Làng đêm ngủ không cần đóng cửa

Không phải xưa kia dân mình nghèo mà đêm ngủ không cần phải đóng cửa, bởi cả những nhà giàu cũng vẫn thường như thế. Sở dĩ dân ta có tập quán sinh hoạt như vậy là vì dân ta xưa tuy nghèo, nhưng cái phẩm chất cao quý của người Việt là không tham của người khác, là khinh ghét thói lưu manh, trộm cắp. Hơn nữa dân ta vốn là cư dân nông nghiệp nên khả năng hoà hợp với tự nhiên rất tốt. Mở cửa là để đón gió vào nhà khi tiết trời nóng nực. Đặc biệt là những cư dân nhà sàn trong vùng đồng bằng Mường Lò, đêm hè mở toang cửa, gió đồng ùa vào mát rượi.

Nhưng rồi cái cảnh bình yên ấy cũng đã bị phá vỡ ở chốn chốn làng quê. Cuộc sống chuyển sang cơ chế mới, nhiều vùng nông thôn không kịp hoà nhịp với sự vận động chung nên nảy sinh những khó khăn kinh tế. Vì vậy, nạn trộm cắp và nhiều tệ nạn khác phát sinh nhiều trong mỗi làng quê và thôn Ao Luông I cũng không phải ngoại lệ. Từ chỗ đêm ngủ không cần đóng cửa thì nay bên trong “cửa đóng then cài”, bên ngoài “kín cổng cao tường”.

Ông Nguyễn Văn Đoàn- Trưởng thôn cho biết: “Cách đây quãng chục năm về trước, trộm ở nơi khác vẫn thường lẻn vào làng. Khi thì chúng lấy cái xe đạp, khi trộm cái nồi, chậu hoặc trộm gia súc gia cầm...”.

Cuộc sống của người dân nhiều lúc cũng không yên, nhất là những độ đói giáp hạt. Dân trong làng cơ bản cùng một tộc người, quan hệ họ hàng, nội ngoại đều “dây mơ rễ má” xa gần với nhau cả, thế mà cũng đã nảy sinh việc có những người nghi kỵ lẫn nhau. Thôn xóm rất tích cực tìm những giải pháp để khống chế, đẩy lùi tệ nạn này, nhưng tình hình cũng không mấy được cải thiện. Và chỉ đến khi thôn Ao Luông được chọn làm mô hình điểm xây dựng làng văn hoá thì “luồng gió mới” này mới làm cho tình hình an ninh trật tự ở đây dần dần được cải thiện. Xe máy, xe đạp đêm về chỉ cần khoá dưới gầm sàn và từ lâu dân làng lại trở về nét “đêm ngủ không cần đóng cửa”.

Để có thế trận an ninh vững chắc

Nhiều người trong thôn cho biết, khi chuẩn bị ra mắt xây dựng làng văn hoá thì việc xây dựng hương ước, quy ước của làng được mọi người bàn bạc dân chủ và rất sôi động. Một trong những nội dung được bàn bạc sôi động nhất cũng vẫn là những vấn đề về an ninh trật tự thôn xóm. Cho đến khi triển khai thực hiện các nội dung trong hương ước, quy ước vào đời sống cộng đồng thì lĩnh vực bảo đảm an ninh trật tự cũng được thực hiện sớm nhất. Tiếp theo mới đến việc thực hiện các quy định về phát triển kinh tế, quy định đóng góp xây dựng hạ tầng cơ sở, quy định về bảo vệ, chăm sóc trẻ em, quy định về việc cưới hỏi, tang ma...

Cùng với việc thực hiện theo các nội dung của quy định của làng về vấn đề an ninh trật tự thì Ao Luông còn có những biện pháp giữ gìn an ninh trật tự rất phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Trừ dịp tết và lễ hội hay trong làng có việc quan trọng, thì cứ vào lúc 21h30 là làng nổi hồi trống cấm. Hồi trống này nhắc nhở mọi người đã đến giờ “giới nghiêm”. Những cuộc tụ tập vui chơi của người trong làng hay người nơi khác đến cũng chuẩn bị giải tán. Từ 22h trở đi, ai đi đêm trong làng thì trên tay phải có đèn pin, đuốc. Đến 23 h thì tổ dân quân tự vệ, tổ tuần tra phối hợp đi tuần và nếu gặp ai không có đèn đuốc trên tay sẽ bị triệu tập xét hỏi cho rõ lý do. Làng còn xây dựng, diễn tập những phương án cơ động khi có tình huống phức tạp về an ninh trật tự xảy ra.

Chẳng hạn, khi có báo động hoả hoạn hay vụ việc gây mất an ninh trật tự... thì từ thanh niên đến đối tượng 50-55 tuổi đều phải cơ động về nơi có tiếng báo động và khi đi phải mang theo dụng cụ chữa cháy hoặc đèn pin, gậy gộc. Trong các cuộc họp thôn, thường lồng ghép công tác tuyên truyền, quán triệt nhân dân nêu cao ý thức bảo vệ tài sản, cảnh giác với các hoạt động của đối tượng lưu manh; giáo dục mọi người nêu cao ý thức trách nhiệm chung với an ninh thôn xóm. Chiếc cổng làng khá to và trang trí nhiều nét hoa văn Mường với dòng chữ to “Làng văn hoá Ao Luông” luôn nhắc nhở mỗi người trong làng hãy sống cho thật đúng nghĩa của cư dân của một làng văn hoá và 10 năm nay, Ao Luông vẫn mẫu mực với danh hiệu làng văn hoá cấp tỉnh. Cổng làng cũng nhắc nhở những người bên ngoài khi vào đây cũng phải có thái độ ứng xử cho phù hợp với nếp sống của làng văn hoá.

Từ những nỗ lực trên đã tạo ra một kết quả thật đáng mừng. Trong thôn, nhiều năm nay đã không còn nạn trộm cắp; không có đối tượng gây rối trật tự an ninh; không có ai mắc vào nạn bia rượu, cờ bạc và Ao Luông luôn là thôn dẫn đầu trong xã, huyện về thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước... Điều đáng mừng hơn là, trong 10 năm xây dựng làng văn hoá, thôn Ao Luông không chỉ có thế trận an ninh vững chắc mà đời sống kinh tế cũng ngày một đi lên. Khi xây dựng làng văn hoá thì có tới 32% hộ nghèo thì nay chỉ còn 11/103 hộ (chiếm 10,6%). Có trên 50% số hộ có xe máy và gần 100% số hộ có ti vi và nhà mái ngói...

Những kết quả trên có thể coi như những minh chứng sống động nhất của thế trận an ninh và nhịp sống đi lên được khởi nguồn từ kết quả xây dựng làng văn hoá.

Hoàng Nhâm