Những lần đi tập huấn, ông luôn chú ý đến giải quyết những trường hợp cụ thể, từ đó, ông có cả một kho kinh nghiệm thực tế trên cơ sở pháp luật để áp dụng trong giúp đỡ người dân trong xã, giải quyết mọi khúc mắc trong các mối quan hệ trên cơ sở quy định của pháp luật chứ không phải chỉ bằng cảm tính và các tục lệ. 

Đến Sơn Thịnh, huyện Văn Chấn hỏi ông Hà Đình Nghiêm ở bản Phiềng 2 ai cũng biết. Người dân ở đây gọi ông với cái tên thân mật: “Ông quan tòa” của bản. Điều làm tôi chú ý khi thăm gia đình ông là những bằng khen, giấy khen  và  kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp tòa án” được treo trang trọng với vị trí đẹp nhất.

Sau một hồi trò chuyện, được ông dẫn đi thăm quan cơ ngơi rộng rãi và khang trang. khu đất quanh vườn được ông và các con qui hoạch trồng các loại cây ăn quả có giá trị như: nhãn, vải, bưởi và các loại rau xanh đủ để cung cấp nguồn thực phẩm sạch cho cả gia đình. Chỉ tay vào đàn gà, lợn  hàng trăm con lớn, nho, ông bộc bạch: “Người dân họ rất thực tế. Muốn nói để họ nghe và làm theo thì đầu tiên mình phải làm trước đã. Cuộc sống của gia đình mình không giàu sang thì cũng phải đủ ăn, con cháu trong gia đình mình phải xum vầy, hạnh phúc và không có ai vi phạm pháp luật, khi đó, mọi người mới tin lời mình nói”.

Đó là một thực tế không thể phủ nhận. Lời nói phải luôn đi đôi với việc làm là bằng chứng dễ thuyết phục nhất đối với những người dân sống giản dị, chất phác ở nơi đây. Với tính cách của một người đã có nhiều năm nghiên cứu về pháp luật, ông phân tích rành rọt và logic nguyên nhân của các vấn đề trong đời sống xã hội đang diễn ra trên địa bàn.

Ông cho rằng, những thế hệ thanh niên ở đây là những người rất tiến bộ, có kiến thức nhưng họ quá thiên về phát triển kinh tế. Vì vậy, họ chưa quan tâm nhiều đến những giá trị tinh thần. Cũng từ cách nghĩ và cách làm đó mà không ít trường hợp giải quyết các mối quan hệ không dựa trên cơ sở pháp luật mà chỉ bằng cảm tính, dựa trên những lợi ích vật chất.

Trường hợp gia đình anh Vũ Hữu T., ở bản Phiềng 2, là một ví dụ. Khi anh T. bị bệnh hiểm nghèo, mặc dù chưa có ý định viết di chúc về tài sản để lại nhưng vợ và các con anh đã ép anh phải viết di chúc theo ý muốn của họ nhằm hưởng lợi từ di chúc phân chia tài sản này. Bế tắc trước sự ép buộc của vợ con, anh T. đã tìm đến nhờ ông Nghiêm tư vấn.

Do nắm vững những kiến thức pháp luật về vấn đề này, ông Nghiêm đã phân tích trên cơ sở luật pháp luật, đồng thời khuyên bảo vợ con anh T. để họ hiểu làm như vậy là vi phạm pháp luật. Từ những việc làm và tình cảm chân thành của ông Nghiêm, vợ con anh T. đã hiểu ra và tình cảm gia đình đã được hàn gắn.

Hạn chế về nhận thức và ứng xử trong các mối quan hệ luôn là nguyên nhân dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật. Gia đình anh Nguyễn Quang H., ở bản Phiềng 2 cũng vậy. Anh H. thường xuyên uống rượu say rồi nghi ngờ vợ ngoại tình. Mặc dù không có chứng cứ chứng minh cho việc nghi ngờ của mình nhưng cả gia đình anh H. vẫn một mực gán tội cho vợ anh. Mẹ anh H. còn can thiệp sâu và xúi giục anh hành hung vợ. Nghe được câu chuyện trên, lại một lần nữa trong vai “quan tòa” ông lặn lội đến nhà anh H. để phân tích, giải thích cho gia đình anh hiểu họ làm như vậy là đang phạm vào tội vu khống đối với người vợ của anh.

Qua việc làm của ông, gia đình anh H. đã hiểu ra mình đang vi phạm pháp luật. Bằng những hành động mang tính tích cực trong xây dựng hạnh phúc, anh H. và các thành viên trong gia đình đang chứng minh và thầm cảm ơn ông Nghiêm đã là người kết nối hạnh phúc của họ bền chặt hơn.

Trao đổi với đồng chí Hà Xuân Hải - Chủ tịch UBND xã Sơn thịnh chúng tôi được biết, trong suốt 10 năm là Chủ tịch UBND xã, ông Nghiêm luôn là người lãnh đạo gương mẫu và được nhân dân tin yêu. Đặc biệt trong thời gian đó, trên địa bàn xã không có vụ khiếu kiện vượt cấp nào. Bởi mọi khúc mắc, mâu thuẫn dù là nhỏ nhất cũng được ông Nghiêm chỉ  đạo và cùng các tổ chức đoàn thể  trực tiếp giải quyết ngay từ cơ sở. Các thế hệ lãnh đạo của xã Sơn Thịnh lấy tấm gương sáng của ông Nghiêm để rèn luyện, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ góp phần xây dựng xã Sơn Thịnh phát triển vững mạnh toàn diện”.

Những việc làm của ông Nghiêm chứa đựng trong đó tinh thần tận tụy, chân thành, đó cũng chính là điều kiện tiên quyết để ông giúp đỡ, giải quyết thành công nhiều vụ mâu thuẫn lớn, nhỏ ở bản Phiềng 2 và trên cả địa bàn xã Sơn Thịnh. Tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ở Sơn Thịnh trong những năm qua luôn được giữ vững, ổn định có sự đóng góp rất lớn của “ông quan tòa” Hà Đình Nghiêm. 

 Nguyễn Thị Hồng