Trong đó, nam 25 người, nữ 63 người, chủ yếu là đồng bào các dân tộc: Mông (62 người), Thái (13 người), Khơ Mú (13 người); tập trung ở các xã: Bản Mù, Pá Lau, Xà Hồ, Pá Hu, Hát Lừu. Mục đích xuất cảnh: 49 người đi làm thuê, 16 người đi lấy chồng, 14 người đi làm mại dâm…

Đây là những con số thực sự đáng lo ngại về tình hình người dân tự ý xuất cảnh, rời bỏ quê hương, gây nên rất nhiều hệ lụy cho người thân, gia đình, dòng họ và trực tiếp gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị tại địa phương.

Sở dĩ, thời gian gần đây, tình trạng người dân của huyện Trạm Tấu ồ ạt xuất cảnh trái phép có nhiều nguyên nhân. Trong đó, phải kể đến là trình độ dân trí chưa cao, hiểu biết pháp luật hạn chế; nguồn lao động chủ yếu là lao động phổ thông, thu nhập thấp, không ổn định, từ đó đã bị các đối tượng xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc trước đây trở về lôi kéo, dụ dỗ.

Những đối tượng này là anh em, họ hàng hoặc lợi dụng mối quan hệ quen biết để tiếp cận người dân, lôi kéo bằng nhiều thủ đoạn như: hứa xuất cảnh trái phép sẽ được bố trí công việc ổn định, lương cao; việc xuất cảnh không cần phải làm thủ tục…

Các đối tượng thường tìm đến những phụ nữ, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trình độ văn hóa thấp, hạn chế hiểu biết xã hội, không có việc làm ổn định… dùng các thủ đoạn để tạo lòng tin, lấy số điện thoại và thường xuyên gọi điện dụ dỗ, hứa hẹn, sau đó dẫn người xuất cảnh trái phép qua các đường tiểu ngạch rồi bán cho các đối tượng khác mua về làm vợ hoặc bán cho các chủ chứa, các chủ cơ sở lao động…

Hậu quả, người dân bị lừa là rất lớn, thực tế đã xảy ra như: bị bắt giữ; bị chủ ngược đãi; bóc lột sức lao động; bị quỵt tiền lương; bị bán làm vợ cho cả gia đình; bị bán vào các động mại dâm, ép làm gái bán dâm, bị ép phải vận chuyển ma túy…

Trước thực trạng người dân xuất cảnh trái phép diễn biến rất phức tạp như vậy, vừa qua, Huyện ủy, UBND huyện Trạm Tấu đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn đồng loạt triển khai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới người dân về những mối nguy hại khi xuất cảnh trái phép. Đặc biệt, đã cho phát sóng nhiều lần phóng sự “Nước mắt vượt biên” trên các phương tiện nghe, nhìn.

Đây là phóng sự báo chí nói về những phụ nữ người Mông bị lừa xuất cảnh trái phép, trốn thoát được để trở về địa phương và kể lại những nỗi đau khổ, nhục nhã khi sống trên đất khách quê người.

Mặt khác, các cơ quan chức năng của huyện cũng đã thông báo rộng rãi cho người dân biết về những phương thức, thủ đoạn hoạt động của những đối tượng tội phạm, đồng thời cảnh báo cho người dân về hậu quả, tác hại và những rủi ro có thể xảy ra với người lao động khi xuất cảnh trái phép…

Tuy vậy, để tình trạng người dân xuất cảnh trái phép không còn ồ ạt và tái diễn, trở thành “điểm nóng” như thời gian qua, huyện Trạm Tấu cần thực hiện đồng loạt các giải pháp hiệu quả, đi sát cơ sở.

Trong đó, lực lượng công an, quân sự và các tổ chức đoàn thể phải đóng vai trò nòng cốt, thường xuyên nắm chắc công tác quản lý hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng; tiến hành rà soát tổng thể nhằm phát hiện những đối tượng có hành vi lôi kéo, dụ dỗ, tổ chức đưa, dẫn người xuất cảnh trái phép và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; đối với những người về quê thăm thân, ăn tết cần yêu cầu họ ký cam kết không đi và lôi kéo người khác xuất cảnh trái phép; vận động người thân kêu gọi người xuất cảnh trái phép trở về địa phương...

Ngoài ra, cần tiếp tục đẩy mạnh và đa dạng hóa các loại hình tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân, nhất là chính sách pháp luật của Nhà nước về xuất khẩu lao động nhằm giáo dục, nâng cao nhận thức cho người dân về các quy định pháp luật liên quan đến xuất khẩu lao động; công khai các cơ quan, đơn vị được phép tuyển dụng lao động đi xuất khẩu; đẩy mạnh lập án đấu tranh với những đối tượng móc nối tổ chức đưa người ra nước ngoài trái phép và tội phạm mua bán người…

Quan trọng hơn cả là cần tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 09 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới”; quan tâm phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, nhân rộng các mô hình kinh tế vừa và nhỏ nhằm tạo điều kiện cho người dân có công ăn việc làm ổn định, bền vững; đào tạo nghề gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng ưu tiên phát triển những ngành nghề truyền thống…

Có như vậy, mới phần nào giảm bớt tình trạng người dân xuất cảnh trái phép, tiếp tục giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội địa phương.

Thiên Cầm