho thu gần 9 triệu đồng. Đến nay, thị xã đã có 5 ha ruộng được chuyển sang nuôi thả cá, cho mức thu trên 80 triệu đồng/ha. Ngoài ra, nông dân Mường Lò vẫn duy trì việc thâm canh mô hình lúa cá với diện tích trên 250 ha.

Theo tính toán của nông dân, thả cá vào ruộng lúa, lúa tốt hơn, ít sâu bệnh hơn mà mỗi héc-ta ruộng bình quân thu được thêm 5 triệu đồng tiền cá. "Muốn giàu nuôi cá, muốn khá nuôi heo", kinh nghiệm ấy đang được nông dân áp dụng tích cực cộng với sự giúp đỡ của Trại Giống cá Nghĩa Lộ và cán bộ khuyến nông, khuyến ngư. Cùng với nuôi cá, chăn nuôi ở Nghĩa Lộ cũng phát triển mạnh. Không có nhiều đồng cỏ, bãi chăn thả nhưng họ đã biết trồng cỏ và tận thu sản phẩm nông nghiệp để chăn nuôi trâu, bò với đàn trâu 2.940 con, đàn bò gần một nghìn con, hơn 12 nghìn con lợn và 55 vạn con gia cầm. Nét mới trong việc chăn nuôi ở đây là đã xuất hiện nhiều mô hình tập trung theo phương pháp công nghiệp và bán công nghiệp. Những gia đình thuê đất xây dựng chuồng trại nuôi trăm đầu lợn không còn là hiếm.

"Thời sự nhà nông" ở Nghĩa Lộ hôm nay là việc trồng rau màu chất lượng cao. Vốn có đồng đất màu mỡ, nguồn nước sạch và không khí trong lành, những năm qua, nông dân Nghĩa Lộ đã trồng rau xanh cung cấp cho thị trường với nhiều sản phẩm chất lượng tốt như: hành, su hào, bắp cải, nhất là cà chua. Một dự án lớn về trồng rau màu chất lượng cao đang được Công ty Phúc Đạt Long triển khai ở Mường Lò mà Công ty sẽ hỗ trợ phân bón, cung cấp không về giống, kỹ thuật và bao tiêu toàn bộ sản phẩm với giá cao. Hai cây trồng chính đã và đang được triển khai là ớt và dưa bao tử, trong đó ớt đã trồng 15 ha, dưa 5 ha.

Ông Đào Xuân Thịnh - Giám đốc Công ty cho biết: "Mỗi héc-ta ớt cho thu 50 - 70 tấn quả, Công ty thu mua từ 1.800 đồng đến 3.000 đồng/kg. Còn dưa bao tử, Công ty hỗ trợ cho nông dân cả tiền làm giàn và đảm bảo cho nông dân thu trên 100 triệu đồng/ha. Cái khó là việc cải thiện tư duy của nông dân là ruộng lúa chỉ trồng lúa. Đặc biệt, tính cần cù phải được phát huy cao, riêng cây dưa mỗi ngày thu hái đến hai lần. Công ty kỳ vọng, bà con tích cực liên kết với doanh nghiệp, tăng nhanh diện tích cây trồng để chúng tôi sớm đầu tư nhà máy chế biến".

Nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng, tăng nhanh trồng rau màu xuất khẩu, thị xã đã dành kinh phí hỗ trợ cho mỗi gia đình 300.000 đồng nếu trồng được từ 1000 m2 ớt hoặc dưa trở lên.
Đồng đất Mường Lò hôm nay là màu xanh của những ruộng ngô, ruộng khoai, ruộng rau và những hàng ớt thẳng tắp, xen lẫn những mảnh ao, thửa ruộng nuôi cá vụ đông. Nông dân Mường Lò hôm nay đã bớt lam lũ, cuộc sống đang ngày càng đổi mới.

Lê Phiên