Dân số huyện Lục Yên hiện có gần 109 ngàn người, gồm 18 dân tộc chung sống, trong đó dân tộc Tày chiếm tỷ lệ cao nhất là trên 52%, Dao 17,7%, Kinh 17,3%, Nùng 10%. Huyện có 10/24 xã, thị trấn là xã vùng III và 141/300 thôn, bản thuộc diện đặc biệt khó khăn. Phòng Dân tộc huyện có 6 cán bộ, công chức luôn cố gắng nâng cao trình độ chuyên môn, nắm vững các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc gắn với mục tiêu cụ thể của địa phương để vận dụng phù hợp.

Đồng thời, đội ngũ này đã khắc phục khó khăn, tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng và cấp ủy, chính quyền cơ sở để triển khai các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn bảo đảm các chính sách được thực hiện kịp thời, đúng đối tượng. Chỉ tính riêng công tác quản lý, cấp phát gần 80.000 thẻ bảo hiểm y tế hàng năm cho đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số vùng khó khăn cho thấy, sự phối hợp chỉ đạo rà soát, thẩm định, in, cấp phát hết sức chặt chẽ, công phu.

Từ năm 2009 đến nay, Phòng đã hướng dẫn các địa phương rà soát, lập hồ sơ đề nghị hỗ trợ gần 109 ngàn lượt khẩu với tổng kinh phí trên 9 tỷ đồng theo Quyết định số 102/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo vùng khó khăn, hỗ trợ hộ nghèo mua sắm vật tư, công cụ phục vụ cho sản xuất, cải thiện đời sống. Tiếp đó là các chính sách hỗ trợ dầu hỏa thắp sáng bằng tiền cho 5.829 lượt hộ người dân tộc thiểu số, hộ thuộc diện chính sách và hộ nghèo chưa sử dụng điện lưới, kinh phí trên 500 triệu đồng; chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 20/2011/NQ-HĐND thực hiện đối với 604 học sinh người dân tộc thiểu số, kinh phí gần 3,9 tỷ đồng; tặng quà trong dịp tết Nguyên đán và chuyển phát báo chí đến 278 người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số những năm qua đã động viên họ nêu cao vai trò ở địa phương. Từ năm 2009 đến nay, Phòng thường xuyên kiểm tra việc cấp phát trên 781.000 tờ báo, tạp chí các loại đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh đó, Phòng phối hợp với Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện hỗ trợ vay vốn phát triển sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 32/2007/QĐ-TTg và Quyết định số 54/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là 846 hộ, kinh phí gần 4,6 tỷ đồng. Nguồn vốn đã giúp các hộ gia đình phát triển sản xuất hiệu quả, không ít mô hình quản lý vốn, sử dụng, sản xuất tiên tiến được duy trì và tiếp tục được nhân rộng.

Thực hiện các chương trình, dự án đầu tư, Phòng Dân tộc huyện đã làm tốt công tác tham mưu cho huyện triển khai đạt kết quả Chương trình 135 giai đoạn II (2006 - 2010) và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2012, 2013. Nhờ đó, trên địa bàn huyện đã đầu tư xây dựng nhiều công trình kết cấu hạ tầng thiết yếu, nâng cao chất lượng hệ thống hạ tầng cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi lại, phát triển sản xuất. Tổng kinh phí thực hiện từ năm 2009 đến năm 2014 đạt trên 70,2 tỷ đồng và đầu tư xây dựng, sửa chữa trên 160 công trình cơ sở hạ tầng các loại. Từ kinh phí Chương trình 135, Lục Yên đã mở 130 lớp đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ xã, thôn bản và cộng đồng; hỗ trợ trên 11 tỷ đồng cho các dịch vụ khác cải thiện, nâng cao đời sống của người dân, trợ giúp pháp lý, hỗ trợ học sinh là con hộ nghèo đi học.

Dự án định canh định cư theo Quyết định số 33 của Thủ tướng Chính phủ được triển khai với Dự án định canh định cư tập trung ở  xã Tô Mậu và 3 điểm Dự án định canh định cư xen ghép ở 2 xã Tân Lĩnh, Trung Tâm đã giúp cho đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện ổn định, phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái tại địa phương.

Những cố gắng của Phòng Dân tộc huyện cùng các ngành chức năng và chính quyền cơ sở trong việc thực hiện các chính sách dân tộc đã góp phần tạo động lực để người dân vươn lên phát triển kinh tế, giảm tỷ lệ hộ nghèo của huyện theo từng năm và còn 27,82% vào cuối năm 2013. Tại Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh Yên Bái lần thứ II - 2014, Phòng Dân tộc huyện Lục Yên đã được UBND tỉnh tặng bằng khen với những đóng góp trong thực hiện các chính sách dân tộc trên địa bàn.

Minh Quang