Kiểm tra là “dính”

Sáng 1/6, chúng tôi có mặt tại Km 31+800 quốc lộ 70 cùng tổ công tác liên ngành. Mọi hoạt động giao thông diễn ra bình thường, tuy nhiên, những  xe có dấu hiệu chở quá khổ, quá tải đều được tổ công tác hướng dẫn vào trạm cân để kiểm tra trọng tải. Qua kiểm tra xe container biển kiểm soát (BKS) 24C- 01744 lưu thông theo hướng Hà Nội-Lào Cai, mặc dù chỉ được phép chở 48 tấn nhưng chiếc xe này đã “cõng” tới 98 tấn. Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản, xử lý và tạm giữ giấy tờ có liên quan.

Lái xe Phạm Văn Đạt phân trần: “Tôi chỉ là người làm thuê, chủ hàng chất lên bao nhiêu thì chở bấy nhiêu. Tất cả cũng chỉ vì miếng cơm manh áo thôi, chứ tôi cũng chẳng muốn chở quá tải”. Trường hợp thứ 2 được kiểm tra là xe ô tô BKS 29C - 18720 do lái xe Trần Khắc Điệp điều khiển theo hướng Hà Nội-Lào Cai. Dù tải trọng xe chỉ cho phép chở 19 tấn nhưng phiếu cân điện tử báo xe đã chở quá 20% tải của cầu đường bộ. Theo ghi nhận, chỉ hơn 3 tiếng đồng hồ sau khi ra quân, lực lượng liên ngành kiểm tra gần 10 xe thì có tới 80% trong số đó đều quá tải từ 12 đến gần 100%.

Ông Mai Văn Bộ, Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải cho biết: “Lực lượng liên ngành sẽ tập trung kiểm tra, xử lý các loại xe ô tô tải, xe ô tô đầu kéo rơ moóc, xe chở container, chở hàng vượt quá tải trọng quy định trong giấy đăng kiểm... vi phạm các qui định tại Điểm a Khoản 2, Điểm d Khoản 3, Điểm a Khoản 4 Điều 27, 28 và 36 Nghị định 34/2010 được sửa đổi theo Nghị định 71/2012 của Chính phủ qui định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ”.

Theo lực lượng liên ngành, qua hơn 10 ngày thực hiện đã kiểm tra 211 phương tiện, phát hiện 98 trường hợp vi phạm (chiếm 46%). Trong đó: phương tiện quá tải thiết kế từ 5-30%: 26 xe, quá tải thiết kế trên 30%: 28 xe, quá tải thiết kế trên 40%: 7 xe, quá tải cầu đường bộ từ 10-20%: 7 xe, quá tải cầu đường bộ trên 20%: 16 xe, còn lại là các phương tiện khác. Tổng trọng lượng hạ tải 620.670 kg. Hàng hạ tải chủ yếu là gạo, phân bón, bột đá, xi măng. Các trường hợp hàng tươi sống, rau, quả đông lạnh... yêu cầu chủ xe viết cam kết không tái phạm.

Cán bộ tổ công tác liên ngành đo tâm trục của xe

Nhiều chiêu trò “lách luật”

Sau hơn 10 ngày trạm cân đi vào hoạt động, quốc lộ 70 đoạn qua địa phận thị trấn Yên Bình đã vắng bóng hẳn những chiếc xe tải trọng lớn. Số xe qua trạm cân cũng giảm hẳn. Theo nhiều người dân tại khu vực này, từ ngày trạm cân đi vào hoạt động, mật độ các xe trọng tải lớn lưu thông qua đây chỉ bằng 1/3 so với bình thường.

Sáng ngày 12/6, tại điểm cân thuộc Km 30+200 quốc lộ 70, khung cảnh trở nên yên ắng đến “lạ thường”. Không còn những chiếc xe chở container tải trọng lớn chạy ầm ầm trên đường. Theo ông Nguyễn Văn Minh, tổ trưởng tổ công tác liên ngành, đến thời điểm 9 giờ 30 phút, tổ công tác mới kiểm tra 9 xe, trong đó có 2 xe vi phạm. Tuy nhiên, để qua mặt trạm cân, 2 xe này đã tìm cách móc nối, nhờ một số đối tượng đi vào đường liên thôn. Sau khi nhận được tin báo, lực lượng liên ngành đã tiến hành dẫn giải về khu vực trạm cân để kiểm tra tải trọng. Qua kiểm tra, cả 2 xe đều chở quá tải trọng cho phép 75%.

Mặc dù vậy, sau hơn 4 tiếng đồng hồ, 2 lái xe vẫn tìm cách trốn tránh, không chịu ký vào biên bản xử lý. Trước đó, khi trạm cân đặt tại Km 31+800, số lượng xe bị kiểm tra khá nhiều, có những ngày lên tới vài chục chiếc nhưng càng về sau lượng xe lưu thông dần một ít đi. Điều này được lí giải khi trong các ngày từ 6-8/6 tại ngã tư đường vào cảng Hương Lý và lối ra cầu Văn Phú và khu vực Km 9 lưu lượng xe tải lớn di chuyển bỗng tăng đột biến. Một người dân tại ngã tư Km 13 bật mí: “Được cò mách nước, nhiều xe từ Hà Nội lên đi theo lối ra cầu Văn Phú, rồi vào vào thành phố lên Km 9 hoặc vào đường Minh Bảo ra quốc lộ 70 lên Lào Cai và ngược lại”.

Trên cơ sở nhận định những bất cập khi trạm cân đặt tại Km 31+800 không kiểm soát được toàn bộ cung đường, 16 giờ 15 phút lực lượng liên ngành đã thống nhất chuyển trạm cân đến vị trí Km 30 + 200 để việc kiểm tra được tốt hơn. Đồng thời, thành lập tổ công tác thường trực 24/24 giờ tại đầu cầu Văn Phú (thành phố Yên Bái) kiểm tra các trường hợp lái xe “né” trạm cân đi theo quốc lộ 32C, qua thành phố Yên Bái rồi rẽ sang quốc lộ 70.

Ngay khi biết các ngả đường bị chốt chặn, kiểm tra chặt chẽ thì tại khu vực Cát Lem, khu vực đèo Bụt thuộc địa bàn huyện Đoan Hùng (cách trạm cân khoảng 10km) và tại xã Khánh Hòa, huyện Lục Yên (cách Yên Bái 60km) đã hình thành các điểm tập kết xe, chờ thời cơ để qua trạm. Tinh vi hơn, như Báo Yên Bái  đã đưa, nhiều lái xe dùng thủ thuật hạ tải trước khi đến trạm cân sang các xe tải nhỏ, sau khi kiểm tra lại tiến hành xếp hàng lại và đi tiếp.

Để kiểm chứng điều này, chúng tôi đi ngược lại Km 15, cách khu vực đặt trạm cân gần 1 km, mặc dù mới hơn 21 giờ đêm nhưng đã có tới gần chục xe tải lớn nằm bên đường chờ sang tải. Theo nhiều người dân nơi đây, để qua mặt trạm cân, các xe đều móc nối với các xe tải nhỏ chuyển bớt hàng hóa sang rồi mới đi qua trạm.

Cần những giải pháp cụ thể, đồng bộ

Đối phó với những chiêu trò “lách luật” của lái xe, trước mắt lực lượng chức năng đã tiến hành phong tỏa, chốt chặn mọi ngả đường lưu thông dẫn vào quốc lộ 70. Bên cạnh đó, trong trường hợp trời mưa, vẫn tổ chức trực, kiểm tra bình thường, nếu phát hiện vượt tải trọng so với giấy phép qui định và lái xe không chấp nhận hóa đơn, chứng từ, cách tính của tổ trực ca thì dẫn xe vào trạm cân của Công ty cổ phần Xi măng và Khoáng sản Yên Bái để kiểm tra.

Đồng thời tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng an ninh bảo đảm an ninh trật tự cho các chốt kiểm tra và địa điểm hạ tải. Theo ông Bùi Danh Tú - Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải, do mới tiến hành kiểm tra tải trọng xe trên quốc lộ 70 nên khó tránh khỏi những hạn chế. Đơn vị sẽ tiếp tục tăng cường, siết chặt công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời. Về lâu dài, cần sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa Yên Bái với các tỉnh Lào Cai, Phú Thọ và các cấp, ngành liên quan.

Quốc lộ 70 dài 185 km, từ ngã ba huyện Đoan Hùng (tỉnh Phú Thọ) qua Yên Bái đến ngã ba Bản Phiệt (tỉnh Lào Cai) là tuyến đường thông thương huyết mạch nối khu vực cửa khẩu quốc tế Lào Cai với các tỉnh miền xuôi và ngược lại, trung bình mỗi ngày có hàng nghìn lượt phương tiện giao thông qua lại. Do vậy, để hạn chế tình trạng xe quá khổ, quá tải ngoài những giải pháp trước mắt trên cần phải thực hiện những giải pháp cụ thể và đồng bộ giữa các bên liên quan.

Trong đó, công tác tuyên truyền cần được chú trọng, đẩy mạnh để giáo dục nâng cao ý thức, trách nhiệm của lái xe, chủ hàng trong chấp hành nghiêm Luật Giao thông đường bộ, các ngành chức năng, các địa phương cần tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hoạt động vận tải qua địa bàn. Đặc biệt, hoạt động chở quá tải, quá khổ phải được kiểm tra, xử lý ngay từ “gốc” mới có thể giảm thiểu tình trạng trên trong thời gian tới.

Hùng Cường