Yên Bái cách xa những vùng đất bị đế quốc Mỹ rải chất độc hoá học chết người ấy, nhưng theo thống kê chưa đầy đủ, toàn thành phố có 164 người trực tiếp tham gia kháng chiến và 151 người là con đẻ của họ bị nhiễm chất độc da cam. Trong đó có 2 người không còn khả năng lao động và bị mất sức khoẻ 81%, 110 người bị suy giảm khả năng lao động, có tới 26 người con hoàn toàn không thể tự lực trong sinh hoạt hàng ngày, 107 người giảm khả năng lao động và không tự chủ về các hành vi sinh hoạt. Nhiều gia đình trong số họ có 3 - 4 người  bị nhiễm chất độc da cam như ông Nguyễn Quang Luận cùng 2 con trai, 1 con gái hiện đang cư trú ở tổ 26 phường Yên Ninh - thành phố Yên Bái.

Ông Mai Quốc Chử và 2 con gái, 1 con trai ở tổ 20 cùng phường Yên Ninh. 17/17 xã, phường của thành phố Yên Bái đều có các đối tượng bị nhiễm chất độc da cam. Đông nhất là phường Yên Ninh có 77 trường hợp bao gồm cả cha và con. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có những chính sách, chế độ dành riêng cho họ đồng thời từng bước nghiên cứu, điều chỉnh các mức trợ cấp thường xuyên.

Mức trợ cấp tối thiểu cho người tham gia kháng chiến bị nhiễm chất độc da cam là 717.000đ/người/tháng; cao nhất là 1.137.000đồng/người/tháng. Còn đối với con đẻ của họ được hưởng chế độ từ 385.000đ - 685.000 đồng/người/tháng. Tuy nhiên, mức trợ cấp đó vẫn còn khá khiêm tốn so với những khó khăn trong đời sống thường nhật và so với những biến động, leo thang của giá cả thị trường hiện nay, nếu không có sự trợ giúp của cộng đồng thật khó có thể nói hết sự khốn khó của các gia đình này...

Ông Nguyễn Hợp Thường và 4 đứa con cùng bị nhiễm chất độc da cam ở tổ 37, phường Yên Ninh tâm sự: “Tôi rất ấm lòng trước sự sẻ chia của bà con xóm phố tối lửa tắt đèn có nhau. Các dịp lễ, tết được lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể tới thăm hỏi, tặng quà hoặc trợ cấp đột xuất đã phần nào làm xoa dịu nỗi đau do chiến tranh để lại”. Sự vươn lên khắc phục khó khăn của mỗi gia đình nạn nhân nhiễm chất độc da cam là điều cần ghi nhận và hết sức trân trọng.

Những năm gần đây, hàng loạt các chương trình hỗ trợ gia đình nhiễm chất độc da cam ở thành phố Yên Bái được triển khai thực hiện, góp phần tạo điều kiện giúp các gia đình ổn định cuộc sống, trong đó có chương trình hỗ trợ vốn vay của Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Với thời hạn cho vay 2 năm không tính lãi, từ năm 2004 đến nay, mỗi năm thành phố có 20 hộ gia đình được vay nguồn vốn của tổ chức hội chữ thập đỏ. Bình quân mỗi hộ được vay 2 triệu đồng để đầu tư phát triển chăn nuôi, sản xuất. Nhiều hộ đã vượt qua khó khăn, thoát khỏi đói nghèo.

Điển hình như hộ gia đình ông Lê Hồng Cường và bà Phạm Thị Loan ở tổ 31, phường Yên Ninh, anh Nguyễn Công Quyết tổ 57, phường Nguyễn Thái Học, anh Đặng Văn Hưng tổ 76, phường Nguyễn Thái Học đầu tư chăn nuôi lợn thịt. Qua thời hạn 2 năm vay vốn không phải trả lãi, nếu hộ nào sử dụng vốn vay đúng mục đích, đạt hiệu quả và có khả năng tăng trưởng vốn Hội sẽ tiếp tục xem xét cho vay bổ sung. Theo đó, gia hạn thêm để các hộ có điều kiện phát triển kinh tế, tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống gia đình.

Cùng với hỗ trợ cho vay vốn, các tổ chức đoàn thể, xã hội và các xã, phường, các cụm dân cư còn quan tâm giúp đỡ, nhận bảo trợ các trường hợp nhiễm chất độc da cam. Riêng Hội Chữ thập đỏ thành phố đã hỗ trợ 10 triệu đồng giúp gia đình anh Trần Văn Phúc ở thôn 3, Lương thịnh - xã Tân thịnh sửa chữa nhà ở.

Hưởng ứng “Tháng hành động vì nạn nhân chất độc da cam” do Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phát động từ ngày 10/8 - 10/9/2009, với sự tài trợ của Câu lạc bộ K-LinK Yên Bái, Công ty TNHH Nam Thái, Công ty TNHH Thiết bị máy văn phòng Song Tin, Hội Chữ thập đỏ thành phố đã tặng 20 suất quà, mỗi suất trị giá 300.000 đồng cho các đối tượng bị nhiễm chất độc da cam hiện đang cư trú trên địa bàn . 

Những việc làm thiết thực, mang ý nghĩa nhân đạo sâu sắc của cộng đồng đã và đang góp phần xoa dịu nỗi đau chiến tranh để các gia đình nạn nhân chất độc da cam vươn lên trong cuộc sống.

Hải Oanh