Trời đã sang thu. Những cơn mưa rào bỗng nhẹ đi và kéo dài ra như nỗi nhớ thương. Thượng tá Nguyễn Thanh Nghị ngước nhìn di ảnh người cha liệt sĩ trên ban thờ, rồi quay sang nói với chúng tôi: "Cha tôi hy sinh khi tôi mới hơn 3 tuổi, còn quá nhỏ nên tôi không được trò chuyện, không nhớ nổi mặt cha. Song, tấm di ảnh và tấm Bằng Tổ quốc ghi công đã có sức ảnh hưởng lớn đối với tôi, luôn nhắc nhở tôi phải cố gắng phấn đấu vươn lên, giữ gìn phẩm chất đạo đức và sống có ích cho xã hội”.
Thiếu bàn tay chăm sóc của người cha nhưng tình yêu của người mẹ thì bao la, vô bờ bến, cậu bé vùng quê nghèo Tuy Lộc khôn lớn nhờ ruộng rau, luống cà, anh thi đậu vào Trường Đại học Cảnh sát nhân dân và trở thành người chiến sĩ Công an nhân dân, thỏa niềm mong ước của bản thân, người mẹ tần tảo và chắc hẳn là cả của người cha kính yêu đang yên nghỉ cùng đồng chí, đồng đội.
Tốt nghiệp đại học, năm 1998, Thiếu úy Nguyễn Thanh Nghị về công tác tại Phòng Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh. Tuổi trẻ có sức khỏe, có nhiệt huyết, được đào tạo bài bản nhưng kinh nghiệm còn nhiều hạn chế, biết vậy nên chiến sĩ trẻ Nguyễn Thanh Nghị luôn ra sức rèn luyện, phấn đấu và học hỏi các chú, các anh đi trước.
Vốn là một chàng trai ngoan hiền, lại chăm học hỏi, chịu khó, chịu khổ, nhiệt tình công tác nên Nguyễn Thanh Nghị luôn được đồng chí, đồng đội quý mến, được các bậc đàn anh đi trước chỉ bảo ân cần. Nhờ thế, anh luôn có sự tiến bộ trong chuyên môn; luôn chung sức, đồng lòng cùng anh em trong đơn vị lập được nhiều thành tích và chiến công.
Đầu năm 2000, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị được điều động về Đội Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy Công an thành phố Yên Bái. Thời điểm ấy, ai cũng biết, vấn nạn ma túy đang hoành hành, những xóm bụi, bến xe, nhà ga, dốc Cơ Khí… trở thành tụ điểm mua bán, tổ chức sử dụng trái phép ma túy rất phức tạp trong khi cuộc chiến với ma túy luôn khó khăn, vất vả và nguy hiểm.
Bằng kiến thức, kinh nghiệm sẵn có với tinh thần quyết chiến với loại tội phạm nguy hiểm này, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị đã cùng với đồng chí, đồng đội ngày đêm tuần tra, kiểm soát, nắm bắt thời cơ bắt giữ nhiều đối tượng mua bán, vận chuyển, tàng trữ ma túy trái phép.
Những đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, những chuyên án khó lần lượt được triệt phá và triển khai đạt kết quả tốt để rồi tệ nạn ma túy ở thành phố Yên Bái giảm dần qua từng năm, lần lượt các đối tượng mua bán trái phép ma túy phải tra tay vào còng số 8, để rồi những địa danh trên đã sạch ma túy, xóm bụi trở thành xóm mới, xóm hạnh phúc của phường Hồng Hà.
Tiếp những năm sau đó, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị được điều động về Phòng Xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, rồi Văn phòng Điều tra Công an tỉnh. Trên cương vị công tác nào, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị cũng ra sức phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đoàn kết thân ái với đồng chí, đồng đội, giữ gìn phẩm chất, đạo đức trong sáng của người đảng viên, người cán bộ Công an nhân dân.
Trưởng thành từ một người lính, kinh qua nhiều lĩnh vực công tác, có thành tích tốt trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu…, tháng 6/2021, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị vinh dự được bổ nhiệm chức vụ Phó trưởng Phòng An ninh điều tra, Phó Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh. Mang quân hàm Thượng tá, giữ vị trí công tác quan trọng, đặc biệt, Cơ quan An ninh Điều tra có nhiệm vụ điều tra các loại tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia và các loại tội phạm khách khi được phân công, trong khi, đấu tranh với tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia luôn khó khăn, phức tạp, đối tượng phạm tội có nhiều phương thức thủ đoạn tinh vi, che giấu nhân thân, lai lịch…
Đồng chí Nguyễn Thanh Nghị hiểu rằng mình phải tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, phải cùng với các đồng chí, đồng đội đề ra nhiều giải pháp; đồng thời, quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đóng góp công sức, trí tuệ của mình, của đơn vị mình vào thành tích chung của lực lượng công an trên lĩnh vực đảm bảo an ninh quốc gia, giữ vững trật tự an toàn xã hội.
Được biết, những năm qua, Phòng An ninh điều tra là một trong những đơn vị dẫn đầu trong Phong trào thi đua "Vì an ninh Tổ quốc”. Nhiều năm liền, Phòng được công nhận là "Đơn vị quyết thắng”. Không chỉ đạt thành tích trên lĩnh vực chuyên môn, Phòng An ninh điều tra còn là đơn vị tiêu biểu trên lĩnh vực xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Chi bộ Đảng nhiều năm liền giữ vững danh hiệu "Trong sạch vững mạnh”.
Bản thân đồng chí Nguyễn Thanh Nghị, ngoài những thành tích trên lĩnh vực chuyên môn, anh còn là một cán bộ Chi ủy tiền phong, gương mẫu, có trách nhiệm cao; đồng chí còn tham gia và đạt giải Nhì Hội thi báo cáo viên, tuyên truyền viên giỏi của Đảng bộ Công an tỉnh. Với anh, việc tham gia các cuộc thi là cơ hội để học hỏi, để nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ lý luận và kiến thức về công tác Đảng, công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật.
Sau cơn mưa nhẹ hạt, nắng hửng lên, trời cao và thăm thẳm xanh, gió thu thổi nhẹ khiến cờ đỏ sao vàng mừng Ngày Quốc khánh tung bay như muốn khoe sắc cùng nắng vàng và bát ngát đồng lúa, ruộng rau vùng quê Tuy Lộc trù phú. Đang đắm mình trong cảnh sắc ấy, bỗng Nguyễn Thanh Nghị cất giọng: "Hơn 20 năm công tác trong ngành, được đào tạo và rèn luyện trong môi trường kỷ luật Công an nhân dân, tôi luôn thấm thía 6 điều dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lời nào Bác dạy cũng sâu sắc và ý nghĩa. Đặc biệt, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị được lực lượng Công an tổ chức thực hiện nghiêm túc và gắn liền với việc thực hiện 6 điều dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh với lực lượng Công an nhân dân. Với 6 điều dạy của Bác, anh em trong ngành đã thấm từng câu, từng lời.
Thực hiện được lời Bác dạy thì phẩm chất, tư cách người công an cách mạng mới thực sự vững vàng và tỏa sáng, để bản thân mỗi người đều cần, kiệm, liêm chính; trung thành với Tổ quốc, với Đảng; đoàn kết, thân ái, giúp đỡ đồng chí, đồng đội vì tương lai tốt đẹp, vì nhiệm vụ chung của cơ quan, đơn vị, của lực lượng và hơn hết là sự tồn vong của chế độ và hạnh phúc của nhân dân…
Là cán bộ trực tiếp đấu tranh với tội phạm, tôi càng thấm thía lời dạy thứ 6 của Bác Hồ "Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”. Có thể nói, cương quyết đấu tranh với tội phạm đã ăn vào máu người cán bộ công an. Chúng tôi không bao giờ thỏa hiệp với các hành vi phạm tội, dù khó khăn, vất vả và nguy hiểm đến đâu. Những hành vi đen tối phải được đưa ra ánh sáng, những kẻ phạm tội phải bị trừng trị trước pháp luật. Cuộc sống còn khó khăn vất vả, trên đường đời còn vô số những cạm bẫy, những cám dỗ và đòi hỏi về vật chất, có những viên đạn đồng và cả những "viên đạn bọc đường”…
Vâng lời Bác dạy, lực lượng an ninh điều tra nói riêng và lực lượng Công an nhân dân cũng không sa ngã. Nói cách khác, những hành vi sai trái, những cá nhân thoái hóa, biến chất… đã, đang và sẽ dần bị loại bỏ. Chỉ những công dân ưu tú, những người có phẩm chất đạo đức mới xứng đáng mang trên mình bộ quân phục Công an nhân dân, mới xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng và nhân dân".
Khôn khéo với kẻ địch - lời Bác rất thấm thía! Trong cuộc chiến với tội phạm, người chiến sĩ công an phải đối mặt với mọi âm mưu, thủ đoạn tinh vi, nguy hiểm và cả gian truân nữa, những chuyến công tác dài ngày, những chuyến đi xuyên đêm, lạnh đến thấu xương hay những ngày nắng cháy… Tất cả đều phải vượt qua nhưng đó chỉ là sức chịu đựng về thể xác, lực lượng tham gia nhiều chuyên án lớn với những trinh sát, điều tra viên giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn còn phải tham gia những cuộc đấu trí hết sức cam go, chẳng khác gì những bộ phim truyền hình nhiều tập. Không thể kể lại trên mặt báo, chỉ đơn cử như bản thân tôi và anh em trong đơn vị đã phải trong vai thợ hồ, xe ôm, thu mua đồng nát với bộ quần áo lao động cùng chiếc xe máy cũ kỹ; có lần mặc bảnh bao, đi xe hơi trong vai… chuyên gia bất động sản, vào nhà hàng gọi toàn đồ ngon nhưng trong lòng lo ngay ngáy vì... chưa đến kỳ lĩnh lương!”.
Không chỉ cương quyết, khôn khéo, trong quá trình điều tra, khám phá, người điều tra viên còn phải có lòng khoan dung và cả kỹ năng giáo dục, thuyết phục, cảm hóa người lầm lỗi. Chuyên án 25 kg thuốc nổ thực hiện năm 2021 là một thí dụ. Vụ án mua bán trái phép vật liệu nổ đang được mở rộng đấu tranh giữa lúc dịch Covid-19 đang diễn biến hết sức phức tạp, việc tiêm phòng cũng chưa thực hiện.
Khi tổ công tác do đồng chí Nguyễn Thanh Nghị phụ trách ập vào bắt giữ đôi vợ chồng trực tiếp liên quan đến việc mua bán 25 kg thuốc nổ cùng nhiều tang vật, quá trình test nhanh Covid-19, cơ quan y tế thông báo cả 2 đối tượng đều dương tính. Cả tổ đều tiếp xúc trực tiếp nên rất hoang mang.
Trong bối cảnh ấy, các chiến sĩ đã buộc lòng không tiến hành dẫn giải 2 bị can về cơ sở giam giữ mà thuyết phục, giáo dục, cảm hóa 2 đối tượng yên tâm điều trị, khi khỏi bệnh sẽ tiếp tục làm việc. Nhận thấy các đối tượng đã nhận thức đúng hành vi phạm tội, yên tâm, tin tưởng vào sự khoan hồng của pháp luật…, các chiến sĩ đã rời nhà đối tượng, ra lều nương ăn mì gói, lương khô, rau rừng, uống nước suối mấy ngày trời để… tự cách ly, tránh mang mầm bệnh về gia đình, cơ quan và cộng đồng.
Rất may, sau đó, cả tổ công tác không ai nhiễm bệnh. Sau đó, vụ án được tiếp tục điều tra, làm rõ. Các đối tượng đều bị xử phạt nghiêm khắc, riêng 2 đối tượng hợp tác với cơ quan điều tra được xem xét tình tiết giảm nhẹ hình phạt.
"Chuyện nghề còn dài lắm các anh ạ! Chúng tôi chỉ muốn nhắn gửi tới người dân, hãy tin tưởng vào lực lượng công an! Đó là những chiến sĩ vâng lời Bác dạy” - Thượng tá Nguyễn Thanh Nghị bắt tay tôi như muốn khẳng định điều mình nói.
Lê Phiên - Hà Thúy Hằng