Trung Quốc đã thúc giục Mỹ cắt giảm và tiến đến chấm dứt các hoạt động thăm dò, giám sát tại một số vùng biển sau khi xảy ra những vụ “đụng chạm” gây căng thẳng gần đây. Báo China Daily dẫn tuyên bố được đăng tải trên trang web của Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm 28.8, cho rằng các hoạt động thăm dò đường không và đường biển tại khu vực gọi là “Vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc” là nguyên nhân gây ra những vấn đề giữa hải quân và không lực hai nước.

Cũng theo tuyên bố trên, cách giải quyết các sự cố trên biển giữa Mỹ - Trung Quốc là Mỹ phải thay đổi chính sách về những chiến dịch khảo sát và tuần tra chống lại Trung Quốc, và giảm dần dẫn đến ngừng hẳn những hoạt động trên. Yêu cầu này đã được phía Trung Quốc đưa ra trong cuộc họp về an toàn hàng hải trong hai ngày 26 và 27.8 tại Bắc Kinh. Cả 2 nước đã đồng ý nối lại quan hệ quân sự trong sự kiện Đối thoại Chiến lược và Kinh tế diễn ra tại Washington vào tháng 7 qua.

Cuộc họp vừa qua tại Bắc Kinh là một phần trong nỗ lực của 2 nước nhằm khắc phục tình trạng căng thẳng mới đây sau khi tàu Mỹ và Trung Quốc liên tục chạm trán nhau trên biển Đông vào nửa đầu năm nay. Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc nêu rõ Mỹ đã đồng ý tiếp tục tìm kiếm và bàn luận phương pháp nhằm cải thiện an toàn hàng hải giữa 2 quốc gia. Báo China Daily cũng dẫn lời bà Susan Stevenson, phát ngôn viên Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh, xác nhận Washington đã nhận được lời yêu cầu trên, nhưng tuyên bố rõ chính sách của Mỹ về vấn đề trên là không thay đổi. “Mỹ hành xử quyền tự do về di chuyển trên biển theo luật quốc tế trong khi nhấn mạnh việc cẩn thận tránh bất cứ sự cố không mong muốn nào”, bà Stevenson nói.

Washington khẳng định tàu của họ có thể di chuyển ở vùng biển nằm bên ngoài lãnh hải của Trung Quốc. Còn Trung Quốc nói rằng Mỹ không nên có hành động liều lĩnh mà không xin phép bên trong “Vùng đặc quyền kinh tế mở rộng 200 hải lý” của nước này. Kể từ đầu năm đến nay, Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết tàu Trung Quốc đã 5 lần chạm trán với các tàu thăm dò Mỹ trong vùng biển châu Á, trong khi Trung Quốc khẳng định những cuộc chạm trán trên theo sau việc Mỹ xâm nhập vào các vùng biển của nước này.

Cụ thể, vào tháng ba, 5 tàu Trung Quốc đã áp sát tàu thăm dò USNS Impeccable của Mỹ tại biển Đông, cách đảo Hải Nam 75 hải lý, buộc tàu này phải thực hiện các biện pháp khẩn cấp để tránh đụng độ. Trước đó, tàu Trung Quốc cũng đã đụng độ với tàu thăm dò đại dương Victorious tại Hoàng Hải. Sự kiện trên đã khiến Washington quyết định điều chiến hạm đến hộ tống tàu Impeccable trong lúc tàu này thực hiện những hoạt động mà theo phía Mỹ là thăm dò hợp pháp. Vào tháng 5, các tàu cá Trung Quốc lại tiếp tục chạm trán với tàu Victorious một lần nữa. Và sau đó 1 tháng, một tàu ngầm Trung Quốc đã vướng vào lưới phát hiện thiết bị tàu ngầm dưới nước của tàu Mỹ USS John McCain.

(Theo TNO)