Với 25 xã, thị trấn được chia làm 274 khu dân cư, Yên Bình có 22.630 hộ dân thuộc 5 dân tộc chính sinh sống quanh vùng hồ Thác Bà. Toàn huyện còn có trên 180 cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp đóng trên địa bàn. Hai năm trở lại đây từ những kinh nghiệm thực tế rút ra, để triển khai hiệu quả các nội dung cuộc vận động, Ban chỉ đạo từ huyện tới xã, thị trấn, cơ quan đơn vị đã quán triệt và triển khai tuyên truyền sâu rộng tới các tầng lớp nhân dân; các qui chế, quyết định công nhận tập thể, cá nhân văn hóa được Ban chỉ đạo huyện thực hiện kịp thời.

Chương trình phối hợp giữa các ngành thành viên như văn hóa - thông tin, các tổ chức đoàn thể và cơ quan tuyên truyền...được thực hiện chặt chẽ. Các ngành thành viên trong Ban chỉ đạo tích cực phối hợp gắn kết các phong trào của ngành mình với phong trào chung, góp phần nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo cuộc vận động. Hàng năm, đoàn kiểm tra của Ban chỉ đạo huyện kiểm tra việc thực hiện ở cơ sở giúp Ban chỉ đạo đánh giá chất lượng hoạt động của làng, thôn, tổ, khu phố, cơ quan, đơn vị  và đề nghị các cấp công nhận đạt danh hiệu văn hoá nhằm nhân rộng điển hình, đưa phong trào phát triển góp phần tích cực vào sự nghiệp  phát triển KT-XH của huyện.

Phong trào xây dựng gia đình văn hoá, được ban chỉ đạo các cấp và ngành văn hóa - thông tin xác định có vai trò quan trọng trong xây dựng môi trường xã hội lành mạnh. Do vậy, hàng năm việc tuyên truyền vận động nhân dân, các hộ gia đình học tập 4 tiêu chí gia đình văn hoá, đăng ký phấn đấu, cũng như bình xét công nhận danh hiệu hàng năm ở các xã, thị trấn đều được công khai, dân chủ đúng đối tượng. Nhiều xã như: Tân Nguyên, Ngọc Chấn, Bạch Hà, thị trấn Yên Bình...thực hiện tốt công tác này. Kết quả là số hộ gia đình được công nhận gia đình văn hoá năm sau cao hơn năm trước, đặc biệt là ở khu vực thị trấn. Năm 2005, toàn huyện có 16.740 hộ đạt 77,9%; thì năm 2006 có 18.200 hộ đạt 80,42% số hộ được công nhận gia đình văn hoá.

Phong trào xây dựng làng bản, tổ dân phố văn hoá được huyện Yên Bình xây dựng từ rất sớm, nhưng nó thực sự khởi sắc và nhân rộng vào năm 2000 kể từ khi phát động phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa". Đến nay, phong trào được triển khai rộng khắp trong toàn huyện được nhân dân đồng tình hưởng ứng. Qui trình xây dựng làng, tổ dân phố văn hoá được các xã, thị trấn thực hiện chặt chẽ từ khâu khảo sát, soạn thảo qui ước, tổ chức ra mắt cũng như xây dựng kế hoạch kiểm tra chất lượng hàng năm để đề nghị các cấp công nhận danh hiệu theo đúng hướng dẫn của Bộ Văn hóa - Thông tin. Do vậy, chất lượng các làng, tổ khu phố văn hóa ngày được nâng cao đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

 Nhiều làng, tổ dân phố hàng năm đều được đánh giá hoạt động có hiệu quả đạt từ loại khá trở lên. Điển hình là làng văn hóa Tân Phong (Tân Nguyên); Đồng Tâm (Phúc An); Suối Chép (Thịnh Hưng); Khu 6, Khu 8 (thị trấn Thác Bà)...nhiều năm liền hoạt động tốt được UBMTTQ huyện công nhận “Khu dân cư tiên tiến xuất sắc”. Qua đánh giá của Ban chỉ đạo huyện, hàng năm kinh tế của các làng văn hóa tiêu biểu phát triển vững chắc, đời sống văn hóa được cải thiện rõ rệt, chính trị ổn định, tình làng nghĩa xóm thêm bền chặt, cảnh quan môi trường được gìn giữ. Người dân thực hiện tốt chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các qui định tại địa phương.

Từ năm 1998 đến nay, huyện đã ra mắt 97 làng, tổ văn hoá trong đó có 38 làng công nhận đạt cấp huyện, 4 làng đạt cấp tỉnh. Toàn huyện đã có 94/274 làng, thôn, khu phố có nhà sinh hoạt cộng đồng do nhân dân đóng góp gồm: 48 nhà xây cấp 4 và 46 nhà gỗ; 9 xã đã có tủ sách. Năm 2007 này, sau xã văn hóa Phú Thịnh làm điểm huyện đang tiếp tục kinh nghiệm nhân rộng xây dựng 2 xã Bạch Hà và Thịnh Hưng thành xã văn hoá.

Xây dựng đơn vị “đạt chuẩn văn hóa” là nội dung hàng năm được tiến hành thường xuyên với các cơ quan đơn vị đóng trên địa bàn huyện theo tiêu chuẩn của UBND tỉnh ban hành. Công tác triển khai học tập các tiêu chuẩn, đăng ký, kiểm tra, bình xét công nhận được tiến hành kịp thời, thường xuyên, chính xác dân chủ. Qua kiểm tra, nhiều cơ quan như Kho bạc, Phòng Tài chính huyện, các đơn vị lực lượng vũ trang, trường học, UBND các xã, doanh nghiệp đạt đơn vị chuẩn văn hoá. Nếu như năm 2004 toàn huyện có 111/157 cơ quan, đơn vị đạt chuẩn thì năm 2005 -2006 có 123/182 cơ quan đơn vị đạt chuẩn văn hoá.

Vẫn xác định văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy phát triển KT-XH, ông Lương Thanh Hùng -Trưởng phòng VHTT-TT, Phó ban Thường trực Ban chỉ đạo “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” Yên Bình cho biết: “Năm 2007 này, huyện vẫn tiếp tục rút kinh nghiệm và xây dựng mục tiêu sát thực để thực hiện hiệu quả phong trào này.

Minh Đức