Cụ thể, ngày 9 tháng 4/2009, các thầy thuốc Khoa HSCC bệnh viện tỉnh tiếp nhận bệnh nhân Cư A Làng, 45 tuổi, trú tại xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, được Bệnh viện huyện Văn Yên chuyển đến trong tình trạng rất nặng. Bệnh nhân ăn nấm hái ở rừng về sau khoảng 6h xuất hiện đau bụng dữ dội từng cơn, nôn nhiều lần kèm theo triệu chứng đi ngoài nhiều lần, mệt lả, tụt huyết áp, da xanh ánh vàng, thiểu niệu rồi vô niệu, các xét nghiệm biểu hiện tình trạng suy tế bào gan, suy thận cấp và rối loạn đông máu ngày càng nặng.

Bằng kinh nghiệm xử trí ngộ độc nấm, bệnh nhân đã được nhanh chóng đào thải chất độc qua đường tiêu hóa, uống than hoạt đa liều, đặt Catheter tĩnh mạch trung tâm, cho lợi tiểu cưỡng bức, sử dụng các chế phẩm bảo vệ tế bào gan… Sau 2 ngày điều trị, tình trạng tụt huyết áp đã được cải thiện, nhưng rối loạn về đông máu, suy gan thận ngày càng tiến triển xấu, cho dù khoa đã dùng các biện pháp điều trị tích cực.

Lãnh đạo Bệnh viện quyết định chuyển bệnh nhân đến Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây, bệnh nhân đã được thay huyết tương và siêu lọc máu liên tục, nhưng tiến triển vẫn rất xấu, nguy kịch đến tính mạng.

Nấm là thức ăn ngon và có giá trị dinh dưỡng cao, vì vậy ăn nấm ngày càng có xu hướng phổ biến. Các loài nấm có hình thể bên ngoài rất giống nhau nên hầu hết các trường hợp ngộ độc nấm xảy ra là do người dân không phân biệt được nấm độc và nấm không độc. Trên thế giới, ngộ độc nấm chiếm 2,1% trong tổng số các ca ngộ độc (theo Tổ chức Y tế thế giới – năm 1990).

Biểu hiện lâm sàng của ngộ độc nấm rất đa dạng, gây tổn thương nhiều cơ quan như: gan (suy gan cấp, rối loạn đông máu, …), thận (suy thận cấp, mạn), thần kinh (ảo giác, hôn mê, co giật…), dạ dày- ruột (đau bụng, nôn, tiêu chảy)… nếu không được điều trị kịp thời có thể tử vong. Việt Nam cũng trong tình trạng chung của thế giới. Bên cạnh đó, do đặc điểm khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều là môi trường thuận lợi cho nhiều loài nấm độc và nấm không độc phát triển, cùng với sự hiểu biết về an toàn vệ sinh thực phẩm của người dân còn hạn chế nên vẫn còn một số  ca ngộ độc nấm xảy ra.

Với tính chất nguy hiểm của nấm độc, làm thế nào để có thể phát hiện sớm và xử trí đúng, kịp thời để hạn chế những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra.  Khi có dấu hiệu của ngộ độc nấm, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể ( rửa dạ dày, uống than hoạt tính, truyền dịch gây lợi tiểu cưỡng bức...), kiểm soát các chức năng sống, sau đó cần chuyển bệnh nhân đến các trung tâm hồi sức chuyên khoa để hồi sức tích cực và kịp thời phát hiện, điều trị các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Song song với công tác điều trị, cần tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến rộng rãi trong nhân dân về tác hại và biết cách phát hiện các loài nấm độc, đặc biệt không ăn các loại nấm khi không rõ nguồn gốc.

 Ths: Nguyễn Song Hào - (Bệnh viện Đa khoa tỉnh)