Trong năm 2014, Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) huyện Trấn Yên đã tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện xây dựng kế hoạch; giao chỉ tiêu DS-KHHGĐ đến 100% xã, thị trấn trong huyện; kiện toàn Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ, triển khai các hoạt động ngay từ đầu năm nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu chương trình DS-KHHGĐ của huyện, nhất là việc giảm sinh và không sinh con thứ 3 trở lên. Tuy nhiên, tình trạng sinh con thứ ba trở lên vẫn còn ở nhiều xã, thị trấn.

Tìm hiểu việc thực hiện công tác DS-KHHGĐ của xã Nga Quán, đồng chí Nguyễn Mạnh Hà - Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Trấn Yên trao đổi: “Những năm gần đây, Trung tâm đã tham mưu cho Ban chỉ đạo huyện triển khai nhiều biện pháp giảm sinh và không sinh con thứ 3 trở lên. Tuy nhiên, việc xây dựng xã không sinh con thứ 3 trở lên cũng chỉ thực hiện được một năm khó có thể duy trì được liên tục 2 năm liền, kể cả thị trấn Cổ Phúc cũng thế. Đây là khó khăn lớn đối với những người trực tiếp làm công tác DS-KHHGĐ chúng tôi”.

Chúng tôi tìm gặp cán bộ chuyên trách DS-KHHGĐ xã Nga Quán: “Năm vừa qua, xã có bao nhiêu trường hợp sinh con thứ 3?” - tôi hỏi. “Không có trường hợp nào sinh con thứ 3 các anh ạ, vì thế nên xã Nga Quán đã được UBND tỉnh Yên Bái thưởng 1,5 triệu đồng” - chị Hoàng Hương Lan - cán bộ chuyên trách DS-KHHGĐ xã Nga Quán đáp lời.

- Thế năm nay, liệu xã có duy trì được 2 năm liền không có người sinh con thứ 3 trở lên không?

- Tôi không dám chắc đâu vì đầu năm nay, chúng tôi đã phát hiện 3 trường hợp có thai con thứ 3. Cán bộ chuyên trách và cộng tác viên (CTV) dân số cùng các ngành, đoàn thể đến tận gia đình vận động thì hai trường hợp đã thực hiện biện pháp KHHGĐ, còn một trường hợp ở thôn Hồng Hà vận động nhiều lần rồi nhưng họ không nghe mà quyết tâm để sinh con thứ 3. Khó lắm các anh ạ! Có lần, tôi đi vận động không bị đối tượng mắng nhưng lại bị bố chồng đối tượng quát cho nên phải về, để lúc khác mới đến vận động tiếp được...

Thực tế, mọi điều kiện để Nga Quán duy trì được 2 năm liền không có người sinh con thứ 3 không khó khăn như các xã vùng cao, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Xã chỉ có gần 600 hộ với trên 2.000 nhân khẩu sống ở 4 thôn, đường giao thông đi lại khá thuận tiện. Tuy nhiên, nhận thức của một số đối tượng ở các thôn còn hạn chế; tư tưởng sinh con trai nối dõi tông đường vẫn còn ở một số gia đình, dòng họ; một số gia đình kinh tế khá giả cũng nảy sinh ý định sinh thêm con... Mặt khác, kinh phí hoạt động công tác DS-KHHGĐ ở cấp xã còn hạn chế, chưa đáp ứng được tình hình hiện nay, đặc biệt là việc hỗ trợ cho cán bộ chuyên trách và CTV DS-KHHGĐ thôn, bản còn quá thấp nên đội ngũ này chưa yên tâm làm việc, thậm chí có người còn xin chuyển công tác khác hoặc xin thôi việc.

Kết quả thực hiện các chỉ tiêu, dịch vụ KHHGĐ trong năm qua trên địa bàn huyện Trấn Yên rất khả quan. Công tác tuyên truyền, vận động được duy trì, triển khai rộng khắp đến từng thôn, bản, cụm dân cư, hộ gia đình với nhiều nội dung và hình thức đa dạng, phong phú như: tuyên truyền lưu động, kẻ vẽ pa nô, khẩu hiệu, băng rôn, áp phích; qua hệ thống loa truyền thanh; nói chuyện chuyên đề; tổ chức chiến dịch truyền thông, tuyên truyền, vận động, lồng ghép dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ tại các xã khó khăn, xã có mức sinh cao...

Một số chỉ tiêu kế hoạch của huyện đề ra trong năm 2014 không đạt được như: xây dựng 5 xã không có người sinh con thứ 3 trở lên chỉ thực hiện được ở 2 xã. Trên địa bàn huyện còn có tới 105 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên, trong đó một số xã tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cao hơn năm 2013 như: Hồng Ca, Bảo Hưng, Lương Thịnh, Hưng Khánh, Hưng Thịnh và thị trấn Cổ Phúc... và vẫn có 3 trường hợp đảng viên sinh con thứ 3 trở lên tại các xã: Lương Thịnh, Hưng Thịnh và Kiên Thành.

Năm 2015, Trấn Yên đề ra mục tiêu giảm sinh 0,2%0; giảm sinh con thứ 3 trở lên 6,0%; 3 xã không có người sinh con thứ 3 trở lên... Để thực hiện tốt các mục tiêu đề ra, ngoài việc giao chỉ tiêu kế hoạch sớm cho các xã, Ban chỉ đạo huyện và các xã cần thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các xã, thôn, bản, khu phố thực hiện các chỉ tiêu giao; xử lý nghiêm các trường hợp đảng viên vi phạm; tổ chức cho đội ngũ cán bộ chuyên trách, CTV dân số thôn, bản mới bổ sung tập huấn nghiệp vụ; bố trí nguồn ngân sách để tăng mức hỗ trợ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách và CTV dân số ở thôn, bản, tổ dân phố... Như vậy, huyện mới có thể thực hiện tốt các mục tiêu DS-KHHGĐ năm 2015 đề ra và xây dựng được xã 2 năm liền không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Minh Hằng