Những năm gần đây, số vụ phạm pháp hình sự trên địa bàn toàn tỉnh xảy ra trung bình 350 vụ/năm. Hành vi và phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi và manh động hơn so với trước đây. Trước những yêu cầu về công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm trong tình hình mới, Ban Chỉ đạo 138 của tỉnh và nòng cốt là lực lượng công an các cấp đã phối hợp chặt chẽ với các ngành thành viên, chính quyền địa phương và nhân dân các xã, phường, thị trấn tuyên truyền chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, đẩy mạnh phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” tới tất cả 180 xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh.

Lực lượng chức năng đã đẩy mạnh các hoạt động nghiệp vụ, phối hợp đấu tranh trên các tuyến, địa bàn trọng điểm phức tạp về an ninh trật tự (ANTT), lập án đấu tranh có hiệu quả, khám phá nhiều chuyên án lớn bắt giữ nhiều ổ nhóm tội phạm nguy hiểm. Tuy nhiên, năm 2014, toàn tỉnh vẫn xảy ra 354 vụ phạm pháp hình sự (tăng 23 vụ so với năm 2013); một số loại án tăng như: giết người do nguyên nhân xã hội 17 vụ, mua bán người 8 vụ, hiếp dâm 6 vụ, cưỡng đoạt tài sản 8 vụ, trộm cắp tài sản 183 vụ; làm 16 người chết, 33 người bị thương, mất 82 xe máy, 19 máy vi tính các loại, 102 điện thoại di động, trên 1,8 tỷ đồng và một số tài sản khác trị giá trên 1,2 tỷ đồng. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, phát hiện, bắt giữ 87 vụ/339 đối tượng về hành vi đánh bạc, thu giữ trên 841 triệu đồng và một số tang vật dùng để đánh bạc.

Cơ quan điều tra đã khởi tố 17 vụ/76 bị can. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, điều tra, xác minh làm rõ 231 vụ/240 đối tượng (tăng 81 vụ/47 đối tượng so với năm 2013). Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy, phát hiện, bắt giữ 195 vụ/317 đối tượng, tang vật thu giữ 3,62kg hêrôin, 2,62kg thuốc phiện, 10,35 gam cần sa, 84,74 gam ma túy tổng hợp, 4 ô tô, 60 xe mô tô và một số tang vật khác trị giá trên 500 triệu đồng. Năm 2014, lực lượng chức năng đã điều tra làm rõ 276/354 vụ phạm pháp hình sự, tỷ lệ điều tra phá án 78%; trong đó, án đặc biệt nghiêm trọng 96,97%, án rất nghiêm trọng 100%.

Trong các vụ phạm pháp hình sự, đáng chú ý là vụ xảy ra vào 9 giờ sáng ngày 28/2/2014, đối tượng Mai Xuân Quang, sinh năm 1970 trú tại thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ, huyện Văn Chấn. Do mâu thuẫn trong việc vay nợ cờ bạc, Quang đã dùng kiếm chém 4 người bị thương nặng, sau đó Quang đã lấy xe ô tô của nhóm đối tượng trên vào thị xã Nghĩa Lộ và đâm vào tường Khách sạn Nghĩa Lộ tự tử và làm chết anh Tường Duy Tân, sinh năm 1991 là nhân viên bảo vệ khách sạn. Quang đã bị Công an thị xã Nghĩa Lộ bắt giữ và xử lý theo pháp luật.

Vụ thứ 2 xảy ra ngày 7/1/2014, tại địa bàn xã Phúc Lộc, thành phố Yên Bái: Công an thành phố Yên Bái đã phát hiện và bắt quả tang đối tượng Nguyễn Văn Lân, sinh năm 1984, trú tại xã Ngô Xá, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ vận chuyển 110kg thuốc nổ hiệu AD1 mang đi bán. Qua đấu tranh, lực lượng chức năng đã tiến hành khám xét khẩn cấp đối tượng Phạm Thị Xuân, trú tại thị trấn Yên Bình, huyện Yên Bình, thu giữ 27,01 gam thuốc phiện và 50kg chất độc Natri Xyanua. Mở rộng vụ án, cơ quan điều tra tiếp tục bắt 6 đối tượng liên quan.

Trước những vấn đề phức tạp của các loại hình tội phạm hiện nay, công tác phòng ngừa tội phạm là rất cần thiết. Sự vào cuộc của nhiều ngành, nhiều cấp và quần chúng nhân dân đã tạo nên nhiều tấm gương tập thể, cá nhân điển hình trong phòng, chống tội phạm, điển hình là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.

Mặt trận Tổ quốc các cấp đã duy trì hiệu quả 21 mô hình điểm ở các khu dân cư xã, phường, trường học, bản, làng không có ma túy. Đoàn Thanh niên xây dựng 250 mô hình câu lạc bộ (CLB) thanh niên phòng, chống tội phạm, mại dâm, ma túy; tham gia các tổ tuần tra an ninh và giúp đỡ những đối tượng tù tha sống hòa nhập cộng đồng. Hội Phụ nữ có trên 100 mô hình CLB quản lý giáo dục con em và người thân không mắc tệ nạn xã hội, không bạo lực gia đình. Hội Cựu chiến binh đẩy mạnh tuyên truyền cho thế hệ trẻ công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội, nghiêm chỉnh chấp hành luật giao thông.

Nhiều mô hình tốt nhiều năm qua như: phòng, chống tội phạm của phường Minh Tân, thành phố Yên Bái; phòng, chống ma túy tại xã Vĩnh Kiên, huyện Yên Bình; quản lý giáo dục trẻ em hư tại xã Nghĩa Phúc, thị xã Nghĩa Lộ. Các mô hình này đã góp phần quan trọng trong công tác phòng ngừa, đấu tranh tố giác tội phạm, giữ vững ANTT ở các địa phương.

Do vậy các cấp, các ngành cần tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa phong trào “Toàn dân bảo vệ ANTQ”, giải quyết dứt điểm những phát sinh tại cơ sở, không để kéo dài, phát sinh tội phạm; đẩy nhanh tiến độ điều tra làm rõ các vụ án hình sự về kinh tế, ma túy và tệ nạn xã hội, bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để oan sai, bỏ lọt tội phạm, đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Thạch Phong