P.V: Xin bà cho biết mét số kết quả nổi bật của Chương trình PLTMC ở tỉnh Yên Bái trong thời gian qua?

Bà Triệu Bích An: Chương trình PLTMC là một trong những chương trình ưu tiên của quốc gia. Chương trình này triển khai tại Yên Bái từ năm 2009. Kể từ khi triển khai thực hiện chương trình PLTMC, Yên Bái đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, bước đầu làm giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con. Tuyến tỉnh đã có tiểu ban dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, tuyến huyện có trung tâm y tế và bệnh viện đa khoa huyện, thị xã, thành phố được giao trách nhiệm thực hiện công tác PLTMC.

Về công tác quản lý, chỉ đạo, Sở Y tế với vai trò là cơ quan thường trực phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn đã xây dựng và trình UBND, HĐND tỉnh ban hành các quyết định, kế hoạch, nghị quyết về tăng cường công tác phòng, chống, kiềm chế sự gia tăng lây nhiễm HIV/AIDS tại tỉnh Yên Bái, giai đoạn 2010-2015.

Ngành y tế đã ban hành các văn bản quan trọng theo ngành dọc để tạo cơ sở, hành lang pháp lý thuận lợi cho triển khai chương trình phòng, chống HIV/AIDS nói chung và PLTMC nói riêng.

Thời gian qua, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS đã tăng cường các hoạt động thông tin, giáo dục truyền thông và thay đổi hành vi, tổ chức các buổi truyền thông nhóm nhỏ, trực tiếp cho phụ nữ tại khoa sản bệnh viện, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản và xây dựng các cụm pano về PLTMC tại các bệnh viện, khu vực đông dân cư trên địa bàn toàn tỉnh; tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo cho tất cả các bác sỹ sản khoa, nữ hộ sinh tuyến tỉnh, huyện về PLTMC, công tác tư vấn xét nghiệm, điều trị cho PLTMC.

Hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh có 13 bà mẹ được điều trị dự phòng, 14 trẻ sinh ra và được điều trị dự phòng, 15 trẻ được cấp sữa, 6 trẻ được xét nghiệm, trong đó có 5 trường hợp âm tính.

- Thưa bà, triển khai Tháng cao điểm PLTMC năm 2011 trên địa bàn tỉnh được thực hiện ra sao? Có khó khăn, thuận lợi gì?

Triển khai Tháng cao điểm PLTMC năm 2011 (từ ngày 1/6- 30/6), ngành y tế và Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành thực hiện công tác phòng, chống HIV/AIDS nói chung và PLTMC nói riêng. Trong Tháng cao điểm này, các hoạt động truyền thông, cung cấp các dịch vụ PLTMC tại các bệnh viện, trung tâm y tế… trên địa bàn toàn tỉnh được tăng cường, tổ chức các lễ phát động và diễu hành tại các điểm nóng về HIV/AIDS…

Tuy nhiên, hoạt động PLTMC còn gặp nhiều khó khăn, thách thức như hệ thống mạng lưới y tế chưa hoàn chỉnh, nhiều cán bộ chưa được đào tạo, chưa có tài liệu hướng dẫn, nhiều nơi còn lúng túng trong triển khai, độ bao phủ còn hạn chế cả về lĩnh vực hoạt động, nhóm khách hàng và địa dư, các dịch vụ còn thiếu, chưa có sự kết nối tốt…

Bản thân phụ nữ mang thai, phụ nữ nhiễm HIV còn thiếu thông tin, thiếu kiến thức về HIV/ADIS, sự kỳ thị của cộng đồng, sự tự kỳ thị bản thân của người nhiễm HIV đã hạn chế việc tiếp cận các dịch vụ điều trị PLTMC.

Hầu hết số phụ nữ nhiễm HIV đều phát hiện muộn, trong giai đoạn mang thai và khi chuyển dạ đã gây khó khăn trong việc tư vấn xét nghiệm tự nguyện, quản lý các bà mẹ nhiễm, trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV/AIDS, cũng như công tác quản lý, theo dõi chương trình PLTMC.

- Yên Bái là địa phương có số người nhiễm HIV/AIDS cao, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS đã triển khai những biện pháp cụ thể nào để hạn chế sự lây truyền HIV từ mẹ sang con?

Là cơ quan thường trực của Sở Y tế về phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn toàn tỉnh. Để hạn chế sự lây truyền HIV từ mẹ sang con, Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS đã triển khai các hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông phối hợp và phát triển các hình thức truyền thông thích hợp cho chương trình PLTMC, tăng cường các hoạt động PLTMC, khuyến khích xét nghiệm HIV trước khi kết hôn cho cả nam và nữ, tư vấn cho 100% phụ nữ khi mang thai và trước khi đẻ để họ tự nguyện xét nghiệm HIV. Đối với phụ nữ nhiễm HIV có mong muốn sinh con phải tư vấn để họ chấp nhận và tuân thủ điều trị PLTMC.

Bên cạnh đó, tăng cường năng lực cho hệ thống làm công tác PLTMC, chăm sóc trẻ bị nhiễm HIV và trẻ có bố hoặc mẹ nhiễm HIV. Đồng thời tiếp tục huy động nguồn lực từ các chương trình y tế để đảm bảo nguồn lực cho chương trình PLTMC, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của chương trình PLTMC tại các tuyến...

- Xin cảm ơn bà!

Quỳnh Nga (thực hiện)