Thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, những năm qua, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh đã xây dựng kế hoạch thực hiện thông qua nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ gắn với nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm, nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa, hạn chế tối đa việc sửa án, hủy án, xâm phạm các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, công dân, đáp ứng nhiệm vụ cải cách tư pháp trong giai đoạn mới.

Để triển khai thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW, ngay từ tháng 6/2005, khi Nghị quyết ban hành, Ban cán sự Đảng VKSND tỉnh đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện tới toàn thể cán bộ, kiểm sát viên toàn tỉnh, gắn với đẩy mạnh cải cách tư pháp, tập trung nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ theo hướng đổi mới tổ chức hoạt động nhằm tạo sự chuyển biến trong nhận thức, hành động, nắm chắc các nội dung của nghị quyết và vận dụng có hiệu quả vào thực tiễn công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp trong kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự. VKSND hai cấp đã chủ động nắm bắt, kiểm sát chặt chẽ việc giải quyết tin báo tội phạm.

Từ tháng 6/2005 đến nay, ngành kiểm sát đã giải quyết 2.887 tin báo vi phạm và tội phạm, phối hợp với cơ quan điều tra kịp thời phân loại, xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Viện còn phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng xác định 15 vụ án điểm để tập trung điều tra, truy tố, xét xử, phối hợp xét xử lưu động 493 vụ tại địa bàn xảy ra án, phục vụ hiệu quả công tác tuyên truyền pháp luật, răn đe tội phạm ở cơ sở.

Đồng chí Lương Văn Thức - Viện trưởng VKSND tỉnh cho biết: “VKSND tỉnh đã tích cực, chủ động kiểm sát chặt chẽ, kịp thời ngay từ khi khởi tố vụ án và quá trình điều tra nên đã hạn chế tình trạng trả hồ sơ giữa cơ quan tiến hành tố tụng. Việc truy tố và đề nghị mức hình phạt đều đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và phù hợp với quyết định của Hội đồng xét xử. Thông qua thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, Viện kịp thời phát hiện và bổ sung, sửa chữa những vi phạm, khắc phục được tình trạng bắt khẩn cấp, hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế, tỷ lệ bắt, giam, giữ đưa ra truy tố cao, hạn chế việc bắt giữ hình sự phải xử lý hành chính, đẩy nhanh tiến độ giải quyết án, không để xảy ra xử lý quá hạn luật định. Đặc biệt, chú trọng việc xác định án điểm, án rút gọn để điều tra truy tố, xét xử nhanh chóng, không để oan, sai, không bỏ lọt tội phạm”.

Trong gần 9 năm qua, VKSND hai cấp đã cùng các cơ quan điều tra thụ lý 4.070 vụ với 6.272 bị can, đã giải quyết 3.927 vụ 6.166 bị can, đạt tỷ lệ 96,5%; xử lý 3.905 vụ 5.910 bị can, đã giải quyết 3.716 vụ 5.779 bị can đạt 97,7%, truy tố 3.592 vụ 5.624 bị can; thụ lý kiểm sát xét xử sơ thẩm 3.636 vụ 5.554 bị cáo, tòa án đã giải quyết 3.580 vụ 5.448 bị cáo, không có trường hợp nào tòa án tuyên án không phạm tội.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm theo yêu cầu của cải cách tư pháp là kiểm sát xét xử tại các phiên tòa. Để đáp ứng tốt nhiệm vụ này, VKSND hai cấp đã bố trí kiểm sát viên có năng lực, trình độ chuyên môn cao, có khả năng tranh luận tốt, đặc biệt là các vụ án trọng điểm, phức tạp, đông bị can, có luật sư tham gia bào chữa.

Kiểm sát viên đã tập trung nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, chuẩn bị tốt đề cương thẩm vấn, luận tội, cũng như tranh tụng dân chủ, công khai tại phiên tòa để xác định sự thật khách quan của vụ án, chủ động xét hỏi, tranh luận tại phiên tòa làm cơ sở đề xuất mức án hình phạt phù hợp, có căn cứ, đúng tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội. Do vậy, hầu hết đề nghị mức hình phạt của viện kiểm sát phù hợp với quyết định của Hội đồng xét xử.

Để thực hiện tốt công tác cải cách tư pháp, một yêu cầu đặt ra với ngành kiểm sát là kiện toàn hệ thống tổ chức đội ngũ cán bộ. Hiện nay, hệ thống kiểm sát hai cấp toàn tỉnh có 11 phòng và 9 VKSND cấp huyện, thị, thành phố. Đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên cũng được tăng cường với 158 đồng chí.

Trong đó: kiểm sát viên trung cấp 48 đồng chí, kiểm sát viên sơ cấp 62 đồng chí. Có 3 đồng chí trình độ thạc sỹ luật, 124 đồng chí tốt nghiệp đại học luật, 7 đồng chí đại học tài chính, 3 đồng chí cao đẳng kiểm sát… Hàng năm, ngành chú trọng tạo điều kiện cho cán bộ, kiểm sát viên đi đào tạo và đào tạo lại, đáp ứng yêu cầu của ngành đề ra.

Nhiều đề tài, đề án của VKSND các cấp đã được ứng dụng trên toàn quốc như: Đề tài “Đổi mới tổ chức và hoạt động của VKSND”, Đề án “Nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án giết người”, Đề án “Mô hình tổ chức biên chế viện kiểm sát”… góp phần đáp ứng các yêu cầu về cải cách tư pháp trong giai đoạn mới.

Nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, chú trọng đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ cho kiểm sát viên, giải quyết án hình sự, dân sự, đúng hạn luật định, đẩy mạnh tranh tụng tại phiên tòa… là những nhiệm vụ trọng tâm của VKS hai cấp tỉnh Yên Bái đã và đang thực hiện, đáp ứng yêu cầu về cải cách tư pháp đến năm 2020 theo kế hoạch đề ra.

Cao Phong