Hơn 10 năm thực hiện, cuộc vận động đã thu hút đông đảo cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tham gia với tinh thần tự nguyện đem lại lợi ích thiết thực cho các gia đình. Khi cuộc vận động được phát động, Yên Bái mới có 35 - 40% số khu dân cư triển khai cuộc vận động, một số nơi triển khai còn sơ sài, chỉ đọc cho dân nghe, chưa được bàn bạc góp ý xây dựng và thực hiện, chỉ tiêu cuộc vận động còn chung chung… .

Trước thực trạng đó, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Yên Bái đã báo cáo cấp ủy cho chủ trương tiếp tục thực hiện với phương châm: Đảng lãnh đạo - chính quyền vào cuộc - các nghành, các đoàn thể, các cấp cùng phối hợp thực hiện. Với phương châm đó, Tỉnh uỷ đã có Chỉ thị lãnh đạo thực hiện, Ủy ban nhân tỉnh có kế hoạch cụ thể, Hội đồng nhân dân có nghị quyết về xây dựng chính quyền cơ sở vững mạnh, các tổ chức thành viên đã cùng Mặt trận ký kết liên tịch để thực hiện theo từng nội dung nhiệm vụ của ngành được đảm nhiệm.

Sau một năm triển khai tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm nhân ra diện rộng. Đến nay,100% khu dân cư đã triển khai và thực hiện cuộc vận động, có 1.100/1.935 khu dân cư đạt khu dân cư tiên tiến, chiếm 56,8%; có 135.585/164.775 hộ đạt gia đình văn hoá, đạt 82%, tăng 8% so với nhiệm kỳ trước; có 1.455/2.342 làng, bản, tổ dân phố văn hoá; có 912/1935 khu dân cư có nhà văn hoá.

Trong tổ chức thực hiện, lấy nội dung đoàn kết giúp nhau xoá đói giảm nghèo phát triển sản xuất, giải quyết việc làm cho người lao động, nâng cao đời sống, thực hiện chủ trương xoá đói giảm nghèo và làm giàu chính đáng là nhiệm vụ hàng đầu, tạo điều kiện để thực hiện các nội dung khác. Nội dung các cuộc vận động vốn đã phong phú lại càng phong phú hơn khi được lồng ghép, bổ sung như: việc tham gia xây dựng chính quyền, việc thực hiện Quy chế dân chủ, chăm lo sự nghiệp trồng người… đã đáp ứng được yêu cầu đa dạng của cuộc sống.

Mặt khác, việc vận dụng các nội dung ấy vào mỗi địa phương, mỗi cơ sở, mỗi khu dân cư phù hợp với đặc điểm của từng nơi, đem lại những lợi ích về kinh tế, văn hoá - xã  hội cho từng gia đình, từng cộng đồng dân cư.

Hiệu quả cao hay thấp sẽ cuốn hút được nhân dân nhiều hay ít; các phong trào thi đua yêu nước của nhân dân mạnh hay yếu đều phụ thuộc vào hiệu quả của cuộc vận động, đó chính là thước đo của quá trình thực hiện cuộc vận động.

Việc thực hiện các nội dung của cuộc vận động chính là làm cho các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước được cụ thể hoá thành phong trào cách mạng của quần chúng, nhất là những vấn đề nóng bỏng trong đời sống hàng ngày. Do đó, đòi hỏi sự lãnh đạo của Đảng hết sức cụ thể, vừa phải yêu cầu chính quyền thực hiện trách nhiệm của mình, vừa phải tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên phối hợp với các cấp chính quyền tạo ra sức mạnh tổng hợp trong việc thực hiện các chương trình hành động đã đề ra.

Chính sự phối hợp này là điều kiện để cho tổ chức Đảng, các cấp chính quyền sâu sát, gắn bó với nhân dân, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Đó là quá trình thực hiện và phát huy quyền làm chủ của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, tham gia xây dựng các chủ trương, chính sách, pháp luật phù hợp với thực tiễn cuộc sống. Đồng thời, là cơ sở để củng cố mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, chính quyền với nhân dân; củng cố, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, giữ vững ổn định chính trị để đưa sự nghiệp đổi mới đất nước tiến lên vững chắc.

Chính vì những lý do trên, Mặt trận Tổ quốc các cấp phải thể hiện vai trò là người chủ trì phối hợp, tập hợp lực lượng để tổ chức thực hiện các nội dung của cuộc vận động. Do đó, đòi hỏi tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ Mặt trận phải luôn được củng cố, năng lực không ngừng được nâng lên, đồng thời cộng với lòng nhiệt tình công tác, tâm huyết với phong trào, năng nổ tận tụy với công việc là những đức tính không thể thiếu được của người cán bộ mặt trận.

Song hiện nay, trưởng ban công tác Mặt trận ở khu dân cư là những người trực tiếp tổ chức thực hiện cuộc vận động nhưng không được hưởng một khoản thù lao nào, dẫn đến nhiệt tình công tác, tính năng động sáng tạo sẽ có giới hạn và làm hạn chế không nhỏ đến cuộc vận động. Như chúng ta đã biết, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đều được kiểm nghiệm qua các phong trào cách mạng của quần chúng và được thể hiện rõ nét ở khu dân cư, vì vậy, chúng ta cần phải quan tâm củng cố bộ máy cơ sở nói chung, ban công tác Mặt trận nói riêng thì mới có thể phát huy sức mạnh đại đoàn kết của cộng đồng dân cư, giải quyết có hiệu quả các nhiệm vụ đề ra.

Từ thực tiễn đó của mỗi địa phương, Ban Thường trực Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã đề ra kế hoạch nâng cao chất lượng toàn diện; tổng kết 15 năm thực hiện cuộc vận động (1995 – 2010) nhằm đưa cuộc vận động phát triển cả chiều rộng lẫn bề sâu, phấn đấu vươn lên đạt độ bền vững, góp phần tích cực vào nhịp độ phát triển của mỗi địa phương  và nâng cao chất lượng một số nội dung cơ bản là nâng cao dân trí, phát huy dân chủ, thực hiện dân quyền, cải thiện dân sinh gắn với việc nâng cao năng lực công tác cho đội ngũ cán bộ mặt trận, nhất là cán bộ khu dân cư.

Trong các nội dung nâng cao chất lượng cuộc vận động thì việc nâng cao dân trí, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ là những điểm then chốt có ý nghĩa quyết định thắng lợi của các nội dung khác. Trong thực tiễn đã chứng minh sự đói nghèo ốm đau, bệnh tật, cuộc sống thiếu văn hoá gây ra các tệ nạn xã hội… bắt nguồn từ nguyên nhân do dân trí thấp, do đó, dân trí càng cao thì hoạt động càng có hiệu quả.

Gắn với việc nâng cao dân trí, cần tập trung giải quyết một số nhiệm vụ phát triển sản xuất, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xoá đói giảm nghèo, về dân số môi trường, về phòng chống tệ nạn xã hội… Xây dựng đời sống văn hoá để tạo ra cuộc sống văn  minh về vật chất lẫn tinh thần cho nhân dân ở các khu dân cư đó không những là mục tiêu của cuộc vận động mà còn là cơ sở để củng cố phát triển tinh thần đại đoàn kết toàn dân giữ vững ổn định chính trị, phát huy nguồn lực nội sinh để xây dựng cuộc sống cho dân.

Trong các nội dung của cuộc vận động đều có mối quan hệ gắn bó thúc đẩy nhau, vì vậy khi tiến hành cần thực hiện đồng bộ các nội dung được chọn và hướng dẫn chỉ đạo có trọng tâm đi từ thấp đến cao, từ một vài mặt đến nhiều mặt công tác, không hình thức... Có như vậy, cuộc vận động mới đi vào chiều sâu và tác động tích cực tới đời sống xã hội.

Đặng Lâm Thao -  Phó chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh.