Nhận thức đúng vai trò, trách nhiệm được giao, thời gian qua hệ thống kho bạc Nhà nước (KBNN) đã có rất nhiều biện pháp  cải cách thủ tục hành chính trong kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản, nhằm mục tiêu vừa đảm bảo an toàn tiền vốn Nhà nước vừa đơn giản  hồ sơ, thủ tục tạo điều kiện tốt nhất  trong quá trình giải ngân cho các dự án đầu tư.

Nghị định số 99/2007/NĐ-CP ngày 13/6/2007 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình được ban hành và đây là cái mốc quan trong khởi đầu cho công tác đổi mới việc quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình.

Ngay sau khi Nghị định ra đời, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 130/2007TT- BTC sửa đổi, bổ sung một số điểm của Thông tư số 27/2007/TT-BTC ngày 3/4/2007 của Bộ Tài chính hướng dẫn về quản lý, thanh toán vốn đầu tư và vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách Nhà nước.

Căn cứ nội dung các văn bản trên, KBNN đã ban hành  Quyết định số 297QĐ - KBNN ngày 18/5/2007 về quy trình quản lý, kiểm soát, thanh toán vốn đầu  tư và vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư, Quy trình số 686/QĐ- KBNN ngày 18/8/2009 sửa đổi, bổ sung một số điểm tại Quyết định số 297 ngày 18/5/2007.

Từ đó, công tác kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư thuộc nguồn ngân sách Nhà nước đã có những nội dung thay đổi cơ bản  so với trước đây trên tất cả các lĩnh vực, tạo bước đột phá lớn nhất từ trước tới nay trong công tác kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư. Cụ thể như sau:

Theo quy định của Chính phủ, KBNN không chịu trách nhiệm về chất lượng, khối luợng các dự án, không chịu trách nhiệm kiểm tra  việc áp dụng đơn giá, định mức mà thanh toán theo nội dung hợp đồng, trách nhiệm đó thuộc các chủ đầu tư  xây dựng công trình.

Từ đó, tài liệu lưu trữ tại KBNN cũng có nhiều thay đổi, không nhận  những loại hồ sơ, chứng từ không thuộc trách nhiệm quản lý của ngành, loại bỏ những thủ tục không cần thiết, không  còn phù hợp với quy định chung như các hồ sơ liên quan đến yếu tố kỹ thuật  bản vẽ kỹ thuật, biên bản nghiệm thu ...mà trước đây cán bộ thanh toán vẫn phải tiếp nhận, quản lý, kiểm tra và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Mẫu biểu chứng từ thanh toán  đã có cải cách tối đa. Trước đây, các chủ đầu tư phải lập nhiều loại chứng từ cho các nội dung chi có tính chất  khác nhau như: chi xây dựng, chi ban quản lý dự án, chi đền bù, chi cho công tác mua sắm thiết bị ...

 Mỗi nội dung chi phải sử dung một loại chứng từ khác nhau như: phiếu giá thanh toán, bảng kê thanh toán, giấy đề nghị thanh toán, giấy đề nghị tạm ứng... thì nay nội dung chứng từ được sửa đổi cho phù hợp với các nội dung chi mà chủ đầu tư chỉ cần sử dụng một loại chứng từ  là giấy đề nghị thanh toán. 

Như vậy, việc cải tiến nội dung chứng từ  thanh toán của hệ thống KBNN đã tạo điều kiện cho cán bộ dễ dàng hơn trong việc hướng dẫn, kiểm tra, kiểm soát khi thực hiện thanh toán cho các dự án. Về phía khách hàng cũng tránh được tình trạng  sai sót do  trước đây phải lập nhiều loại chứng từ  thanh toán khác nhau.

Do quy định cán bộ thanh toán  KBNN không chịu trách nhiệm  kiểm tra việc áp dụng đơn giá, định mức các dự án, vấn đề này đã tránh được sự quản lý, trách nhiệm chồng chéo giữa các cơ quan cùng tham gia quản lý dự án xây dựng công trình, phân định rõ hơn vai trò, trách nhiệm cụ thể từng đơn vị, cá nhân  trong quá trình quản lý dự án đầu tư xây dựng nói chung.

Chính vì thế, phạm vi kiểm soát, nội dung kiểm soát của ngành đã thay đổi, đặc biệt là áp dụng phương thức thanh toán trước, kiểm soát sau đối với các món chứng từ tạm ứng, các dự án thanh  toán nhiều lần mà chưa phải lần thanh toán cuối cùng.

Qua đó, thời gian kiểm soát chứng từ thanh toán  tại KBNN đã được rút ngắn so với trước đây từ 7 ngày làm việc xuống còn 4 ngày, tiến độ giải ngân đã được đẩy nhanh đáp  ứng  nhu cầu vốn thi công cho các dự án.

Ngành KBNN đã ban hành và thống nhất thực hiện quy trình giao dịch “một cửa” trong kiểm soát chi ngân sách Nhà nước.

Trong quá trình giao dịch “một cửa” đã thu được những kết quả nhất định, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng khi đến giao dịch. Đây cũng là một hình thức nhằm công khai, minh bạch quy trình nghiệp vụ trong kiểm soát chi  ngân sách để khách hàng nắm vững quy trình nghiệp vụ KBNN và thực hiện đúng theo quy định.

Cũng thông qua việc thực hiện giao dịch “một cửa”, đã tạo ra cơ chế tự kiểm soát lẫn nhau giữa cán bộ giao dịch “một cửa” với cán bộ trực tiếp thanh toán, nhằm phòng ngừa, ngăn chặn việc xảy ra phiền hà, sách nhiễu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thanh toán.

Cùng với việc thực hiện cải cách hành chính của Chính phủ, ngành KBNN thời gian qua đã có nhiều nỗ lực, nghiên cứu cải cách thủ tục trong lĩnh vực kiểm soát chi ngân sách Nhà nước, đã đem lại nhiều hiệu quả thiết thực.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của ngành, những cán bộ được giao trực tiếp quản lý, kiểm soát thanh toán vốn đầu tư rất phấn khởi trước những giải pháp mới trong cải cách quy trình thủ tục thanh toán vốn đầu tư.

Từng dự án hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng bằng nguồn ngân sách Nhà nước đã phát huy hiệu quả đồng vốn đầu tư, mỗi công trình hoàn thành là kết hợp quản lý của nhiều cấp, nhiều ngành.

Trong thành quả đó đã có bàn tay đóng góp quan trọng của cán bộ công chức trong hệ thống KBNN Yên Bái  nói chung và những người trực tiếp làm công tác quản lý, kiểm soát thanh toán vốn đầu tư nói riêng.

Hoàng Thị Điệp