■ Bà Trần Thùy Linh ở thị trấn Cổ Phúc, huyện Trấn Yên hỏi: Tôi làm việc bán thời gian cho một công ty trách nhiệm hữu hạn. Tôi và công ty có ký hợp đồng, trong đó thỏa thuận mức lương cố định hàng tháng và các khoản hỗ trợ như: xăng xe, thù lao theo doanh số… nhưng lại không có nội dung về tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH). Xin hỏi, trường hợp như tôi có thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc không? 

BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Theo quy định của Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa đơn vị với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động; người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng (thực hiện từ ngày 1/1/2018). Như vậy, bạn có thể căn cứ vào loại hợp đồng lao động ký kết với công ty để biết mình có thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH theo Luật hay không.

■ Ông Nguyễn Văn Chiến ở phường Nam Cường, thành phố Yên Bái hỏi: Theo quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, hành vi vi phạm trong việc lập hồ sơ để hưởng chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động và người sử dụng lao động bị xử lý thế nào? Ngoài phạt tiền thì có phải chịu chế tài nào khác không? 

BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Điều 39 Nghị định số 28/2020/NĐ-CP ngày 1/3/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. 

Theo đó, việc xử lý hành vi vi phạm quy định về lập hồ sơ để hưởng chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp được quy định như sau: phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với người lao động có một trong các hành vi vi phạm sau đây: kê khai không đúng sự thật hoặc sửa chữa, tẩy xóa làm sai sự thật những nội dung có liên quan đến việc hưởng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; không thông báo với Trung tâm Dịch vụ việc làm theo quy định khi người lao động có việc làm trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp; người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp không thông báo theo quy định với Trung tâm Dịch vụ việc làm khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: có việc làm; thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an; hưởng lương hưu hàng tháng; đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên.

 Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi làm giả, làm sai lệch nội dung hồ sơ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp để trục lợi chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự đối với mỗi hồ sơ hưởng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp làm giả, làm sai lệch nội dung.

Ngoài việc bị phạt tiền, người vi phạm còn phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, đó là phải nộp lại cho tổ chức bảo hiểm xã hội số tiền BHXH, trợ cấp thất nghiệp đã nhận do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1, 2 Điều này.

■ Bà Chu Thị Diệu Hồng ở phường Yên Thịnh, thành phố Yên Bái hỏi: Trước đây, tôi đã đóng bảo hiểm ở Công ty cổ phần Đức Thịnh, năm 2013 tôi chuyển công ty khác. Nhưng hiện tại tra cứu thông tin trên ứng dụng VssID thì chỉ hiện quá trình tôi tham gia đóng bảo hiểm từ tháng 1/2014. Vậy, tôi phải làm gì để lấy lại được thông tin tôi đã đóng trước đó?

BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Theo Văn bản hợp nhất số 2089 ngày 26/06/2020 của BHXH Việt Nam ban hành quy trình thu BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT thì thủ tục cấp lại sổ BHXH do mất và nộp hồ sơ cấp lại sổ BHXH được quy định như sau: Về thành phần hồ sơ: Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS). 

Về số lượng hồ sơ 1 bộ. Người đang làm việc nộp cho đơn vị nơi đang làm việc hoặc nộp cho cơ quan BHXH. Người đang bảo lưu thời gian đóng BHXH hoặc đã được giải quyết hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH đề nghị cấp lại, điều chỉnh nội dung trên sổ BHXH nộp cho cơ quan BHXH trên toàn quốc. 

Ngoài ra, bà có thể nộp hồ sơ trực tiếp, hoặc gửi hồ sơ qua dịch vụ bưu chính cho bộ phận một cửa của BHXH huyện/thị xã. Bà còn có thể thực hiện trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia (https://dichvucong.gov.vn), Cổng dịch vụ công BHXH (http://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn) hoặc cấp lại sổ BHXH không thay đổi thông tin thông qua ứng dụng VssID - BHXH số.