Với mục tiêu hoàn thiện và áp dụng mô hình phát triển y tế dựa vào cộng đồng nhằm tăng cường và củng cố hiệu quả hệ thống chăm sóc sức khỏe, tăng khả năng sử dụng dịch vụ y tế có chất lượng của người dân, ngay sau khi khởi động dự án, cùng với thành lập ban quản lý dự án, ban quản lý công trình Lương Thịnh, Hồng Ca, Tân Đồng đã chọn 6 thôn là: Đoàn Kết, Lương Môn, Khe Ron, Khe Cắt, thôn 3, thôn 7 để triển khai áp dụng biện pháp hỗ trợ.

Cùng tiến hành xác định nhu cầu của người dân, từ đó tiến hành lập kế hoạch can thiệp và với sự hỗ trợ của dự án, công tác đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ y tế các tuyến của huyện cũng như của 3 xã được đẩy mạnh. Đã có 112 nhân viên y tế thôn, bản được đào tạo tại trường Trung học y tế  tỉnh Yên Bái; 1.683 lượt cán bộ y tế tại 29 trạm y tế xã, thị trấn và 337 lượt trưởng trạm y tế xã được đào tạo lại... Hoạt động đào tạo, truyền thông, giáo dục sức khỏe và giám sát cũng như hoạt động can thiệp xây dựng công trình vệ sinh được tiến hành. Đã có 608 công trình bao gồm: hố xí các loại, bể nước, tang giếng, công trình cấp nước cụm dân cư được xây dựng từ sự hỗ trợ của dự án và sự tự nguyện đóng góp từ phía người dân. Với mô hình từ 9 - 14 cán bộ là thành viên ở mỗi xã, ban chăm sóc sức khỏe nhân dân có cán bộ y tế xã tham gia đã thực hiện giám sát, hỗ trợ, trực tiếp cầm tay chỉ việc, giúp cơ sở khắc phục khó khăn, hạn chế nên đã nâng cao hiệu quả của dự án.

Sau ba năm thực hiện (2003 - 2006), dự án "Phát triển y tế dựa vào cộng đồng" ở 3 xã đã thu được nhiều kết quả. Thông qua giáo dục, truyền thông, sức khỏe cũng như nhận thức của nhân dân về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nâng lên rõ rệt. Năng lực cán bộ các tuyến được nâng cao về chuyên môn, về quản lý, đặc biệt là công tác lập kế hoạch chăm sóc sức khỏe dựa vào cộng đồng. Đội ngũ cán bộ y tế thôn bản được kiện toàn và đào tạo hoàn chỉnh. Do can thiệp xây dựng công trình vệ sinh đã góp phần tác động không chỉ với các thôn được chọn mà còn đồng thời làm cho nhân dân các thôn khác đẩy mạnh phong trào thực hiện xây dựng các công trình vệ sinh. Từ chỗ chỉ có trên 50% số hộ có công trình vệ sinh, sau khi được hỗ trợ thì các thôn đều đạt tỷ lệ trên 90% số hộ có công trình vệ sinh. Đặc biệt, các thôn đã chủ động xây dựng thêm 814 công trình các loại, trong đó xã Lương Thịnh làm được 476 công trình, Hồng Ca 171 công trình và Tân Đồng 167 công trình. Từ xây dựng và sử dụng các công trình vệ sinh mà vấn đề vệ sinh môi trường, xử lý phân, nước, rác thải…  ở môi trường sống của người dân hầu hết đã được giải quyết. Vì vậy, tỷ lệ mắc các bệnh phụ khoa, hô hấp, tiêu chảy, suy dinh dưỡng đã giảm nhanh. Hơn thế, thông qua việc hỗ trợ trang thiết bị, sách chuyên môn, truyền thông giáo dục sức khỏe, đào tạo nâng cao năng lực cán bộ các tuyến, giám sát… góp phần đắc lực giúp 3 xã được chọn thực hiện Dự án có cơ sở và tiền đề để phấn đấu thực hiện đạt chuẩn quốc gia về y tế xã.

Đến nay, xã Lương Thịnh và Hồng Ca đã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã, còn xã Tân Đồng đang chờ được cấp bằng công nhận. Đáng phấn khởi hơn cả, với sự đóng góp của dự án "Phát triển y tế dựa vào cộng đồng", đến nay cả ba xã Hồng ca, Lương Thịnh, Tân Đồng đều đã thoát khỏi các xã đặc biệt khó khăn.

Nguyễn Đình