Việc triển khai Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), Bảo hiểm y tế (BHYT) luôn gặp rất nhiều khó khăn bởi nhiều nguyên nhân, đặc biệt trong đó là nhiệm vụ mở rộng đối tượng tham gia cũng như thu nộp BHXH, BHYT. Nhiệm vụ của ngành BHXH càng khó khăn hơn khi mà nền kinh tế sau giai đoạn suy thoái kéo dài đang phục hồi rất chậm.

Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, cơ quan BHXH Trấn Yên đã có nhiều giải pháp tích cực, cộng với sự quan tâm, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương nên quý I/2014 việc triển khai Luật BHXH, BHYT và các chính sách có liên quan đến người lao động đã có những tín hiệu rất tích cực.

Theo báo cáo thống kê, trong quý I năm 2014 tại Trấn Yên đã có thêm 23 người tham gia BHXH bắt buộc, đưa số đối tượng tham gia BHXH, BHYT bắt buộc và tự nguyện toàn huyện lên 58.862 người, tăng 752 người so với tháng 2/2014, tăng 4.978 người so với cùng kỳ năm 2013; trong đó tham gia BHXH bắt buộc: 3.243 người; BHXH tự nguyện: 248 người; chỉ tham gia BHYT: 55.371 người, tăng 4.924 người so với cùng kỳ năm 2013 và bảo hiểm thất nghiệp: 2.311 người, tăng 28 người so với cùng kỳ năm 2013.

Theo nhận định của các cán bộ công tác trong ngành BHXH thì người dân nói chung và ở Trấn Yên nói riêng ngày càng hiểu rõ hơn về vai trò, ý nghĩa của đồng lương hưu và các khoản trợ cấp, nó là “chỗ dựa” vững chắc khi tuổi già hoặc lúc ốm đau, bệnh tật.

Nhiều đối tượng tham gia BHXH tự nguyện thật thà tâm sự rằng: “Thấy bác nọ, cụ kia trong xóm chẳng có đồng lương hưu, cứ ăn nhờ, ở đợ hết con này, cháu khác mà thấy lo. Thôi bớt một phần thu nhập, đóng vào quỹ bảo hiểm phòng khi già cả!”. Nhiều trường hợp tham gia BHXH lại nghĩ khác hơn: “Giờ kinh tế chẳng phải lo nhưng “sông có khúc, người có lúc”, biết thế nào được! Tàu thủy có to, có an toàn đến mấy người ta vẫn trang bị phao cứu sinh cơ mà”.

Nếu nhiệm vụ mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT đạt kết quả tốt nhờ người dân có sự chuyển biến tốt về nhận thức thì công tác thu ở BHXH Trấn Yên đạt kết quả tốt lại nhờ sự nỗ lực phấn đấu của đội ngũ cán bộ, nhân viên thuộc cơ quan BHXH huyện, cũng như sự quan tâm chỉ đạo rất chặt chẽ của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Giống như nhiều địa phương khác, tình hình tài chính, ngân sách đầu năm bao giờ cũng có nhiều khó khăn dẫn đến tình hình thu nộp BHXH, BHYT, BHTN đạt thấp.

Các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp lớn, sử dụng đông lao động còn nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh; đơn vị hưởng lương từ ngân sách nhà nước vẫn chưa được cấp đủ kinh phí...

Xác định được sự khó khăn mang tính chất thường niên này, BHXH Trấn Yên đã làm tốt công tác tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện có sự chỉ đạo chặt chẽ đối với việc thu nộp BHXH, BHYT và BHTN, coi đây là giải pháp quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu an sinh xã hội.

Cùng với sự quan tâm, chỉ đạo của huyện, BHXH Trấn Yên đã cử cán bộ chuyên quản thu tích cực đôn đốc thu nộp BHXH, BHYT tới các đơn vị sử dụng lao động và người lao động, có các biện pháp mạnh đối với những đơn vị nợ đọng kéo dài (đầu năm BHXH Trấn Yên đã thu được một số đơn vị nợ đọng trong năm 2013).

Đồng thời phối hợp chặt chẽ với chủ sử dụng lao động nhằm giải quyết những vướng mắc phát sinh và tạo điều kiện tối đa cho chủ sử dụng lao động cũng như người lao động trong việc thực hiện, nhất là thụ hưởng các chế độ, chính sách; hướng dẫn nghiệp vụ các đơn vị, khai thác mở rộng đối tượng tăng mới, lập danh sách người lao động, theo dõi kết quả đóng BHXH, BHYT, xác nhận để người lao động được thanh toán các chế độ kịp thời, đồng thời rà soát các đơn vị sử dụng lao động không còn hoạt động, tạm dừng thu phát sinh và dừng tính lãi chậm nộp....

Nhờ sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương và sự nỗ lực, vượt khó đi lên của đội ngũ cán bộ, viên chức trong ngành mà số thực thu BHXH, BHYT, BHTN tháng 3/2014 ở Trấn Yên đạt 5,75 tỷ đồng; lũy kế từ đầu năm 13,65 tỷ đồng, đạt 24,4 % kế hoạch năm, tăng 1,95 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2013.

Trong đó, thu BHXH, BHYT, BHTN bắt buộc: 5,27 tỷ đồng; lũy kế từ đầu năm tới tháng 3/2014 là: 12,58 tỷ đồng, đạt 24% kế hoạch tỉnh giao, tăng 1,7 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2013; thu BHXH tự nguyện: 191 triệu đồng; lũy kế từ đầu năm tới tháng 3/2014 là: 323 triệu đồng, đạt 35,5% kế hoạch tỉnh giao, tăng 67 triệu đồng so với cùng kỳ năm 2013; thu BHYT tự nguyện: 286 triệu đồng; lũy kế từ đầu năm tới tháng 3/2014 là: 750 triệu đồng, đạt 24% kế hoạch năm, tăng 125 triệu đồng so với cùng kỳ năm 2013; thu bảo hiểm thất nghiệp: 186 triệu đồng; lũy kế từ đầu năm tới tháng 3/2014 là: 488 triệu đồng, giảm 169 triệu đồng so với cùng kỳ năm 2013.

Bên cạnh những thành tích đã đạt được nói trên, tình hình triển khai Luật BHXH, BHYT ở Trấn Yên vẫn còn những tồn tại cần tập trung khắc phục, trong đó phải kể tới tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN.

Đến 31/3/2014 tổng số tiền nợ  là 4,45 tỷ đồng, trong đó: nợ BHXH: 2,24 tỷ đồng, tăng 64 triệu đồng so với cùng kỳ năm 2013; nợ dưới 1 tháng: 248 triệu đồng, giảm 157 triệu đồng so với cùng kỳ 2013, nợ từ 1 tháng đến dưới 6 tháng: 1,6 tỷ đồng, tăng 778 triệu đồng so với cùng kỳ 2013, nợ từ 6 tháng trở lên: 330 triệu đồng, giảm 3 triệu đồng so với cùng kỳ 2013.

Vì vậy, ngành BHXH và các ngành liên quan cần có những biện pháp thiết thực hơn nhằm chấm dứt tình trạng số nợ gia tăng và từng bước giảm dần số nợ phải thu nộp, hạn chế tới mức thấp nhất những phát sinh do chậm nộp, chậm đóng BHXH, BHYT gây ra, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động cũng như chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước.  

      Lê Phiên