Thực trạng rác thải đô thị và vệ sinh môi trường vùng nông thôn

Ngay tại khu vực bên ngoài chợ nông sản – thực phẩm Mường Lò, rất nhiều rác thải, nước ứ đọng lẫn với rác thải ngập ngụa đen ngòm dọc các tuyến rãnh. Đi qua cổng chợ xuống xã Nghĩa Lợi, cạnh mương thủy lợi là một đống rác nặng mùi, dường như tất cả lượng rác thải quét dọn của chợ đã được dồn ra đây.

Không chỉ ở khu vực Chợ Nông sản – Thực phẩm Mường Lò mới có tình trạng rác thải ngập ngụa như vậy mà ngay tổ 12 phường Tân An – nơi có đường mương nước đi qua thì tình trạng rác thải được người dân thải trực tiếp gây ô nhiễm nghiêm trọng, rồi dọc tuyến đường xuống bản Xà Rèn xã Nghĩa Lợi phải đến gần 1km tràn ngập các loại rác.

Khi được hỏi tại sao dọc tuyến đường này không có hộ dân nào ở mà rác lại nhiều đến vậy? Bà con cho biết mương nước này đi qua khu dân cư nên lượng rác thải chảy theo mương thủy lợi rất nhiều và làm cho mương nước bị tắc. Do vậy, mỗi lần khơi thông dòng chảy người dân vớt rác quẳng lên bờ nên dọc tuyến đường tạo nên gần 1km toàn rác...

Về thực trạng môi trường sống ở khu vực nông thôn thì ngay tại bản Pá Khết, phường Trung Tâm, dọc tuyến đường mới được bê tông ta vẫn bắt gặp những hộ có trâu bò vẫn được buộc ngay gần gầm sàn. Xung quanh nhà và dưới gầm sàn là các loại rác bẩn và nước đọng đen ngòm tạo ra một mùi khó chịu, gây mất vệ sinh môi trường nghiêm trọng trên đường và môi trường cư trú của người dân. Một số hộ gia đình khác thì nhà vệ sinh tạm bợ không đảm bảo, không có hố rác, rác thải được đổ ra khu vực ngã ba đường bay tứ tung...

Theo đánh giá từ kết quả điều tra khảo sát thực tế năm 2008 của UBND thị xã cho thấy, vấn đề vệ sinh môi trường đô thị và khu vực nông thôn vẫn còn nhiều hạn chế. Tại khu vực nông thôn, số hộ chưa có hố xí là 31,5%, số hộ có hố xí nhưng không đảm bảo hợp vệ sinh là 64%; số hộ có chuồng trâu là 30% nhưng không đảm bảo vệ sinh là 69%; số hộ có chuồng lợn không đảm bảo vệ sinh là 64,8%; hầu hết các gia đình không có hố rác để thu gom rác thải trong sinh hoạt gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Vận động nhưng phải kết hợp xử lý vi phạm vệ sinh môi trường

Được biết trong thời gian qua, cấp ủy, chính quyền các cấp ở thị xã Nghĩa Lộ đã nỗ lực tuyên truyền vận động các tổ chức, cá nhân và gia đình trên địa bàn thu gom rác thải, giữ vệ sinh nơi công cộng; vận động các gia đình nông thôn xây dựng hố xí, hố rác hợp vệ sinh và không nuôi gia súc dưới gầm sàn... song sự chuyển biến của người dân chưa cao. Việc xây dựng kế hoạch, trang bị các phương tiện thu gom vận chuyển rác đã được Công ty Môi trường đô thị tăng cường năng lực xử lý.

Trong năm 2008, Công ty đã thu gom được gần 15 nghìn m3 rác thải các loại và trồng mới trên 1.000 cây xanh, song hiện tượng rác thải đổ không đúng quy định của người dân trút trực tiếp xuống các kênh, mương nước vẫn còn. ý thức của người dân trong việc giữ gìn vệ sinh nơi công cộng chưa cao nên tình trạng “nhà mình thì sạch, ngõ vào thì bẩn” ở đô thị vẫn còn... Đối với khu vực nông thôn thì việc thay đổi tư duy, nhận thức của người dân chưa có sự chuyển biến thật sự mặc dù các địa phương, đơn vị đã tăng cường tuyên truyền vận động.

Để thực hiện tốt công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn cần có sự vào cuộc mạnh mẽ và đồng bộ của các cấp, các ngành trong việc tăng cường tuyên truyền, giáo dục, vận động các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trên địa bàn thu gom và xử lý rác thải, giữ gìn vệ sinh nơi ở và nơi công cộng. Tổ chức phát động phong trào các hộ gia đình khu vực nông thôn xây dựng hố xí, hố rác hợp vệ sinh để xử lý rác thải tại gia đình.

Kiểm tra nhắc nhở và xử lý các chợ, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường. Hướng dẫn người dân tổ chức thu gom và xử lý rác thải tại nhà, đối với khu vực nông nghiệp không có tổ chức thu gom rác thì vận động đào hố để thu gom và xử lý rác sinh hoạt. Thường xuyên tổ chức kiểm tra việc chấp hành quy định về vệ sinh môi trường của hộ gia đình, cá nhân.

Tổ chức phát động phong trào xây dựng hố xí, hố phân, hố rác để xử lý phân rác hợp vệ sinh, đồng thời vận động nhân dân làm chuồng gia súc, gia cầm, đăng ký thu gom rác và xử lý rác thải tại nhà theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Phân công trách nhiệm cho từng tổ dân phố, thôn, bản, giám sát việc thực hiện môi trường trên địa bàn, kịp thời nhắc nhở và đề xuất biện pháp xử lý kịp thời những hành vi vi phạm, giám sát các đơn vị thực hiện công tác vệ sinh trên địa bàn như thu gom rác, quét dọn vỉa hè, đường phố, khai thông rãnh... để việc xây dựng gia đình, bản làng, xã phường và cơ quan văn hóa thực sự có chất lượng và phòng tránh nguy cơ dịch bệnh xảy ra trên địa bàn, góp phần quan trọng trong việc xây dựng nếp sống văn minh đô thị, xây dựng thị xã Nghĩa Lộ là thị xã văn hóa.

Nguyễn Đức Phương