Quy mô hộ gia đình Việt Nam đang có xu hướng giảm dần, cùng đó mức sống đang dần được cải thiện. Một trong những thành tựu nổi bật của Việt Nam trong hơn hai thập kỷ qua là đã giảm được một cách đáng kể tỷ lệ hộ nghèo. Đó là nhờ Đảng, Nhà nước đã kịp thời có những quyết sách, chương trình hành động cụ thể, kịp thời, thiết thực. Ban Bí thư Trung ương Đảng đã có Chỉ thị số 49/CT-TW, ngày 21 tháng 2 năm 2005 về "Xây dựng gia đình thời kỳ CNH - HĐH đất nước" nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trước hết là của các cấp ủy cơ sở đối với công tác gia đình. Ngay sau đó, Tỉnh ủy Yên Bái đã xây dựng kế hoạch thực hiện Chỉ thị 49 CT-TW. Chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam giai đoạn 2006 - 2010 đã xác định: gia đình là một trong những nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững của xã hội.

Đồng thời với sự phát triển của xã hội, sự mở cửa, hội nhập đã mang theo không ít những ảnh hưởng tiêu cực, tạo ra những nguy cơ trực tiếp đối với nền tảng gia đình truyền thống. Gia đình Việt Nam đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức. Mặc dù tuổi kết hôn trung bình lần đầu đã tăng, nhưng tại vùng nông thôn, miền núi vẫn còn tình trạng kết hôn ở tuổi vị thành niên. Số các trường hợp ly hôn, ly thân, chung sống và có quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên, phá thai trước hôn nhân đang tăng. Các tệ nạn xã hội đang xâm nhập vào nền tảng gia đình truyền thống. Quan hệ tình dục và phá thai ở tuổi vị thành niên chứa đựng những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe và tương lai của họ. Bạo lực gia đình và buôn bán người vẫn chưa có chiều hướng giảm, hầu hết nạn nhân là phụ nữ và trẻ em. Mối đe dọa từ đại dịch HIV/AIDS đang tấn công dồn dập. Và sau hơn 30 năm, nhiều gia đình hiện vẫn phải gánh chịu những hậu quả nặng nề của chiến tranh, di chứng của chất độc da cam.

Năm 2007, Ngày Gia đình Việt Nam có chủ đề: "Vì một mái ấm gia đình không có bạo lực" được tổ chức sâu rộng với các thông điệp: Hãy để tình yêu thương sưởi ấm ngôi nhà bạn; Hãy nói không với bạo lực gia đình; Vì hạnh phúc của mỗi gia đình, vì tương lai của trẻ em; Hãy xây dựng gia đình không có bạo lực; Hạnh phúc luôn tỏa sáng trong gia đình không có bạo lực; Thực hiện bình đẳng giới trong mỗi gia đình là xây dựng xã hội văn minh, tiến bộ; Thuận vợ, thuận chồng tát biển Đông cũng cạn; Xây dựng gia đình thành nơi an toàn cho mỗi người; Rượu chè, cờ bạc bê tha - Làm cho hạnh phúc cửa nhà nát tan... Bên cạnh đó, Ủy ban DS, GĐ&TE tỉnh Yên Bái tổ chức nhiều hoạt động như: hội thảo góp ý xây dựng các văn bản pháp lý nhằm ngăn chặn tình trạng bạo lực trong gia đình, tệ nạn xã hội, buôn bán phụ nữ và trẻ em, tảo hôn, bình đẳng giới; hội thảo chia sẻ kinh nghiệm các gia đình thực hiện tốt công tác dân số và phát triển kinh tế gia đình bền vững; phối hợp với Công ty Rồng Vàng Việt Nam tổ chức hội thảo về dinh dưỡng "Chương trình chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng" tại tỉnh và các huyện, thị, thành phố; lựa chọn và đưa một gia đình tiêu biểu của tỉnh tham dự hội nghị biểu dương các gia đình dân tộc thiểu số tiêu biểu 15 tỉnh miền núi phía Bắc; tọa đàm, nói chuyện chuyên đề, biểu dương các gia đình tiêu biểu trong nhân dân, các lực lượng vũ trang; tổ chức giải cầu lông gia đình truyền thống lần thứ VI...

Nhìn từ góc độ quản lý, công tác gia đình hiện gặp rất nhiều khó khăn. Để thực hiện có hiệu quả các mục tiêu của chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam, trong thời gian tới cần thực hiện đồng bộ những giải pháp:

Cần tăng cường hơn nữa vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự phối hợp của các ban, ngành, đoàn thể để tổ chức thực hiện có hiệu quả Chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam giai đoạn 2006 - 2010 với mục tiêu "ít con, no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc".
Đẩy mạnh tuyên truyền Chỉ thị 49/CT-TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Kế hoạch số 78/KH-TU của Tỉnh ủy Yên Bái về xây dựng gia đình trong thời kỳ CNH - HĐH và Quyết định số 58/QĐ-UBND ngày 9/2/2006 của UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch triển khai chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam.

Đầu tư nguồn lực cho công tác gia đình; tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm phát triển kinh tế hộ gia đình, hệ thống dịch vụ xã hội liên quan đến gia đình, đặc biệt là các loại hình an sinh xã hội.

Tăng cường tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác dân số, gia đình và trẻ em để thực hiện tốt công tác tham mưu quản lý, chỉ đạo.

Tạo điều kiện để mọi gia đình được tiếp cận kiến thức về pháp luật, các dịch vụ văn hóa, y tế, giáo dục, khoa học kỹ thuật và phúc lợi xã hội.
Tăng cường giáo dục đời sống gia đình, vận động toàn dân tham gia xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Tiếp tục đưa chính sách dân số, gia đình và trẻ em vào hương ước, quy ước của làng, bản, thôn, xóm và đưa vào nội dung xây dựng thôn, bản, đơn vị văn hóa và tiêu chuẩn gia đình văn hóa.

Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các mục tiêu chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam giai đoạn 2006 - 2010 tỉnh Yên Bái đã đề ra nhằm nhân rộng những điển hình tiên tiến, đồng thời đề xuất các biện pháp và chính sách về xây dựng gia đình thời kỳ CNH - HĐH đất nước.
 
Bác sỹ Lê Thu Lan - Phó chủ nhiệm Ủy ban DS, GĐ&TE tỉnh Yên Bái