Hoa hòe chứa 6-30% rutin. Đây là một glucozid giúp tăng cường sức bền của mao mạch. Trong quả hòe cũng có rutin.  Hoa hòe có tác dụng cầm máu rất tốt, điều trị các bệnh đại tiện ra máu, chảy máu cam hoặc ho ra máu, phụ nữ rong kinh, băng huyết. Hoa hòe còn có tác dụng điều trị bệnh cao huyết áp trong xơ vữa động mạch, điều trị sau tai biến mạch máu não.

Rutin còn có tác dụng rất tốt trong phác đồ điều trị các bệnh viêm gan siêu vi B, C, giúp tăng cường sức đề kháng cho những người gầy yếu, suy nhược cơ thể, lao xơ nhiễm phổi… Ngoài ra, rutin chiết xuất từ hoa hoè còn dùng để sản xuất nhiều loại dược liệu, hương liệu, mỹ phẩm,…

Hiện nay, có nhiều nhà máy xây dựng để sơ chế và chiết xuất rutin xuất khẩu sang các nước Trung Quốc, Nhật Bản như Công ty cổ phần Nông thuỷ sản Đạt Doan, Thụy Lương - Thái Thụy (Thái Bình), sản lượng thu mua hoa hoè của Công ty mỗi năm từ 3.000 đến 4.000 tấn, riêng năm 2010  doanh số thu mua đạt 450 tỷ đồng, chiết xuất rutin công suất 6 tấn nguyên liệu/ngày; Công ty BV Pharma - đơn vị liên doanh giữa Công ty CP&TT của Anh quốc và các đối tác Việt Nam trong đó có Công ty Xuất nhập khẩu Y tế II thành phố Hồ Chí Minh Vimedimex đã đưa vào hoạt động hệ thống chiết xuất rutin từ nụ hòe theo qui trình khép kín.

Đây là một trong những nhà máy dược phẩm hiện đại hàng đầu ở Việt Nam và khu vực Đông Nam á hiện nay với hệ thống chiết xuất rutin cũng như những nguyên liệu thảo dược khác đạt tiêu chuẩn quốc tế. Trên thị trường hiện nay có chế phẩm rutin C do rất nhiều các doanh nghiệp dược phẩm sản xuất.

Với đầu ra ổn định nên giá trị thương phẩm của cây hoè đã được khẳng định. Giá bán cũng tăng mạnh, từ 20 ngàn đồng/kg lên đến 70 - 80 ngàn đồng/kg và có thời điểm các doanh nghiệp thu mua với giá 180 ngàn đồng/kg. Vì vậy, trong những năm gần đây, nhiều tỉnh, thành đã triển khai trồng hoè trên diện rộng như các tỉnh: Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An,…, đặc biệt mô hình trồng xen cây hoè trên cà phê  được nhiều hộ dân tại Tây Nguyên áp dụng và cho hiệu quả kinh tế cao.

Yên Bái hiện có trên 11 nghìn ha chè và tỉnh luôn xác định đây là một trong những cây trồng mũi nhọn. Cây chè là cây công nghiệp có ưu thế và là một trong những sản phẩm hàng hoá chủ lực của tỉnh. Tổng giá trị thông qua chế biến chè đạt gần 400 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngành chè của tỉnh Yên Bái phát triển còn chậm so với tiềm năng cả về năng suất, chất lượng và giá trị xuất khẩu.

Nguyên nhân năng suất thấp một phần là do giống chè cũ, cằn cỗi, do kỹ thuật canh tác lạc hậu và do sâu bệnh phá hại nặng nề, trong đó kỹ thuật canh tác là nguyên nhân cơ bản giảm năng suất và sản lượng chè (theo thống kê hàng năm chúng ta có thể mất 15 – 30% sản lượng). Tăng cường các biện pháp giữ ẩm cho cây chè đảm bảo giữ nước giúp cây chè vẫn sinh trưởng mạnh vào những thời điểm nắng hạn lâu và ở những nơi không có điều kiện tưới là vấn đề cần thiết được nghiên cứu, đồng thời cũng là một biện pháp kỹ thuật quan trọng trong tăng năng suất, chất lượng, nâng cao độ phì.

Trong các biện pháp kỹ thuật canh tác cho chè thì biện pháp che phủ đất (bằng các loại cây họ đậu) đã tác động tới sinh trưởng và phát triển của chè.

Qua các kết quả nghiên cứu và thực tiến cho thấy việc trồng xen cây họ đậu trên chè ngoài tác dụng giữ ẩm, giữ nước bốc hơi trong những ngày mặt đất nóng hạn còn có tác dụng ngăn ngừa cỏ dại, hạn chế sự bay hơi của phân bón, tăng cường cung cấp chất hữu cơ cho đất sau khi vật liệu đã phân huỷ, tránh hiện tượng kết vón mặt đất sau mưa, hạn chế hiện tượng rửa trôi xói mòn trên đất dốc.

Nhiều loại cây họ đậu (cây muồng, cây lạc dại, cỏ Stylo,…) đã được đưa vào trồng xen trên đồi chè và đã đạt hiệu quả trong cải tạo, bảo vệ đất, nâng cao năng suất, sản lượng chè. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế chưa cao, chưa khai thác hết tiềm năng do giá trị kinh tế của cây trồng xen còn thấp và chưa thực sự được chú trọng.

Vì vậy, việc lựa chọn cây trồng xen thích hợp, có giá trị kinh tế cao là việc làm cần thiết không chỉ góp phần bảo vệ, cải tạo đất nâng cao năng suất, sản lượng chè mà còn thu được sản phẩm có giá trị từ cây trồng xen, nâng cao thu nhập và hiệu quả kinh tế trên cùng diện tích canh tác. Khi trồng xen cây hòe với cây chè, ngoài tác dụng tạo bóng, che mát, cải thiện độ tơi xốp của đất và làm tăng năng suất cho cây chè như khi trồng các cây họ đậu khác, người trồng chè còn có thêm nguồn thu nhập từ việc thu hái hoa hòe. Chính vì thế, trồng cây hoè trên đồi chè là mô hình xen canh hợp lí và hiệu quả.

Nguyễn Thi Thanh Hoa (Trung tâm ứng dụng tiến bộ KHCN tỉnh Yên Bái)