Bắt đầu từ việc xây dựng các mô hình trình diễn bằng một số giống lúa chất lượng cao như: AYT01, LT2... trên cơ sở thành công, các mô hình này nhanh chóng được nông dân trong huyện ứng dụng và triển khai nhân ra diện rộng. Nếu năm 2003 huyện Trấn Yên mới chỉ triển khai sản xuất được 750 ha lúa chất lượng cao, thì năm 2005 diện tích này đã tăng gần gấp đôi và đến năm 2006 đạt trên 1.400 ha, chủ yếu là các giống lúa thuần do Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp Việt Nam chọn lọc như: LT2, HT1, lúa Tám thơm và Chiêm Hương.

Với năng suất đạt trung bình từ 42 – 43 ta/ha, qua thực tế sản xuất tại các xã Đào Thịnh, Việt Thành, Hợp Minh, Báo Đáp... cho thấy, 1ha lúa chất lượng cao cho thu nhập trên 15,5 triệu đồng, trừ chi phí nông dân thu lãi trên 7 triệu đồng, trong khi sản xuất bằng các giống lúa khác chỉ cho thu lãi được già nửa (trên 4,7 triệu đồng/ha).

Một trong những thuận lợi để Trấn Yên mở rộng và phát triển nhanh diện tích lúa chất lượng cao ra các xã trên địa bàn đó là đã lựa chọn được bộ giống lúa phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng các vùng, địa phương. Thêm vào đó, đội ngũ cán bộ kỹ thuật và khuyến nông viên cơ sở luôn cập nhật kiến thức, chủ động chuyển giao tiến bộ KHKT, nâng cao trình độ sản xuất thâm canh cho nông dân.

Với những ưu điểm vượt trội như: dễ thâm canh, chi phí đầu tư thấp, thời gian sinh trưởng ngắn chủ động để phát triển sản xuất vụ 3, sản xuất lúa chất lượng cao ở Trấn Yên bước đầu đã khẳng định hiệu quả rõ rệt trong việc tăng hệ số sử dụng đất, đồng thời nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích canh tác cao hơn từ 1,5 – 1,6 lần so với các giống lúa khác.

Tuy nhiên, để xây dựng được vùng lúa chất lượng cao trọng điểm, các cánh đồng lớn diện tích tập trung, thuận lợi cho chế biến và bao tiêu sản phẩm, huyện đã quy hoạch phân vùng, chọn 19 xã, thị trấn có điều kiện thâm canh và lương thực ổn định chỉ đạo xây dựng thành những vùng sản xuất lúa chất lượng cao tập trung, diện tích từ 10 ha trở lên. Trong đó năm 2007 này, huyện chỉ đạo mở rộng sản xuất đưa tổng diện tích lúa chất lượng cao lên trên 1.600 ha.

Với mục tiêu mỗi năm mở rộng và phát triển từ 200 đến 300 ha lúa chất lượng cao, bên cạnh việc khuyến khích nông dân chủ động vốn trong đầu tư thâm canh tăng năng suất và mở rộng diện tích; đối với những vùng lúa chất lượng cao sản xuất tập trung gắn với ký hợp đồng chế biến bao tiêu sản phẩm, huyện chủ trương hỗ trợ 50% giá giống lúa tiến bộ kỹ thuật, hỗ trợ tư vấn kỹ thuật cho nông dân, tư vấn kết nối cho các doanh nghiệp; hỗ trợ 100% giá giống lúa siêu nguyên chủng, nguyên chủng cho các điểm sản xuất giống tại chỗ và các giống lúa chất lượng cao mới cho việc khảo nghiệm, so sánh bổ sung vào cơ cấu giống cũng như hỗ trợ cho việc tham quan học tập, chuyển giao tiến bộ KHKT, phục tráng giống...

Được biết, với 34 ha tập trung ở 16 xã, những năm gần đây đã huyện Trấn Yên đã chủ động tổ chức sản xuất được một số giống lúa thuần chất lượng cao như: Chiêm Hương, Thiên Hương, HT1, LT2. Riêng từ đầu năm đến nay, nông dân các địa phương đã sản xuất được 70 tấn lúa giống thuần chất lượng cao, kịp thời cung ứng cho chương trình sản xuất lúa chất lượng cao của huyện.  Đồng thời, để chủ động nguồn lúa giống phục vụ cho sản xuất trên 1 nghìn ha lúa chất lượng cao hàng năm của nhân dân, huyện đã chỉ đạo các địa phương chú trọng xây dựng các điểm nhân giống lúa thuần ngay tại chỗ, diện tích từ 25 đến 30 ha trong năm 2007 - 2008.

Với những điều kiện thuận lợi, mục tiêu xây dựng vùng thâm canh lúa cao sản ở Trấn Yên đến năm 2010 đạt 2.000 ha, sản lượng khoảng 9.000 tấn là hoàn toàn có thể thực hiện được. Đây sẽ là tiền đề để Trấn Yên từng bước tiến tới xây dựng và đưa gạo chất lượng cao trở thành sản phẩm hàng hoá có giá trị trên thị trường, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy và thực hiện thắng lợi chiến lược chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong sản xuất nông, lâm nghiệp của địa phương những năm tiếp theo.

Minh Thuý